Me
vdekjen do tė takohesh. Mos harro! Dheu ėshtė shtrati
yt, krimbi shoku yt, Munkeri
dhe Nekiri bashkėbisedues yt, varri shtėpia jote,
brendėsia e tokės vend qėndrim yt, Dita e Kiametit
vendtakim yt, ndėrsa xheneti ose xhehenemi pėrfundimi
yt.
O njeri!
Mendo pėr shtratin, shtėpinė, vendtakimin dhe
pėrfundimin tėnd. Udhėtimi yt do tė jetė i gjatė e i
mundimshėm, pėrgatitu!
Pėrgatitu
nė dynja se nuk e di, nėse e arrin mbrėmjen a mund ta
arrish mėngjesin?
Sa
djelmosha tė rinj u bėnė gati pėr martesė, por nuk
arritėn tė martohen?
Sa fėmijė
tė vegjėl dorėzuan shpirtin dhe u futėn nė errėsirėn e
varrit?
Sa tė
shėndoshė vdiqėn pa sėmundje e sa tė sėmurė jetuan mė
gjatė?
Sa
mbretėr ėndėrruan, por nuk patėn kohė as ėndrrėn ta
komentojnė.
Sa njerėz
ishin banor tė pallateve, por shumė shpejt u shpėrngulėn
nė varre.
Ibėn
Xheuzi, Allahu e mėshiroftė, thotė: ‘’Ėshtė obligim pėr
ēdo njėrin qė nuk e di se kur i vjen vdekja tė para
pėrgatitet, tė mos mashtrohet me rininė dhe shėndetin.’’
Dėshira pėr jetė tė gjatė
Dėshira
pėr tė jetuar mė gjatė ėshtė preokupim i njeriut, ėshtė
dėshirė e lindur, por kjo dėshirė duhet tė shoqėrohet me
tė gjitha llojet e veprave bamirėse qė reflektojnė
kėnaqėsinė e Allahut tė Lartėsuar. Ai i cili shpreson
gjatė nė jetėn e kėsaj bote, zakonisht anon nga
dėshirat dhe kėnaqėsitė.
Muhamedi
(alejhi selam) thotė: “ E kap pleqėria birin e Ademit
(njeriun) dhe me tė pėrcillen dy (vese): dėshira e madhe
(pėr pasuri) dhe shpresa (pėr jetė).’’ (Transmeton
Ahmedi dhe Muslimi)
Tė
menēurit thonė: ‘’Ėshtė pėr t’u ēuditur me njeriun, i
cili mėrzitet kur i pakėsohet pasuria, ndėrsa aspak nuk
mėrzitet qė i pakėsohet jeta dhe afrohet afėr vdekjes.’’
Dėshira
pėr tė jetuar gjatė ėshtė sėmundje kronike me tė cilėn
destabilizon zemrėn, ndėrsa shėrimi nga kjo arrihet
vetėm me devotshmėri dhe bindje.
Aliu
(Allahu qoftė i kėnaqur me tė!) thotė: “Asaj qė i
frikėsohem mė sė tepėrmi ėshtė: pasimi i epsheve dhe
dėshira pėr tė jetuar gjatė. E para tė pengon nga e
vėrteta, kurse e dyta ta harron ahiretin.’’
Ibni
Ujejne thotė: ‘’Tre momente janė mė tė vėshtirat pėr
njeriun: dita kur ka lindur, nata e varrit kur
shoqėrohet me tė vdekurit dhe dita kur tė ringjallet.”
Allahu i
Lartėsuar i thotė Jahjas birit tė Zekerijas:
‘’Dhe selam (paqė) qoftė mbi tė (Jahjan) ditėn kur u
lind, ditėn kur vdes, dhe ditėn e ringjalljes.’’(Merjem,
15)
I
nderuari vėlla besimtar!
Sė bashku
t’i kujtojmė fjalėt e Allahut tė Lartėsuar, Ai mė sė
miri na tregon pėr kėtė botė, ajo ėshtė lojė, dėfrim,
mburrje, dėshira dhe lakmia pėr epsh dhe pasuri.
“Ta dini se jeta nė kėtė botė ėshtė njė
lojė dhe qejf edhe stoli edhe mburrje ndėrmjet jush nė
shtimin e pasurisė dhe tė fėmijėve, (tamam) si shembulli
i shiut pas tė cilit bima rritet qė e kėnaq bujkun
(mbjellėsin), por ajo thahet dhe e sheh tė zverdhur
pastaj ajo bėhet kashtė. Ndėrsa nė atė botė (ahiret) ka
dėnim tė rėndė (pėr mosbesimtarėt), dhe falje e kėnaqėsi
nga Allahu (pėr besimtarėt). E jeta nė kėtė botė ėshtė
vetėm kėnaqėsi e rrejshme.”
(Hadid, 20)
“Njerėzve u ėshtė zbukuruar dėshira pėr
epshe dhe dashuri pėr gratė, djemtė, dhe kuajt tė mirė,
bagėti dhe tokė pjellore. Ajo ėshtė kėnaqėsi e jetės nė
kėtė botė, por vendkthimi te Allahu ėshtė mė i mirė.”
(Ali Imran, 14)
Vallė,
pse tė gjitha kėto po tė mashtrojnė dhe fare nuk e
kujton vdekjen?!
Vėlla i
dashur, pse je i hamendur kur pėrmendet vdekja, a po
mendon se kjo nuk ka tė bėjė me ty?!
Ēfarė
ėshtė vdekja?
Jeta dhe
vdekja janė dy tė kundėrta ashtu siē janė tė kundėrta
drita dhe errėsira, dita dhe nata, burri dhe gruaja, e
nxehta dhe e ftohta. Vdekja, nė kuptim gjuhėsor, do tė
thotė: heshtje, i pandier, palėvizshmėri, pushim,
pezullim. Tė gjitha kėto i posedon i vdekuri kur shpirti
shkėputet nga trupi.
I
nderuari vėlla! Mos e harro kėtė realitet dhe kėtė
vėrtetėsi, vdekjen nuk mund ta ndalosh dhe ta pengosh,
kjo nuk njeh roje dhe nuk troket nė dyer pėr tė marr
lejen e hyrjes. Allahu i Lartėsuar thotė:
“Kudo qė tė jeni vdekja do t’ju kapė, po edhe nė qoftė
se jeni nė pallate tė fortifikuara. E nėse i qėllon ata
ndonjė e mirė, thonė: “Kjo ėshtė nga Allahu”. E nėse i
qėllon ata ndonjė e keqe: “Kjo ėshtė nga ti (Muhamed)”.
Thuaju! Tė gjitha janė nga Allahu!” Ē’ėshtė me kėtė
popull qė nuk kupton gati asnjė send?”
(Nisa, 78)
Vallė mos ke mundėsi t’i largohesh qė ajo mos tė
mbėrrijė nė asnjė kohė dhe vend apo mos ka tė bėjė me
njė kategori tė caktuar dhe tė tjerėt kanė mundėsi pėr
tė shpėtuar nga vdekja. Allahu i Lartėsuar thotė: “Thuaj! S’ka dyshim
se vdekja prej sė cilės po ikni, ka pėr t’ju zėnė, e
mandej do tė silleni te Ai (Allahu) qė e di tė fshehtėn
dhe tė dukshmen dhe atėherė Ai do t’ju tregojė juve
ēfarė keni punuar.”
(Xhumua, 8)
Pėr
njė pėrfundim tė mirė
I nderuar
vėlla musliman!
Vdekja
ėshtė njė gotė prej saj tė gjithė do tė pinė. Vėlla, a
dėshiron tė kesh njė pėrfundim tė mirė, nėse po, atėherė
sė bashku t’i marrim masat preventive dhe t’i kujtojmė
kėto udhėzime:
Teuhidi-njėshmėria nė Allahun e Lartėsuar
Besimi
ėshtė nyje kyēe tek besimtari, ku nuk guxon muslimani ta
neglizhojė apo ta harrojė. Ai i cili beson Allahun dhe
tė Dėrguarin e Tij, ky besim buron nga thellėsia e
zemrės dėshmohet me fjalė dhe vepėr, nuk ka dyshim qė
ėshtė shkak i njė pėrfundimi tė mirė. Kemi hadithin e
Muhamedit ku transmeton Buhariu dhe Muslimi:
‘’Me tė vėrtetė Allahu ia ka ndalur zjarrit
(xhehenemit) atė i cili thotė LA ILAHE IL ALLAH ku me
kėtė dėshiron vetėm Fytyrėn e Allahut.’’
(Transmeton Buhariu dhe Muslimi)
I dashuri
besimtar! Konfirmoje teuhidin-njėshmėrinė e Allahut nė
zemrėn tėnde! Padyshim se njė ditė do tė mbledhėsh
frytet e saj nė jetėn tėnde, nė momentet e vdekjes, nė
varrin tėnd. Teuhidi do tė ndihmoj gjatė llogarisė dhe
vetė me tė do tė pėrcillesh nė xhenetet e larta.
Takvallėku, respekti dhe frika nė Allahun e
Lartėsuar
Devotshmėria ėshtė njėra ndėr shkaqet kryesore qė
besimtarin e orienton nga pėrfundimi i mirė. Allahu i
Lartėsuar thotė:
“O ju qė besuat! Kini frikė Allahun me sinqeritet tė
vėrtetė dhe mos vdisni, vetėm duke qenė muslimanė
(besimtarė).”
(Ali imran, 102)
“O ju qė besuat! Nėse
keni frikė Allahun, Ai do tė vėrė udhėzimin (nė zemrat
tuaja) ta dalloni tė vėrtetėn prej tė pavėrtetės, do
t’ua mbulojė tė kėqijat, do t’ua falė mėkatet. Allahu
ėshtė Dhurues i Madh.” (Enfal, 29)
Devotshmėria ėshtė shkak pėr tė pranuar veprat:
“Allahu pranon vetėm
prej tė sinqertėve.” (Maide, 27)
Devotshmėria ta lehtėson gjendjen tėnde:
“E kush i frikėsohet
Allahut, Ai atij ia lehtėson punėn.” (Talak, 4)
Devotshmėria tė shpėton nga humbja dhe shkatėrrimi:
“Dhe nuk ka asnjė prej jush qė nuk do
kalojė mbi tė (xhehenem). Ky (kontaktim i xhehenemit)
ėshtė vendim i kryer i Zotit tėnd. Pastaj, do t’i
shpėtojmė ata qė ishin ruajtur (mėkateve), e zullumqarėt
do t’i lėmė aty tė gjunjėzuar.”
(Merjem, 71-72)
Devotshmėria tė fut nė xhenet:
“Ato janė xhenetet qė do t’ua trashėgojnė
robėrve Tanė qė ishin tė ruajtur.”
(Merjem, 63)
I
nderuari vėlla, takvallėk, devotshmėri do tė thotė: tė
respektohet Allahu i Lartėsuar dhe mos t’i bėhet Atij
mėkat, Ai tė pėrkujtohet dhe mos tė harrohet.
Kujtoje
Krijuesin e Lartėsuar, Ai nga Ti kėrkon sinqeritet, Ai
t’i mbulon tė kėqijat dhe t’i fal gjynahet. Ai kėrkon qė
tė vdesėsh vetėm si musliman. Kujto edhe njė herė se
devotshmėria tė ofron nga pėrfundimi i mirė.
Pėrqendrimi i fortė nė fe
Besimtari
i pėrqendruar nė fenė e Allahut tė Lartėsuar ėshtė
besniku qė ka jetėsuar besėn e dhėnė Krijuesit Fuqiplotė
si nė qėndrime, shprehje dhe veprime. Ky ėshtė nderi mė
i madh, pra pėrqendrimi, kėmbėngulja, serioziteti nė
fenė islame. Kėshtu shijohet ėmbėlsia e ibadetit,
adhurimit, kur kjo ndodh, atėherė besimtari ka
pėrkrahjen e Allahut tė Lartėsuar, mbrojtjen e engjėjve
tė Tij. Ai fare nuk frikėsohet e as pikėllohet dhe
kėshtu fiton pozitė nė xhenetet e larta.
“S’ka dyshim se ata qė
thanė se Zoti ynė ėshtė Allahu, pastaj qėndruan fort
(nuk u luhatėn nė besim), atyre u zbresin engjėjt (nė
prag tė vdekjes dhe u thonė): ‘Mos u frikėsoni dhe mos u
pikėlloni, keni myzhde xhenetin qė ju premtohej! Ne jemi
miqtė tuaj nė jetėn e dynjasė dhe nė ahiret, ku do tė
keni atė qė dėshironi dhe gjithēka kėrkoni. Pritje nga
(Allahu) Falės i madh dhe Mėshirėplotė’.’’ (Fusilet,
30-32)
Pendimi
Allahu i
Lartėsuar pranon pendimin e ēdokujt, duhet tė
shfrytėzohet kjo mundėsi mos tė asgjėsohet. Menjėherė tė
mirėn hapat konkrete duke u larguar nga mėkati, pendimi
pėr mėkatin e bėrė, vendosmėria pėr mos pėrsiatjen e
mėkatit dhe sinqeriteti nė pendim. Kujto fjalėt e
Allahut tė Lartėsuar:
"O
ju qė keni besuar! Pendohuni te Allahu me njė pendim tė
sinqertė nė mėnyrė qė Zoti juaj t’i largojė prej jush tė
kėqijat, t’ju shpjerė nė xhenete, nėn tė cilat rrjedhin
lumenj ditėn kur Allahu nuk e turpėron Pejgamberin e sė
bashku me tė as ata qė kanė besuar. Drita e tyre ndriēon
para tyre dhe nė tė djathtė tė tyre, e ata thonė: ‘Zoti
ynė, vazhdona dritėn tonė, falna neve. Vėrtet, Ti je i
plotfuqishėm pėr ēdo send’.”
Pendimi i
sinqertė tė largon nga tė kėqijat dhe tė drejton pėr nė
xhenet, pendohuni tė gjithė o ju njerėz qė ta fitoni
mėshirėn e Allahut dhe tė keni pėrfundim tė mirė nė kėtė
botė.
Tė
nderuar vėllezėr!
Gjithashtu, mos harroni, nėse doni tė keni pėrfundim tė
mirė:
-
Tė jeni besnik ēdo herė qė tė
regjistroheni nė listat e tė sinqertėve.
-
Krijoni mendim tė mirė mbi Allahun e
Lartėsuar dhe mos lejoni tė vdisni duke mos pasur mendim
tė mirė mbi Krijuesin Allah. Kujto njė gjė, nėse
dėshiron takimin me Allahun edhe Ai dėshiron takimin
tėnd.
-
Drejtohu Allahut tė Lartėsuar me lutje
duke treguar pėrulėsi dhe duke kėrkuar orientimin e
zemrave nė fenė e drejtė dhe pėrfundimin e mirė me besim
tė pastėr.
-
Zvogėloje dhe pakėsoje dėshirėn e madhe
pėr dynjanė e ulėt dhe pėrfundimtare, por puno pėr njė
jetė tė pafund duke i pėrjetuar tė mirat e Allahut tė
Lartėsuar.
-
Largohu nga shkaqet e shumta qė sjellin
pėrfundim jo tė mirė, si: besimi i dobėt, veprimi i
bidateve, dyfytyrėsia, shoqėrimi i njerėzve tė prishur,
lakmia e madhe pėr dynjanė, mos pendimi, harrimi i
ahiretit, mos pėrkujtimi i vdekjes, padrejtėsia,
Tė
nderuar vėllezėr!
Ju pyes:
A dini kur do tė vdisni dhe ku?
Nėse
dėshironi pėrgjigje lexoni dhe mendoni fjalėt e Allahut
tė Lartėsuar:
“..nuk e di kush
pos Tij se ēfarė do t’i ndodhė (ēfarė do tė punojė)
nesėr, dhe askush nuk e di, pos Tij, se nė ē’vend (ose
kohė) do tė vdesė.”
(Lukman, 34)
Gjithashtu, kini kujdes se jobesimtari do tė kėrkojė
kthim mbrapa, pėr tė vepruar mirė. Por tė gjitha kėto
kėrkesa janė tė parealizuara.
“E kur ndonjėrit prej tyre i vjen vdekja,
ai thotė: “O Zoti im, mė kthe, qė tė bėj vepra tė mira e
tė kompensoj atė qė lėshova!” Kurrsesi, (Kthim nuk ka) e
kjo ėshtė vetėm fjalė qė thotė ai, e ata kanė para tyre
njė perde (distancė periodike) der nė ditėn kur
ringjallen.”
(Muminun, 99-100)
“A menduat se Ne u krijuam kot dhe se nuk
do ktheheni ju te Ne?”(Muminun,
115)
I
nderuari vėlla besimtar!
Unė, ti
dhe tė gjithė do tė vdesim, por tė kujtojmė njė gjė
shumė tė rėndėsishme, pra rolin dhe pozitėn qė
dėshirojmė ta zgjedhim.
Ai qė
vdes ose do tė jetė prej atyre qė do tė jetė afėr
Allahut tė Lartėsuar, i pėrshėndetur dhe i respektuar,
ose do tė jetė prej mohuesve gėnjeshtarė.
“E nėse ai (qė vdes) ėshtė prej tė
afėrmeve (tė Zotit). Ai do tė ketė (te Zoti) kėnaqėsi
(qetėsi) dhe furnizim tė mirė dhe xhenet tė begatshėm.
Po nė qoftė se ai (qė vdes) ėshtė prej atyre tė dorės sė
djathtė? Atėherė (atij i thuhet) paqja dhe shpėtimi
(siguria) ėshtė pėr ty, (qė je) nga ata tė dorės sė
djathtė. E nė qoftė se (ai qė vdes) ėshtė prej
gėnjeshtarėve (mohues i ringjalljes), ėshtė prej tė
humburve (nė besim). (atėherė)
Mirėseardhja e tyre ėshtė pritje me ujė qė vlon. Dhe
djegie nga zjarri i xhehenemit. E s’ka dyshim se kjo
ėshtė ajo e vėrteta e sigurt. Pra, ti (Muhamed) lartėso
Zotin tėnd tė Madhėruar.”(Vakia,
88-96)
Allahu
im! Na pėrmirėso fenė tonė e cila ėshtė mbrojtja jonė!
Na pėrmirėso dynjanė nė tė cilėn ne jetojmė! Na
pėrmirėso ahiretin, tek i cili ėshtė kthimi ynė!
Allahu
im! Fali tė gjithė tė vdekurit myslimanė, tė cilėt
dėshmuan nė teuhidin – njėshmėrinė Tėnde, dhe e dėshmuan
Muhamedin me shpallje dhe vdiqėn me shehadet!
Allahu
im! Fali tė vdekurit muslimanė, nderoj dhe zgjeroja
varret e tyre, pastroi ata nga mėkatet, gabimet, ashtu
siē pastrohet petku i bardhė nga papastėrtia!
Allahu
im! Na mėshiro me mėshirėn Tėnde kur tė bėhemi tė
harruar! Mos na le tė vetmuar dhe tė pasigurt nė Ditėn
kur do tė ringjallemi!