Ibn Abasi, Allahu qoftė i kėnaqur me tė dytė,
ka thėnė: "Dy gjėra janė prej shejtanit dhe dy gjėra
janė prej Allahut tė Madhėruar, pastaj lexoi fjalėn
e Zotit: "Shejtani ju frikėson me skamje e varfėri
dhe ju urdhėron tė bėni vepra tė pamoralshme. Kurse
Allahu ju premton faljen dhe mirėsinė e Tij." (Bekare,
268)
Jahja b. Muadh Razij ka thėnė: "Dynjaja ėshtė ara e
Allahut tė Lartėsuar, njerėzit janė tė mbjellat e
Tij, vdekja ėshtė koha e korrjes, meleku i vdekjes
ėshtė kositėsi, varri ėshtė magazina, ndėrsa kiameti
ėshtė fundi i procesit, o nė xhenet o nė xhehenem."
Ibn Mesudi, Allahu qoftė i kėnaqur prej tij, ka
thėnė: "Kujt i jepen tri gjėra, i ėshtė dhėnė risku
mė i mirė i dynjasė dhe i ahiretit: Ai qė ėshtė i
kėnaqur me kaderin, ai qė duron nė fatkeqėsi dhe ai
qė lutet nė rehati."
Ibn Abasi, ka thėnė: "Gjynahet e nxijnė fytyrėn, e
errėsojnė zemrėn, e plogėshtojnė trupin, bėjnė qė tė
tė urrejnė njerėzit dhe tė pakėsojnė riskun. Kurse
veprat e mira tė zbardhin fytyrėn, tė ndriēojnė
zemrėn, tė japin forcė fizike dhe tė shtojnė riskun."
Shafiu thotė: "Ruhuni qė tė mos ju mallkojnė zemrat
e besimtarėve pa e ndier!”
"Po si ndodh qė tė mallkojnė zemrat e besimtarėve pa
e ndier? e pyeti dikush. Atėherė ai u pėrgjigj: "Vepron
ndonjė gjynah dhe Allahu i Madhėruar tė bėn tė
urryer nė mesin e besimtarėve."
Lukmani i urtė i ka thėnė tė birit: "O biri im,
dynjaja ėshtė njė det i thellė nė tė cilin janė
mbytur shumė njerėz. Le tė jetė anija jote e
udhėtimit nė tė devotshmėria. Punėt e tua tė mira
janė mallrat qė mbart nė kėtė anije, ruajtja e tyre
ėshtė fitimi yt, ditėt janė drejtimi yt, mbėshtetja
ndaj Allahut ėshtė hija e saj, libri i Allahut ėshtė
busulla e saj, frenimi i epsheve janė litarėt e
anijes, vdekja ėshtė bregu i detit
Njeriu mė i mirė ėshtė ai qė ka pesė cilėsi:
- Tė jetė i angazhuar me adhurimin e Zotit tė tij.
- Tė jetė e dukshme dobia e tij pėr njerėzit.
- Tė jenė njerėzit tė sigurt prej tė keqes sė tij.
- Tė mos shpresojė nė atė qė ėshtė nė dorė tė
njerėzve.
- Tė jetė i pėrgatitur pėr vdekjen.
Pėrgatiti: Almedin Ejupi
13.12.2009
Pėrgjigjet e
shpejta tė imam Shafiut
Njė grup dijetarėsh ishin xhelozė ndaj imam
Shafiut. Menduan njė ditė t’i bėjnė njė kurth me
disa pyetje nė lėmin e fikut, madje nė prezencė tė
emirėve dhe kalifit Er-Reshid. Kalifi kishte
kureshtje tė veēantė ndaj kėtij dijetari.
Pyetja e parė:
Ēfarė mendimi ke nėse njė njeri ka therur njė dele
nė shtėpi, mė pas ka dalė nga shtėpia pėr njė nevojė
dhe pasi ėshtė kthyer u ka thėnė familjarėve: -Hani
ju nga delja, kurse pėr mua ėshtė haram (e ndaluar).
Pasi mendoi njė ēikė, Shafiu u pėrgjigj: Ky njeri ka
qenė idhujtar (mushrik), e ka prerė delen nė emėr tė
idhujve. Kur ka dalė nga shtėpia pėr nevojat e veta,
Allahu i Lartėsuar e udhėzoi nė Islam, kėshtu ju bė
haram delja e therrur. Mė pas familjarėt e pranuan
Islamin dhe pėr tė gjithė u bė haram ngrėnia e
deles.
Pyetja e dytė:
Dy muslimanė tė logjikshėm kanė pirė alkool. Njėri
prej tyre merr dėnimin, kurse tjetri jo.
Mendoi pakėz dhe tha: Njėri prej tyre ka qenė nė
moshėn madhore (dhe ėshtė penalizuar), kurse tjetri
ka qenė fėmijė.
Pyetja e tretė
Pesė persona kanė bėrė zina me njė grua. I pari prej
tyre vritet. I dyti gurėzohet (rexhm). I treti
dėnohet (hadd). I katėrti merr gjysmėn e dėnimit (haddit).
Ndėrsa tjetri asgjė.
Mendoi pakėz dhe tha: I pari ekzekutohet sepse ai e
ka bėrė hallall zinanė dhe ėshtė bėrė murted dhe
vrasja e tij ėshtė vaxhib. I dyti gurėzohet (rexhm)
sepse ka qenė i martuar. I treti dėnohet (hadd)
sepse ishte beqar (i pamartuar). I katėrti ishte rob
dhe merr gjysmėn e dėnimit. Kurse i pesti ka qenė i
ēmendur.
Pyetja e katėrt:
Njė njeri ka falur namaz. Kur ka dhėnė selam nė tė
djathtė ka shkurorėzuar gruan, kur ka dhėnė selam nė
anėn e majtė i prishet namazi dhe kur shikon nė
qiell i bėhet obligim dhėnia 1000 dėrhemė.
Mendoi pakėz dhe tha: Kur ka dhėnė selam nė anėn e
djathtė, ka parė burrin e gruas sė vet, e cila ėshtė
martuar pa prezencėn e tij dhe menjėherė e ka
shkurorėzuar gruan e vet. Kur ka dhėnė selam nė anėn
e majtė nė rroba ka parė ndyrėsi, kėshtu qė namazi i
ėshtė prishur. Ndėrsa kur shikoi nė qiell, pa hėnėn
e re (fillimin e muajit) dhe iu kujtua borxhi qė
kishte pėr tė kthyer.
Pyetja e pestė:
Ēfarė thua pėr njė imam i cili ishte duke u falur me
katėr veta nė xhami dhe ka hyrė te ata njė njeri.
Pasi imami jep selam, duhet tė vritet imami,
ndėrkohė qė dėnohen (xheld) katėr veta (katėr
xhamatlinj) dhe rrėnohet xhamia deri nė themel.
Mendoi pakėz dhe tha: Njeriu i cili ka hyrė ka pasur
njė grua. Ai ka udhėtuar dhe e ka lėnė gruan nė
shtėpinė e vėllait tė vet. Imami e ka vrarė vėllanė
e kėtij dhe ka pretenduar se kjo femėr ėshtė gruaja
e tė vrarit dhe imami me kėtė grua ėshtė martuar.
Gjithashtu kėta katėr veta (xhmatlinj) kanė qenė
dėshmitarėt e imamit. Kurse xhamia ishte shtėpia e
tė vrarit, qė imami e kishte shndėrruar nė xhami.
Pyetja e gjashtė:
Ēfarė thua pėr njė njeri i cili ka marrė njė gotė me
ujė pėr tė pirė. Ka pirė njė
pjesė hallall, kurse pjesa tjetėr e mbetur i ėshtė
bėrė haram.
Mendoi pakėz dhe tha: Njeriu nė fjalė ka pirė
gjysmėn e gotės, ndėrkohė ka rrjedh gjaku nga hunda
nė ujin e mbetur. Ėshtė pėrzier uji me gjakun kėshtu
qė i ėshtė bėrė haram uji i mbetur nė gotė.
Deri nė kėtė moment duroi kalifi Reshid, por nuk
mundi tė pėrmbahet dhe ta fshehė admirimin qė kishte
ndaj Shafiut pėr shkak tė zgjuarsisė, shkathtėsisė
sė tij, cilėsisė sė tė kuptuarit. Ai i tha: -Ke
sqaruar dhe qartėsuar me shumė shkathėsi. Ndėrsa
imam Shafiu i tha kalifit: -Allahu tė dhėntė jetė tė
gjatė. Unė kėrkoj qė t’i pyes kėta dijatarė vetėm me
njė pyetje. Nėse pėrgjigjen, elhamdulilah, nėse jo,
atėherėė shpresoj qė kėta ta ndalin komplotin e sė
keqes ndaj meje. Rashidi i tha Shafiut: -Po, kėshtu
do tė jetė. Atėherė urdhėro dhe pyeti.
Imam Shafiu tha: -Ka vdekur njė burrė dhe ka lėnė
trashėgim 600 derhemė. Motrės nga kjo pasuri i takon
vetėm 1 dėrhem. Atėherė si bėhet shpėrndarja e
trashėgimisė?
Dijetarėt shikuan njėri-tjetrin njė kohė tė gjatė
dhe nuk mundėn t’i japin pėrgjigje Shafiut. Atėherė
Reshidi e kėrkoi pėrgjigjen prej Shafiut.
Ai tha: -Ky njeri ka vdekur dhe ka lėnė pas vetes:
dy vajza, nėnėn, gruan, 12-vėllezėr dhe njė motėr.
Kėshtu qė dy vajzave u takojnė dy tė tretat, pra 400
dėrhemė; nėnės i takon njė e gjashta, pra 100
dėrhemė; gruas i takon njė e teta, pra 75 dėrhemė,
12 vėllezėrve u takojnė 24 dėrhemė dhe motrės i ka
mbetur vetėm njė dėrhem.
(400+100+75+24+1= 600)
Buzėqeshi kalifi Reshid dhe urdhėroi qė Shafiut t’i
japin 1000 dėrhemė, por ai ua shpėrndau tė gjitha
shėrbėtorėve tė pallatit.
Pėrktheu dhe pėrshtati: Ulvi Fejzullahu
6.12.2009
Urtėsi
Kjo botė ėshtė si njė kopsht ku hidhet fara, frutat
e tė cilave do tė merren nė jetėn tjetėr. Prandaj,
ēfarė tė mbjellėsh edhe do tė korrėsh.
Shkalla e parė e diturisė ėshtė heshtja; shkalla e
dytė ėshtė tė dėgjuarit; shkalla e tretė ėshtė tė
mbajturit mend; shkalla e katėrt ėshtė tė kuptuarit;
shkalla e pestė ėshtė tė vepruarit; shkalla e
gjashtė ėshtė pėrhapja e saj mes njerėzve dhe
shkalla e fundit: s'ka fund.
Tė ndihmosh tė tjerėt ėshtė diēka e bukur. Tė lutesh
ėshtė diēka dhe mė e bukur, por ka diēka qė ėshtė
dhe mė e bukur nga tė dyja, zemra e pastėr dhe
qėllimi i mirė.
Ki frikė prej atij qė nuk i frikėsohet Allahut.
Njeriu mė i zgjuar nė botė ėshtė ai qė njeh vetveten.
Merr mėsim nga pėsimi i tjetrit.
Fjala ėshtė si shigjeta. Mos e hidh pa u menduar.
Dituria duke u bashkuar me urtėsinė, fiton njė
thellėsi qė tė merr mendtė.
Kur njeriu shkėputet nga veprat e mira, Allahu e
ngarkon atė me telashe.
Pėrgatiti: Almedin Ejupi
29.11.2009
Disa kėshilla nga
Sufjan Eth Thevri, Allahu e mėshiroftė
Puno pėr kėtė botė aq sa do tė jetosh nė tė
dhe pėr botėn tjetėr aq sa do tė qėndrosh nė tė.
Sa e mirė ėshtė pėrulja e tė pasurve para tė
varfėrve dhe sa e keqe ėshtė pėrulja e tė varfėrve
para tė pasurve.
I ėshtė thėnė Sufjanit: "A mund tė jetė njeriu asket
duke qenė i pasur? Tha: "Po. Nėse sprovohet, duron
dhe nėse i jepet, falėnderon."
Tri gjėra janė prej durimit: Mos flit pėr
fatkeqėsinė tėnde, pėr vuajtjen tėnde dhe mos e
lavdėro veten.
Kur tė viziton vėllai yt, mos i thuaj: "A do tė
hash? Apo a tė tė jap? Por jepi. Nėse ha, mirė. Nėse
jo, largoje ushqimin."
Mos flit me gjuhėn tėnde atė qė do tė t’i thyejė
dhėmbėt e tu.
Nuk po ju ndaloj nga ushqimi, mirėpo shikoni nga po
hani. Si t'ju ndaloj nga ushqimi kur Allahu i
Lartėsuar thotė: "O bijtė e Ademit, vishuni
pėrshtatshėm kudo dhe kurdo qė tė faleni! Hani e
pini." (Araf, 31)
Ta takosh Allahun me shtatėdhjetė mėkate qė kanė tė
bėjnė ndėrmjet teje dhe Atij ėshtė mė e lehtė pėr ty
sesa me njė mėkat qė ka tė bėjė ndėrmjet teje dhe
robėrve.
Mos u bėj shpifės, do tė shpėtosh nga gjuhėt e
njerėzve dhe bėhu i mėshirshėm, do tė jesh i dashur
nė mesin e tyre.
Kėnaqu me atė qė tė ka ndarė Allahu, do tė jesh i
pasur dhe mbėshtetu Atij, do tė jesh i fuqishėm.
Nėse e njeh veten, nuk tė dėmton ajo qė thuhet pėr
ty.
Ruaju hidhėrimit tė Allahut nė tri gjėra: ruaju tė
neglizhosh atė qė tė ka urdhėruar, ruaju tė tė sheh
e ti nuk je i kėnaqur me atė qė tė ka caktuar dhe
ruaju tė kėrkosh diēka nga kjo botė e nuk tė jepet e
ti tė hidhėrohesh me Zotin tėnd.
Pėrgatiti: Almedin Ejupi
22.11.2009
Disa kėshilla nga
Aliu, Allahu qoftė i kėnaqur prej tij
Ai qė njeh vetveten, njeh Krijuesin e vet.
Nėse ju e doni Allahun, atėherė hiqni dashurinė e
zemrės pėr kėtė botė.
Frika ndaj Allahut e bėn njeriun tė sigurt.
Si mund t'i gėzoheni kėsaj jete qė bėhet ēdo orė
edhe mė e shkurtėr?
Njė emėr i mirė dhe i njohur nga tė gjithė nuk mund
tė humbasė nga njė poshtėrim njė orėsh.
Tri gjėra e bėjnė kėtė jetė tė mjerueshme: hakmarrja,
xhelozia dhe karakteri i dobėt.
Njeriu mė i dobishėm ėshtė ai qė ėshtė mė i dobishėm
pėr miqtė e tij.
Ai qė mendon pėr veten se ėshtė mė i miri, ėshtė mė
i keqi.
Njerėzit e ditur jetojnė edhe pas vdekjes, njerėzit
e paditur quhen tė vdekur edhe kur janė gjallė.
Ēdo frymėmarrje e njeriut ėshtė njė hap mė afėr
vdekjes.
Pėrvoja ėshtė dituri e fituar.
Injoranca e dėmton njeriun mė shumė se sėmundja nė
trupin e tij.
Mė mirė ėshtė tė jesh memec sesa gėnjeshtar.
Mos fol kurrė kur nuk ėshtė koha pėr tė folur.
Dėgjo dhe do tė mėsosh veten. Mos fol dhe nuk do tė
rrezikosh asgjė.
Ai qė kurrė nuk e korrigjon veten, kurrė nuk mund tė
korrigjojė tė tjerėt.
E vėrteta mė e mirė ėshtė mbajtja e premtimeve.
Pėrgatiti: Almedin Ejupi
25.10.2009
Disa kėshilla nga
Umeri, Allahu qoftė i kėnaqur prej tij
Ji mirėnjohės ndaj atij qė tė vė nė dukje tė
metat e tua.
Mos u fut nė rrugė tė shtrembėr nga nami i dikujt.
Kėnaqėsia dhe mirėnjohja janė dy virtyte tė mėdha,
ju nuk duhet t’i kushtoni vėmendje cilės prej tyre
keni fituar.
Mos e shtyj pėr nesėr punėn qė ke pėr tė kryer sot.
I kujdesshėm ėshtė ai qė arrin tė vlerėsojė veprimet
e tij.
Gjyko mbi inteligjencėn e njeriut nė mbėshtetje tė
ēėshtjeve pėr tė cilat ai pyet.
Mos gjyko njeri vetėm nga mėnyra se si e kryen
namazin dhe agjėrimin, mė mirė vėshtro nė drejtėsinė
dhe menēurinė e tij.
Ai qė di tė ruajė tė fshehtat e tij ėshtė i aftė tė
kontrollojė punėt e tij.
Ki frikė nga personi qė urren.
Ai qė nuk ka ide se ē'ėshtė djalli, mund tė bjerė
lehtė nė kurthin e tij.
Pėrgatiti: Almedin Ejupi
18.10.2009
Disa kėshilla nga
Ebu Bekri, Allahu qoftė i kėnaqur prej tij
Ki gjithmonė frikė nga Allahu, Ai e di se ēfarė
ka nė zemrėn e njerėzve.
Ji i sjellshėm me ata qė janė poshtė teje (nėn
urdhrat e tua) dhe trajtoji mirė ata.
Pėrmirėsoje sjelljen tėnde para se tė kėrkosh nga tė
tjerėt tė pėrmirėsojnė sjelljen e tyre.
Ruaj fshehtėsinė e planeve tė tua.
Thuaj gjithmonė tė vėrtetėn, sepse kėshtu do tė
marrėsh edhe kėshillėn e drejtė.
Kėshillohu me njerėzit e tu kur ke mundėsi ta bėsh
kėtė.
Ji i sinqertė me tė gjithė.
Largoju frikės dhe mashtrimit.
Largoju shoqėrisė sė keqe.
Pėrgatiti: Almedin Ejupi
20.9.2009
Urtėsi
Mikun qė e blen me dhurata, do tė vijė dita kur do
ta blejnė tė tjerėt.
Ne e zgjasim fjalimin tonė kur nuk kemi ēfarė tė
themi.
Domosdo duhet tė kemi njė varr tė gatshėm pėr tė
varrosur gabimet e miqve.
Tė gjithė ne jemi si Hėna, e cila ka njė anė tė
errėt.
Kulmi i moralit ėshtė qė njeriu tė turpėrohet nga
vetja.
Turpi i femrės ėshtė mė tėrheqės sesa bukuria e
saj.
Nėse je i sinqertė, atėherė pėrse tė betohesh?
Kush flet shumė, o di shumė o gėnjen shumė.
Ēdo njeri ėshtė i dobishėm, madje edhe prej
personit tė keq pėrfitojmė, nė sjelljen e
shembullit tė keq.
Njerėzit ndonjėherė nuk i urrejnė tė tjerėt pėr
shkak tė metave tė tyre, por pėr shkak tė meritave
tė tyre.
Komshillėku i mirė nuk ėshtė tė mos bėsh dėm, por
tė durosh dėmin.
Pėrgatiti: Almedin Ejupi
2.8.2009
Cilėsitė e
munafikėve nė Kuran (1)
• Zemrat e tyre kanė njė sėmundje
Allahu i Lartėsuar thotė: “Nė zemrat e tyre ka
njė sėmundje, tė cilėn Allahu ua shton.” (Bekare:
10)
• Lakmia epshore
Allahu i Lartėsuar thotė: “Mos flisni me
pėrkėdheli, qė tė mos ju dėshirojė ai qė ka zemėr
epshore.” (Ahzab: 32)
• Lajthitja me dyshime, test pėr keqbėrėsit me
zemra tė sėmura
Allahu i Lartėsuar thotė: “Kjo ndodh qė Ai ta
bėjė ndėrhyrjen e djallit sprovė pėr njerėzit qė i
kanė zemrat tė sėmura (nga dyshimi) dhe tė
ngurtėsuara - prandaj keqbėrėsit janė nė pėrēarje
tė madhe.” (Haxh: 53)
• Mendjemadhėsia dhe arroganca
Allahu i Lartėsuar thotė: “Kur u thuhet atyre:
“Ejani, se i Dėrguari i Allahut do tė kėrkojė
falje pėr ju”, ata tundin kokat e tyre dhe i sheh
ata tė kthehen me mendjemadhėsi.” (Munafikun:
5)
• Tallja me ajetet e Allahut tė Lartėsuar
Allahu i Lartėsuar thotė: “Hipokritėt druajnė
se do tė shpallet ndonjė sure e cila do t’i
lajmėrojė se ē’ka nė zemrat e tyre. Thuaj:
“Talluni po deshėt! Allahu sigurisht qė do ta
nxjerrė nė pah atė sė cilės ju i druheni.” (Tevbe:
64)
• Lavdėrohen pėr ēfarė nuk kanė punuar
Allahu i Lartėsuar thotė: “Mos mendo se ata qė
gėzohen pėr ēfarė kanė punuar dhe dėshirojnė tė
lavdėrohen pėr ēfarė nuk kanė punuar, pra,
kurrsesi mos mendo se ata do t’i shpėtojnė
ndėshkimit; pėr ata ka ndėshkim tė dhembshėm.”
(Ali Imran: 188)
• Janė tė shqetėsuar kur pėrmendet lufta nė ajetet
e Kuranit
Allahu i Lartėsuar thotė: “Besimtarėt thonė:
“Sikur tė ishte shpallur njė sure!” Por, kur
shpallet njė sure e qartė dhe nė tė pėrmendet
lufta, i sheh ata me zemra tė sėmura311, si tė
vėshtrojnė ty me shikim si tė agonisė sė vdekjes!”
(Muhamed: 20)
• Veprat e mira i injorojnė
Allahu i Lartėsuar thotė: “Ka edhe tė tillė qė
tė qortojnė pėr shkak tė ndarjes sė lėmoshės. Nėse
atyre u jepet ndonjė pjesė, ata kėnaqen, por, nėse
nuk u jepet, pėrnjėherė zemėrohen.” (Tevbe:
58)
• E urrejnė luftėn pėr hir tė Allahut
Allahu i Lartėsuar thotė: “...dhe pėr tė
zbuluar se kush janė me dy faqe. Atyre iu tha:
“Ejani tė luftoni nė rrugėn e Allahut ose tė
paktėn, mbrohuni!” Ata u pėrgjigjėn: “Sikur ta
dinim qė do tė bėhej luftė e vėrtetė, me siguri,
do t’ju pasonim.” Atė ditė ata ishin mė afėr
mohimit sesa besimit, sepse me gojėn e tyre
flisnin atė qė nuk e kishin nė zemrat e tyre;
Allahu e di mirė ēfarė fshehin ata.” (Ali
Imran: 167)
• Me veprat modeste tė besimtarėve tallen
Allahu i Lartėsuar thotė: “Sa pėr ata
(hipokritė) qė pėrqeshin besimtarėt qė japin
lėmoshė me vullnet dhe tallen me ata qė nuk janė
nė gjendje tė japin gjė pėrveē (fryteve tė) punės
sė tyre, Allahu do tė tallet me ta. Ata do tė kenė
dėnim tė dhembshėm.” (Tevbe: 79)
• Urdhėrojnė pėr vepra tė kėqija dhe ndalojnė tė
mirat
Allahu i Lartėsuar thotė: “Hipokritėt dhe
hipokritet janė tė ngjashėm me njėri - tjetrin:
kėrkojnė qė tė bėhen vepra tė kėqija e pengojnė tė
mirat dhe janė dorėshtrėnguar. Ata e kanė harruar
Allahun, por edhe Ai i ka harruar ata. Me tė
vėrtetė, hipokritėt janė keqbėrės.” (Tevbe:
67)
Ulvi Fejzullahu
17.5.2009
Urtėsi
Transmetohet se
shejh Behliju, Allahu e mėshiroftė, kur iu drejtua
Hatimit, Allahu e mėshiroftė, me kėto fjalė: “O
Hatim, jetove me mua pėr njė kohė tė gjatė. Ēfarė
mėsove nga unė?”
Hatimi iu pėrgjigj: “Kam mėsuar nga ti tetė
ēėshtje.”
E para: Shikova njerėzimin, ku ēdo njėri prej tyre
ka miqtė e vet e kur tė arrijnė te varri, do tė
ndahen nga njėri-tjetri. E unė veprat e mira i
zura pėr miq, qė tė jenė me mua nė varr.
E dyta: Shikova fjalėn e Allahut tė Lartėsuar:
“...dhe ndaloje veten prej epsheve.” (En-Naziat:
40)
E detyrova veten time qė tė ndalet nga pasioni i
epsheve, derisa u pėrqendrua nė ibadet.
E treta: Pashė se ēdo njeri qė posedon diēka me
vlerė, e ruan atė, pastaj shikova fjalėn e Allahut
tė Lartėsuar: “Ajo qė keni pranė vetes ėshtė e
pėrkohshme, e ajo qė ėshtė tek Allahu ėshtė e
pėrjetshme.” (En Nahl: 96)
Pas kėsaj, ēdo gjė qė e pata pranė vetes e dhurova
pėr Allahun e Lartėsuar, qė tė jetė e pėrjetshme.
E katėrta: Shikova njerėzit se si lakmojnė
pasurinė, pozitėn, famėn e ato nuk janė asgjė.
Thotė Allahu i Lartėsuar: “Mė i ndershi nga ju
ėshtė ai qė ėshtė mė i devotshėm.” (Huxhurat:
13)
Punova pėr devotshmėrinė qė tė jem tek Allahu i
Lartėsuar i ndershėm.
E pesta: Pashė njerėzit ziliqarė dhe shikova
fjalėn e Allahut tė Lartėsuar: “Ne kemi
pėrcaktuar ndėr ta gjendjen e jetės nė kėtė
botė...” (Ez Zuhruf: 32)
E lashė zilinė, se ajo ėshtė ta kundėrshtosh atė
qė Zoti ka caktuar.
E gjashta: Pashė njerėzit tė armiqėsuar dhe
shikova fjalėn e Allahut tė Lartėsuar: “Djalli
ėshtė armik i juaji, pra edhe ju konsiderojeni
armik.” ( Fatir: 6)
E lashė armiqėsinė ndaj njerėzve dhe mora djallin
armik tė vetėm.
E shtata: Pashė njerėzit si e ulin veten nė kėrkim
tė furnizimit dhe shikova fjalėn e Allahut tė
Lartėsuar: “Nuk ka asnjė gjallesė nė tokė qė
Allahu tė mos ia ketė garantuar furnizimin e saj.”
(Hud: 6)
Punova pėr atė qė mė takon, e dhashė pasurinė pėr
Allahun duke qenė i bindur nė premtimin e Tij, i
lartėsuar qoftė.
E teta: Pashė njerėzit si janė mbėshtetur nė
tregtinė dhe profesionet e tyre e unė iu mbėshteta
Allahut tė Lartėsuar: “Nuk ka asnjė gjallesė nė
tokė qė Allahu tė mos ia ketė garantuar furnizimin
e saj.” (Hud: 6)
Duke qene i bindur nė premtimin e Tij, i lartėsuar
qoftė.
Marrė nga libri
“Muhtesar minhaxhu elkasidin”
Pėrktheu dhe pėrshtati: Rashit Zylfiu
17.5.2009
Gjurmėt e besimtarit praktikues
Ēdo njeri i cili ecėn mbi sipėrfaqen e tokės lė
gjurmė dhe shenja qė tregojnė pėr lėvizjen e tij.
Kur ecėn nė rėrė, mbeten gjurmėt e kėmbėve, edhe
kur ecėn nėpėr kopsht duken shenjat e lėvizjes.
Atėherė mund tė pyesim: Ti ke disa vite qė mėson
dhe studion, ku janė gjurmėt dhe rezultatet e
diturisė tėnde?
Ti ke disa vite qė fal namaz, agjėron, ku janė
gjurmėt dhe rezultatet nė shpirtin dhe trupin
tėnd?
Ti ke lexuar dhe mėsuar shumė mbi kujdesin dhe
respektin ndaj prindėrve, a i ke parė rezultatet e
suksesit?
Tani mė lejo tė tė prezantoj pėrshtypjen e njė
punėtori udhėzues nė sportelin e njė spitali. Do
tė shohėsh si i bėri dobi Islamit dhe muslimanėve.
Mendoj qė mund tė lėrė mbresė nė ndėrgjegjen
tėnde.
Punėtorė i thjeshtė i pranonte pacientėt dhe i
drejtonte nė spital sipas nevojave tė tyre. Por i
suksesshėm dhe i vėmendshėm, ai shfrytėzoi pozitėn
qė kishte pėr tė urdhėruar dhe mėsuar tė mirėn,
ndaluar dhe penguar tė keqen me veprim praktik.
Nė sportel, kur vinte paciente grua, e drejtonte
menjėherė te mjekja femėr. Kur vinte ndonjė
mashkull, e orientonte te mjeku. Nė raste
specifike, kur ishte i detyruar qė femrat t’i
drejtonte te mjeku, drejtonte gratė mė tė
moshuara. Kėshtu i ruante gratė muslimane dhe
burrat e tyre nga gjėrat e ndaluara nė fe, si
shikimi i burrit nė trupin e gruas dhe
anasjelltas.
Vallė! A nuk ėshtė ky rast njė shėrbim i madh nė
Islam nga njė punėtor i thjeshtė?
Vėlla! Thirrja islame ka nevojė pėr zgjim
(ngritje), mund, angazhim, lodhje. Atėherė dije se
sevapet e udhėzimit tė tė tjerėve nė udhėzim tė
vinė edhe pas vdekjes.
Pėrktheu dhe pėrshtati:
Ulvi Fejzullahu
12.5.2009
Tiparet dalluese tė ziliqarit
(smirėziut)
Nakarmėdhenjtė janė afėr dhe rreth teje janė tė
shumtė. Ata janė tė shqetėsuar pėr dallimin dhe
epėrsinė tėnde, pėr krenarinė e orientimin tėnd
dhe vetitė e drejtimit tėnd.
Kur nuk je prezent, ata tė pėrqeshin, tallen,
nėnēmojnė, tradhtojnė, komplotojnė, thurin,
organizojnė, planifikojnė...
Zakoni dhe prirja e tyre ėshtė zbulimi i ēarjeve
dhe boshllėqeve, janė gjahtarė tė gabimeve dhe
rrėshqitjeve. Ata dėshirojnė fundosjen tėnde dhe
ndjellin e ndezin konflikte.
Ata vazhdimisht gjurmojnė pėr tė bėrė keq, pėr tė
shpartalluar aftėsitė e tua, pėr tė mbytur
ambiciet e tua, pėr kufizimin e aktiviteteve dhe
ndaljen tėnde nė rrugė.
Ata dėshirojnė tė dobėsojnė e tė degradojnė.
Gėzohen pėr humbjet e tua dhe kur dominojnė ndaj
teje.
Prano ose moho (deshe apo nuk deshe), ata i gjen
afėr, qėndrojnė pranė teje. Pėrpiqu qė tė mos i
marrėsh parasysh gjuhėt e tyre. Mos u dobėso me
intrigat e tyre. Mos ua vė veshin gėnjeshtrave tė
tyre. Mos e lodh mendjen me ata njerėz. Liroji me
dashuri duke mos ēarė kokėn dhe ec rrugės tėnde.
Ata qė kanė smirė trajtoji si karburant pėr ecjen
tėnde sa mė tė shpejtė, rrit qėllimin tėnd,
pėrmirėso aktivitetet e tua, shto rezervėn tėnde,
ngrije namin tėnd.
Pėrktheu dhe pėrshtati:
Ulvi Fejzullahu
26.4.2009
Si ta qortojmė mikun
Qortim do tė thotė t’i flasėsh dikujt pėr njė faj
a gabim duke i kėrkuar tė mos e pėrsėritė mė.
Atėherė si t’ia shprehim pakėnaqėsinė atyre qė i
duam dhe i respektojmė?
Qortimi ėshtė sapuni i zemrave dhe gjuha e
dashamirėve. Por qortimi nuk mund tė ketė ndikim
vetėm se duke u pėrdorur me efikasitet nė
personalitetin e duhur qė pranon kėshillėn me
zemėrgjerėsi.
Pėr tė mos i humbur miqtė dhe dashamirėt, nė
momentet kėshillimore duhen pėrdorur kėta hapa:
1. Kufizo qortimin; mos i pėrsėrit fjalėt dhe mos
insisto, qė pa dashje tė luash rolin e sulmuesit.
2. Mos nėnvlerėso; qortimi duhet tė jetė nė
njėfarė mase tė caktuar dhe e reduktuar nė kufij
tė efektshėm.
3. Mos shko direkt nė akuzė; ta vėsh mikun tė
akuzuar dhe tė detyrohet ta mbrojė veten nė mėnyrė
qė ta pastrojė veten me tė padrejtė, kėshtu qė ta
humbni mikun pjesėrisht ose plotėsisht.
4. Vendosi pikat mbi i; kur ta qortosh mikun,
pėrmbahu nga gjėrat qė mund tė vihesh nė pozitė tė
vėshtirė nga miku. Por miqėsia pėrsėri duhet tė
mbijetojė.
5. Bėhu i sjellshėm; mos pėrdor fjalė qė nuk
pėrmbajnė kuptim edukativ dhe zgjidhi shprehjet me
kujdes duke mos e lėnduar mikun.
6. Qėndro i qetė; mos e ngre zėrin, fol me qetėsi
dhe pa emocione. Kujto se je duke qortuar e jo
duke u grindur.
Qėllimi i qortimit ėshtė shprehja e pakėnaqėsisė
pėr njė sjellje jo tė hijshme dhe jo zėnka,
grindja, pezmatimi dhe ndarja.
Pėrshtati nga arabishtja:
Ulvi Fejzullahu
15.3.2009
Bazat e lumturisė
- Mos urrej asnjė njeri, sado qė tė
gabojė ndaj teje!
- Mos u brengos asnjėherė dhe vetėm shtoji duatė!
- Jeto nė thjeshtėsi, sado qė tė jesh i ngritur!
- Mendo pėr tė mira, sado qė sprovat janė tė
shumta!
- Buzėqesh (vazhdimisht), edhe atėherė kur zemra
tė pikon gjak!
Kėto janė tė bukurat e lumturisė shpirtėrore.
Pėrktheu:
Ulvi Fejzullahu
4.1.2009
Kushdo qė bėn llogari, do tė shpėtojė
Jemi nė pėrfundim tė vitit dhe nė
pritje tė vitit tjetėr. Ditėt po shkojnė, muajt po
ecin dhe vitet kalojnė, ēdo gjė po mbetet mbrapa
dhe jetės po i vjen fundi. Njė ditė tė gjitha
krijesat do tė qėndrojnė para Krijuesit Allah dhe
do tė japin llogari pėr ēdo tė madhe dhe tė vogėl.
Kjo konfirmohet edhe me fjalėt e Tij: “Kush
ka bėrė ndonjė tė mirė, qoftė sa njė thėrrmijė, do
ta shohė atė, e kush ka bėrė ndonjė tė keqe, qoftė
sa njė thėrrmijė, do ta shohė atė.”1
Qė nga dita kur njeriu filloi jetėn nė kėtė botė,
ai filloi tė ecė drejt botės tjetėr. Ti o njeri mė
afėr e ke botėn tjetėr, atėherė mendo pėr faljen
dhe pendimin.. Fillo tė bėsh llogarinė serioze mbi
jetėn tėnde dhe pėr ditėt e kaluara.
Pendimi korrekt ishte pendimi i njė njeriu i cili,
kur arriti tė gjashtėdhjetat, filloi t’i numėrojė
ditėt e viteve tė kaluara dhe pėrfundoi me mbi
njėzet e njė mijė ditė (21000 ditė). Mė pas
bėrtiti me zė tė lartė duke thėnė: “Ah, mjerė
pėr mua! Ah, mjerė pėr mua!”
Vallė, a ta takoj kėshtu Allahun tim me mbi njėzet
e njė mijė gabime, nėse kam bėrė vetėm nga njė
gabim, kurse ėshtė e mundur qė brenda ditės tė
bėjė edhe me mijėra gjynahe?!
Miqtė e mi tė dashur!
Njerėzit mund tė ndahen nė dy grupe:
1.njė
kategori njerėzish bėn llogari paraprake dhe
dominon mbi vete; kėta ia kanė lehtėsuar vetes
rrugėn e xhenetit;
2.njė
kategori njerėzish nuk ka bėrė llogarinė e duhur
dhe ka qenė viktimė e epsheve, kėta janė buzė
xhehenemit.
Allahu i Lartėsuar thotė: “Atėherė,
ai qė ka shkelur gjithēka, dhe ka parapėlqyer
jetėn e kėsaj bote, sigurisht qė do tė ketė pėr
strehė xhehenemin. Kurse ai qė i ėshtė frikėsuar
madhėrisė sė Zotit tė tij dhe e ka frenuar veten
nga dėshirat, pa dyshim qė do tė ketė pėr strehė
xhenetin.”2
“Pėr
shpirtin dhe pėr Atė qė e ka pėrsosur, duke ia
bėrė tė njohur atij tė keqen e tė mirėn! Vėrtet,
kushdo qė e pastron shpirtin, do tė shpėtojė,
ndėrsa kushdo qė e shtyp atė (me punė tė kėqija),
do tė dėshtojė.”3
Njė vit shkoi dhe nuk pėrsėritet mė deri nė Ditėn
e Gjykimit, kėshtu vazhdimisht po largohemi nga
kjo botė dhe po afrohemi afėr ahiretit.
Dėshirova me kėtė rast t’i kujtoj vetes dhe juve
qė tė bėjmė llogarinė e duhur para se tė dalim
para Allahut, Sunduesit tė dy botėve nė Ditėn e
Llogarisė, ku nuk tė bėn dobi pasuria dhe fėmija.
Por vetėm besimi i drejtė i argumentuar me vepra
tė mira. Atėherė ju mbetet juve tė vendosni se nė
cilin grup dėshironi tė rreshtoheni.
Ju lė nėn kujdesin dhe mbrojtjen e Allahut tė
Lartėsuar.
Paqja dhe shpėtimi i Allahut qoftė mbi ju!
Allahu i
Madhėruar thotė: "Ne i patėm dhėnė Llukmanit menēuri tė pėrsosur
(e i thamė): Tė falėnderosh Allahun, e kush
falėnderon, e mira e atij falėnderimi i takon atij,
e kush refuzon (edhe ai e ka pėr vete), nė tė
vėrtetė, Allahu nuk ka nevojė (pėr falėnderimin e
tij) pse Ai vetė ėshtė i lavdishėm.
(pėrkujtoju popullit tėnd) Kur Llukmani duke e
kėshilluar, birit tė vet i tha: "O djali im, mos i
pėrshkruaj Allahut shok, sepse idhujtaria ėshtė
padrejtėsi mė e madhe!"
Ne njeriun e kemi urdhėruar pėr (sjellje tė mira
ndaj) prindit tė vet, sepse nėna e vet atė e barti
me mund pas mundi dhe pas dy viteve ia ndau gjirin.
(E porositėm) Tė jesh mirėnjohės ndaj Meje dhe
ndaj dy prindėrve tu, pse vetėm tek Unė ėshtė
kthimi juaj.
E nėse ata tė dy tentojnė qė ti tė mė pėrshkruash
Mua shok, pėr ēka ti nuk ke kurrfarė fakti,
atėherė mos i respekto ata, po nė ēėshtjet e jetės
sė kėsaj bote tė kesh mirėkuptim ndaj tyre, e ti
ndiqe rrugėn e atij qė ėshtė i kthyer kah Unė,
mandej kthimi juaj ėshtė tek Unė, e Unė do t'ju
njoftoj pėr atė qė keni punuar.
O djali im, s'ka dyshim se edhe nėse ajo (vepra)
peshon sa kokrra e lirit, e tė jetė e fshehur nė
rrasė guri, ose nė qiej apo nė tokė, Allahu do ta
sjellė atė, se Allahu ėshtė i butė dhe hollėsisht
i informuar.
O djali im, fale namazin, urdhėro pėr punė tė mira,
e ndalo nga tė kėqijat, pėrballo me durim ēdo gjė
qė tė godet, vėrtet, kėto janė nga ēėshtjet mė tė
preferuara.
Dhe mos shtrembėro fytyrėn tėnde prej njerėzve,
mos ec nėpėr tokė kryelartė, se Allahu nuk e do
asnjė mendjemadh e qė shumė lavdėrohet.
Tė jesh i matur nė ecjen tėnde, ule zėrin tėnd, se
zėri mė i egėr ėshtė zėri i gomarit." (Lukman
12/19)
-Djali im, kalova pranė shumė Pejgamberėve dhe
pėrfitova prej tyre tetė urtėsi:
*Kur tė jesh nė namaz, ruaje zemrėn tėnde.
*Kur tė jesh nė tubime me njerėz, ruaje gjuhen
tėnde.
*Kur tė jesh nė shtėpitė e tyre, ruaje shikimin
tėnd.
*Kur tė jesh nė ushqim, ruaje stomakun tėnd.
Dy gjėra mos i pėrmend kurrė:
Tė keqen qė ta bėn dikush dhe tė mirėn qė ia bėn
dikujt.
Dy gjėra mos i harro kurrė:
Allahun dhe shtėpinė e pėrhershme (ahiretin).
-Djali im, kam bartur gur dhe hekur, mirėpo nuk
kam gjetur asgjė mė tė rėndė se borxhi. I shijova
te gjitha mirėsitė e nuk shijova asgjė mė tė mirė
se shėndeti. I shijova te gjitha tė hidhurat e nuk
shijova asgjė mė tė hidhur se nevoja ime pėr
njerėzit.
-Djali im, me tė vėrtetė prindėrit janė derė prej
dyerve tė xhenetit, nėse ata janė tė kėnaqur me ty,
vazhdo pėr nė xhenet, e nėse janė tė hidhėruar, tė
ėshtė bėrė perde (pengesė) pėr nė xhenet.
-Djali im, mos rri me njerėz tė prishur dhe mos u
shoqėro me ta. Frikėsohu se po i godet dėnim nga
qielli e tė pėrfshin edhe ty.
-Djali im, rri me njerėz tė dijshėm dhe shoqėrohu
me ta, ndoshta zbret mbi ta mėshirė e tė pėrfshin
edhe ty.
-Djali im, shite dynjanė pėr ahiretin, do i fitosh
tė dyja, e mos shit ahiretin pėr dynjanė, se do i
humbėsh tė dyja.
-Djali im, mėsoje gjuhėn tėnde qė vazhdimisht tė
thotė "O ALLAH MĖ FAL MUA!"sepse ėshtė njė ēast nė
tė cilin Allahu nuk e refuzon duanė.
-Djali im, tek ti tė ushqehen tė devotshmit,
ndėrsa nė tė gjitha ēėshtjet konsultohu me
dijetarėt.
-Djali im, mos u sill but me injorantin, qė tė
mendojė se je i kėnaqur me punėn e tij, dhe kujdes
nga neveritja e tė menēurit, se do tė kthehet ty (neveritja).
-Djali im, bėhu shėrbėtor i tė mirėve e mos u bėj
i dashur i tė kėqijve.
-Djali im, ik (largohu) nga armiku dhe kujdes se
me kė po shoqėrohesh dhe mos iu qas asaj qė nuk tė
intereson.
-Djali im, shkon nė mėsimet dhe tubime me
dijetarėt, se me tė vėrtetė Allahu i Madhėruar i
ngjall zemrat me dritėn e urtėsisė sikurse e
ngjall tokėn me shi tė furishėm.
-Djali im, shenjat e ziliqarit janė tri: e
pėrgojon shokun nė mosprani, kur dėshmon, bėn
lajka, gėzohet me fatkeqėsinė e tjetrit.
-Djali im, bėhu i pasur, do tė jesh besnik.
-Djali im, dynjaja (jeta nė kėtė botė) ėshtė
kalimtare, prandaj kalo nėpėr tė e mos u mashtro
pas saj (ndėrtimit nė tė).
-Djali im, vėrtet dynjanė e ke lėnė mbrapa qė kur
ke ardhur nė tė, ndėrsa ahiretin e ke para,
prandaj shtėpinė sė cilės ēdo moment i afrohesh e
ke mė afėr se shtėpinė qė ēdo moment i largohesh.
-Djali im, nėse dėshiron tė zėsh shok ndonjėrin,
sė pari hidhėroje, nėse tregohet i drejtė nė ato
momente, shoqėrohu me tė, pėrndryshe largohu nga
ai.
-Djali im, fjala e mirė dhe buzėqeshja jote janė
mė tė dashura te njerėzit sesa ndihma materiale.
-Djali im, shokun vėre nė atė pozitė sikur nuk ka
nevojė fare pėr ty, ndėrsa ti pėr atė ēdoherė ke
nevojė.
-Djali im, mos dėshiro qė njerėzit tė tė lėvdojnė,
as mos u jep shkas qė tė tė fyejnė, ti ēdoherė
lodhu (pėrpiqu qė t’i ndihmosh), ndėrsa tė tjerėt
tė jenė nga ti tė qetė.
-Djali im, kujdes ēfarė del nga goja jote, sepse
kush hesht, shpėton, prandaj duhet tė flasėsh
vetėm atė qė tė bėn dobi.
-Djali im, le tė jetė nėnshtrimi ndaj Allahut
tregtia jote, do fitosh pa harxhuar mall fare.
-Djali im, ki frikė Allahun e mos u shtir si i
devotshėm me qėllim qė tė tė nderojnė njerėzit,
kurse zemrėn e ke tė prishur.
-Djali im, largoju sė keqes (sherrit), se me tė
vėrtetė e keqja pėr tė keqen ėshtė krijuar.
-Djali im, mos u bėj mė i paaftė se gjeli, i cili
kėndon para mėngjesit, ndėrsa ti je nė gjumė.
-Djali im, kush i do debatet (polemikat), fyhet;
kush hyn nė vende tė kėqija, akuzohet, e kush
shoqėrohet me njerėz tė kėqij, nuk shpėton dhe
kush nuk e ruan gjuhėn e tij, pendohet.
-Djali im, mos e humb pasurinė tėnde e ta
rregullosh pasurinė e huaj, se vėrtet pasuria jote
ėshtė ajo qė e ke dhėnė, ndėrsa pasuria qė ke lėnė
ėshtė e huaja.
-Djali im, nuk ka asgjė mė tė mirė sesa gjuha dhe
zemra nėse pendohen dhe nuk ka asgjė mė tė keqe
sesa gjuha dhe zemra nėse prishen.
Hasim Krasniqi
26.10.2008
Fjalė dhe porosi
Ka
thėnė Jahja ibn Muadhi, Allahu e mėshiroftė:
“Kėrkimi i sė mirės ėshtė i vėshtirė, ndėrsa lėnia
e sė keqes ėshtė mė e vėshtirė, sepse ēdo tė mirė
nuk ke nevojė ta marrėsh, kurse ēdo tė keqe duhet
ta lėsh.”
Thuhet: Tė durosh pėr tė mbajtur tė fshehtėn ėshtė
mė lehtė sesa tė pendohesh qė e ke zbuluar.
Thuhet: Dijetarėt janė mė modestė se tė tjerėt,
sikurse uji qė qėndron mė shumė nė vendin mė tė
ulėt.
Porosia ėshtė dy llojesh: Porosi e tė gjallėve pėr
tė gjallėt- ajo ėshtė edukata e mirė, tė urdhėrosh
pėr tė mirė dhe tė ndalosh nga e keqja, mos tė
pasosh epshin dhe tė veprosh punė tė mira. Porosia
e dytė ėshtė porosia e tė vdekurve pėr tė gjallėt
para se tė vdesin, e kėtu obligohen ta kryejnė
amanetin, sikurse ėshtė lėnia e borxhit qė duhet
tė kthehet.
Ka thėnė Hakimi: “Pėr tė pasur sukses duhet ta
ruash pėrvojėn.”
Kanė thėnė: “Kush fillon nga vetja e tij, do tė
arrijė politikėn e njerėzve.”
I ėshtė thėnė njė mbreti qė po i mbaronte mbretėrimi:
“Pėr ēfarė je penduar mė sė shumti?” Tha: “Punėn e
sotme qė e kam lėnė pėr nesėr dhe duke pranuar
arsyet, mė ka humbur koha kot.”
Disa njerėz i kanė porositur bijtė e tyre duke u
thėnė: Pėrmirėsoni gjuhėt tuaja,se njeriut i
mungon ndonjėherė diēka e ai mund ta huazojė nga
shoku i tij, p.sh, rrobat, transportin. Mirėpo
kush ta huazon gjuhėn?
Njė njeri tha: “Bėhu ambicioz i diturisė, falės
fisnik i shoqėrisė, rob falėnderues i Perėndisė, i
dėgjueshėm nė kohė tė pleqėrisė.”
Pėrktheu:
Eroll Rexhepi
15.8.2008
Kalifi i
varfėr
Nė kohėn e Omer bin Abdulazizit
zekati tubohej nė arkėn e shtetit islam qė tė
shpėrndahej te tė varfrit dhe tė mjerėt. Por gjatė
udhėheqjes sė tij nuk pati nevojtarė pėr tė marrė
zekatin, kėshtu qė me kėto para u liruan robėrit.
Edhe pse shteti ishte i pasur, kalifi Omer ishte i
varfėr dhe nė shtratin e vdekjes anėtarėt e
familjes sė tij nuk kishin me se t’ia ndėrronin
veshjen me njė veshje tjetėr. E pyetėn: “O kalif,
ēfarė pasurie po u lė fėmijėve tė tu?” U pėrgjigj:
“Atyre u lė suren (kaptinėn) Vakia.”
Tė nderuar
lexues!
Lexoni suren Vakia1:
1. Kur tė ndodhė Ngjarja (Kiameti),
2. ardhjen e saj askush nuk do ta mohojė.
3. Disa do t’i ulė e disa do t’i lartėsojė.
4. Kur Toka tė dridhet fuqishėm,
5. malet tė thėrrmohen copė-copė
6. e tė shndėrrohen nė pluhur tė shpėrndarė,
7. ju, (o njerėz) do tė ndaheni nė tri grupe:
8. njerėzit e sė djathtės sa tė nderuar do tė
jenė fatlumėt!
9. njerėzit e sė majtės sa tė poshtėruar do tė
jenė fatkeqėt!
10. dhe ata qė kanė prirė (nė besim) e qė do tė
prijnė (edhe nė Xhenet).
11. Ata janė tė afėrtit (tek Allahu),
12. nė kopshtet e kėnaqėsisė.
13. Shumica e tyre janė prej tė lashtėve,
14. ndėrsa njė pakicė prej brezave tė mėvonshėm.
15. Ata do tė qėndrojnė nė divane tė stolisura
me ar e gurė tė ēmuar,
16. tė mbėshtetur nė to pėrballė njėri-tjetrit.
17. Do t’u sillen rreth (pėr shėrbim) djelmosha
pėrherė tė rinj,
18. me kupa, ibrikė dhe gota me pije tė kulluar,
qė rrjedh
19. e prej sė cilės nuk do t’u dhembė koka dhe
nuk do t’u humbė mendja,
20. e me fruta tė cilat do t’i zgjedhin vetė
21. dhe mish shpendėsh qė ua ka ėnda.
22. Pėr ata ka edhe hyrie symėdha,
23. tė ngjashme me margaritarėt e ruajtur,
24. si shpėrblim pėr atė qė kanė punuar.
25. Aty nuk do tė dėgjojnė biseda tė kota, as
fjalė gjynahesh,
26. por vetėm fjalėt “Paqe, paqe”!
27. E njerėzit e sė djathtės – sa tė nderuar qė
janė fatlumėt!
28. Ata do tė qėndrojnė nė mes tė lotusve pa
gjemba
29. dhe bananeve tė mbushura me fruta,
30. nėn hije tė gjera,
31. pranė njė uji rrjedhės,
32. dhe mes frutave tė llojllojshme,
33. tė cilat kurrė nuk sosen, as nuk janė tė
ndaluara;
34. dhe nė shtroje tė ngritura (ku i presin
hyrijet),
35. tė cilat Ne i kemi krijuar nė njė formė tė
veēantė (jo tė lindura),
36. dhe i kemi bėrė ato virgjėresha,
37. tė dashura pėr bashkėshortėt e tyre dhe
moshatare me ta,
38. pėr njerėzit e sė djathtės.
39. Janė shumė nga tė lashtėt
40. e shumė edhe nga tė mėvonshmit.
41. Po njerėzit e sė majtės – sa tė poshtėruar
janė fatkeqėt!
42. Ata do tė jenė nė afshin pėrcėllues tė
zjarrit dhe ujit tė valuar
43. dhe nėn hijen e njė tymi tė zi,
44. e cila nuk do tė jetė as e freskėt e as e
kėndshme.
45. Ata, para kėsaj, jetonin nė luks
46. dhe nė vazhdimėsi bėnin gjynahe tė rėnda349,
47. duke thėnė: “Vallė, pasi tė vdesim e tė
bėhemi pluhur e eshtra, vėrtet do tė
ringjallemi?!
48. Vallė, edhe tė parėt tanė tė lashtė?!”
49. Thuaju (o Muhamed): “Me siguri, edhe tė
parėt, edhe tė mbramėt,
50. do tė tubohen nė njė ditė tė caktuar.
51. Dhe atėherė ju, o jobesimtarė tė humbur,
52. me siguri qė do tė hani nga pema e zekumit,
53. me tė cilėn do tė mbushni barkun.
54. Pastaj do tė pini ujė tė valuar,
55. madje do tė pini ashtu siē pi deveja e
etshme”.
56. Kėshtu do tė jetė gostia e tyre nė Ditėn e
Llogarisė!
57. Ne ju krijuam – e pse nuk e pranoni tė
vėrtetėn?
58. A e keni parė farėn qė e hidhni?
59. A jeni ju qė e krijoni atė apo jemi Ne
krijuesit e saj?
60. Ne e caktojmė vdekjen tuaj dhe askush nuk
mund tė na pengojė
61. qė t’jua ndryshojmė trajtėn dhe t’ju
rikrijojmė ashtu si nuk e dini (nė Ditėn e
Ringjalljes).
62. Sigurisht, ju e dini krijimin e parė (prej
njė pike fare), atėherė pėrse nuk mendoni?!
63. A shihni atė qė mbillni?
64. Vallė, ju e bėni atė qė tė mbijė apo jemi Ne
rritėsit e saj?
65. Nėse duam, Ne e lėmė fyēkė dhe ju do tė
ēuditeni
66. (e do tė thoni): “Ne jemi tė dėmtuar,
67. madje jemi krejt tė privuar (nga
furnizimi)!”
68. A e shihni ujin qė pini?
69. Vallė, ju e zbrisni atė prej reve apo Ne e
zbresim?
70. Nėse duam, Ne e bėjmė atė tė njelmėt, andaj
pėrse nuk jeni mirėnjohės?!
71. A e shihni zjarrin qė e ndizni?
72. Vallė, ju i keni bėrė drutė pėr tė apo Ne i
kemi bėrė?!
73. Ne e kemi bėrė atė pėrkujtues (tė zjarrit tė
Xhehenemit) dhe, qė t’u sjellė dobi nevojtarėve,
74. prandaj lavdėroje emrin e Zotit tėnd tė
Madhėrishėm!
75. Betohem nė ēastin e perėndimit tė yjeve,
76. e ky ėshtė betim i madh, veē sikur ta dinit
-
77. se ky ėshtė vėrtet njė Kuran i nderuar,
78. nė Librin e ruajtur.
79. Atė (Kuranin) e prekin vetėm tė pastrit,
80. Ai ėshtė Shpallje prej Zotit tė botėve.
81. Vallė, njė Fjalė tė tillė ju e mohoni
82. dhe e bėni detyrėn tuaj (tė pėrditshme) ta
pėrgėnjeshtroni?!
83. Atėherė, pėrse kur (dikujt) i vjen (shpirti)
nė grykė
84. para syve tuaj,
85. ndėrkohė qė Ne jemi mė afėr atij se ju, por
ju nuk e vini re-
86. pėrse pra, nėse nuk do tė gjykoheni (nė
jetėn e pėrtejme),
87. ju nuk ia ktheni shpirtin atij? Pėrgjigjuni
kėsaj, nėse thoni tė vėrtetėn!
88. Kėshtu, nėse ai (nė agoni) ėshtė nga ata qė
janė tė afėrt (me Allahun),
89. do tė ketė prehje, kėnaqėsi dhe dhunti tė
Xhenetit.
90. E, nėse ėshtė nga njerėzit e sė djathtės,
91. (ai do tė pėrshėndetet) “Paqe pėr ty” nga
njerėzit e sė djathtės.
92. Por, nėse (ai nė agoni) ėshtė nga
pėrgėnjeshtruesit e humbur,
93. ai do tė gostitet me ujė tė valuar
94. dhe do tė pėrcėllohet nė Zjarrin e flakėruar
(tė Xhehenemit).
95. Pa dyshim, kjo ėshtė e Vėrteta e sigurt.
96. Andaj lavdėroje emrin e Zotit tėnd tė
Madhėrishėm!
Pėrgatiti: Ulvi Fejzullahu
25.7.2008
1
Ajetet e pėrkthyera janė marrė nga Kurani i
Madhėrishėm i prof. Hasan I. Nahi.
“Allahu! Nuk ka zot tjetėr (qė meriton
adhurimin) pėrveē Tij, tė Gjallit, tė
Pėrjetshmit, Mbajtėsit tė gjithēkaje! Atė nuk e
kaplon as dremitja, as gjumi! Atij i pėrket
gjithēka qė gjendet nė qiej dhe gjithēka qė
gjendet nė Tokė. Kush mund tė ndėrhyjė tek Ai pėr
ndokėnd pa lejen e Tij? Ai di ēdo gjė qė ka
ndodhur pėrpara dhe ēdo gjė qė do tė ndodhė pas
njerėzve, kurse ata nuk mund tė pėrvetėsojnė asgjė
nga Dituria e Tij, pėrveēse aq sa Ai dėshiron.
Kursija e Tij shtrihet mbi qiejt dhe Tokėn dhe Ai
nuk e ka tė rėndė t’i ruajė ato. Ai ėshtė i Larti,
Madhėshtori!” (Bekare, 255)
Dobitė e ajetul-kursisė
- Pohimi i njėsimit tė Allahut nė adhurim (teuhidul-uluhuje).
- Emri Allah ėshtė njėri ndėr emrat e mėdhenj tė
Zotit dhe tė gjithė emrat e tjerė i referohen
emrit Allah.
- Me tė drejtė pėr t’u adhuruar ėshtė vetėm Allahu
i Lartėsuar.
- Pohimi dhe shėnimi i emrit tė Allahut “El-Hajj”,
i Gjallė e i Pėrjetshėm.
- Pohimi i emrit tė Allahut “El-Kajjun”, Mbajtėsi
(Mbizotėruesi i gjithēkaje).
- Njeriu pėr ēdo ēėshtje duhet t’i kthehet
Krijuesit tė tij.
- Allahun nuk e kap dremitja dhe gjumi, pa dyshim
qė kėto janė cilėsi tė mangėta me tė cilat Allahu
nuk cilėsohet.
- Sundimi i Allahut ėshtė gjithėpėrfshirės, Atij i
pėrket gjithēka qė ka krijuar.
- Njerėzit janė tė varfėr dhe kanė nevojė pėr
Allahun e Lartėsuar.
- Allahu pranon ndėrmjetėsimin dhe kjo ndodh vetėm
me lejen e Tij.
- Dituria e Allahut ėshtė gjithėpėrfshirėse dhe
njeriu mund tė dijė vetėm pak, sa ia bėn tė mundur
vetėm Zoti.
- Kursija e Allahut ėshtė krijim madhėshtor i Tij
dhe ėshtė mė e gjerė se qiejt dhe Toka.
- Kujdesi i Allahut pėr qiejt dhe tokėn nuk ėshtė
i vėshtirė pėr Tė, Ai ėshtė i Gjithėfuqishėm.
Pėrktheu: Ulvi Fejzullahu
12.7.2008
Fjalė tė arta nga tė parėt tanė tė
devotshėm, selefu sahih,
pėr namazin e natės (2)
Dije, Allahu tė mėshiroftė, se kur pėrtacėt dėgjojnė tregime pėr
pėrpjekjet e selefėve (tė parėve tanė tė devotshėm)
pėr namazin e natės, mendojnė se ky ėshtė njė lloj
tejkalimi i tepruar dhe ngarkim i vetes me atė qė
s'mundet. Me tė vėrtetė ky mendim ėshtė injorancė
dhe humbje e qartė.
Pėr shkak se na ėshtė dobėsuar imani, na ka
kapluar neglizhenca, janė shuar mallėngjimet pėr
xhenet dhe ėshtė pakėsuar frika nga zjarri (xhehenemi),
kemi anuar nga pushimi, pėrtacia, gjumi dhe
pakujdesia. Ēuditemi kur dėgjojmė pėr lajmet e
asketėve dhe tė adhuruesve, se si kanė bėrė
pėrpjekjeje nė ibadet, dhe i refuzojmė ato.
Kur zemrat e selefėve (tė parėve tanė tė devotshėm)
kanė qenė tė lidhura me Allahun e Arshit dhe
ambiciet e tyre tė drejtuara drejt xhenetit, te ne
u transmetuan kėta shembuj tė artė qė lanė pas
ata. E, kur ne u kthyem nga dynjaja dhe bėmė gara
pėr tė, mbėrritėm nė kėtė gjendje.
Zgjohu vėlla i dashur nga kjo pakujdesi, kanė
shkuar ata qė bėnin adhurim natėn, ndėrsa pėr ne
ka mbetur pėrtacia dhe jastėku.
1. Mesruk bin Exhda, Allahu e mėshiroftė
Ka thėnė gruaja e Mesruk bin Exhdas, Allahu e
mėshiroftė: “Pasha Allahun, nuk ka ndodhur qė
Mesruku tė zgjohet e mos t’i ketė kėmbėt e fryra
nga namazi i gjatė i natės. Kur e zgjaste namazin
dhe lodhej, falej ulur e nuk e linte atė kurrė.”
2. Ebu Hazimi, Allahu e mėshiroftė
Ebu Hazimi, Allahu e mėshiroftė: “Kemi takuar nga
njerėzit (tė parėt tanė), tė cilit kishin arritur
nė adhurim kulmin e tij, saqė nuk pranohej mė
shtim (nė tė).”
3. Ibrahim bin Ed’hemi, Allahu e mėshiroftė
I ėshtė thėnė Ibrahim bin Ed’hemit, Allahu e
mėshiroftė: “Unė nuk mund tė falem natėn. Tregoma
ilaēin.” I tha: “Mos i bėj Allahut mėkat ditėn, ta
mundėson tė zgjohesh pėr t’u falur natėn. Se
qėndrimi yt para Tij natėn ėshtė merita mė e madhe
pėr ty, kurse mėkatari nuk e meriton kėtė.”
4. Sufjan Etheurij, Allahu e mėshiroftė
Ka thėnė Sufjan Etheurij, Allahu e mėshiroftė:
“Nuk kam mundur ta fal namazin e natės pėr pesė
muaj pėr shkak tė njė mėkati qė kam bėrė.”
5. Hasen Basrij, Allahu e mėshiroftė
I ėshtė thėnė Hasen Basriut, Allahu e mėshiroftė:
“O Ebu Sejid, unė e dua namazin e natės dhe
pėrgatitem pėr tė, por ē’ėshtė halli im, nuk mund
tė zgjohem.” Ia ktheu: “Mėkatet tė kanė lidhur.”
6. Hasen Basrij, Allahu e mėshiroftė
I ėshtė thėnė Hasen Basriut, Allahu e mėshiroftė:
“Nuk mund tė falem natėn.” Ia ktheu: “Gabimet e
tua po tė pengojnė.”
7. Ibn Omeri, Allahu e mėshiroftė
Ka thėnė Ibn Omeri, Allahu e mėshiroftė: “E para
gjė qė do tė pakėsohet nga ibadetet ėshtė namazi i natės dhe ngritja e zėrit duke u falur natėn.”
8. Ata Hurasanij, Allahu e mėshiroftė
Ka thėnė Ata Hurasanij, Allahu e mėshiroftė:
“Njeriu, kur ngrihet pėr tė falur namazin e natės,
e ndien njė gėzim, e gjen atė nė zemrėn e tij. E,
nėse fle nė kohėn e namazit tė natės, ngrihet i
dėshpėruar, zemėrthyer, si tė ketė humbur diēka.
Me tė vėrtetė ka humbur gjėnė mė tė ēmuar, mė tė
dobishme (namazin e natės).”
9. Makel bin Habibi, Allahu e mėshiroftė
Pa njė ditė Makel bin Habibi, Allahu e mėshiroftė,
disa njerėz duke ngrėnė shumė e u tha: “Nuk po
shoh qė shokėt tanė dėshirojnė ta falin namazin e
natės.” (Domethėnia kėtyre fjalėve ishte se
ushqimi i tepėrt ėshtė shkak qė pengon tė falet
namazi i natės.)
10. Alij bin Bekari, Allahu e mėshiroftė
Alij bin Bekari, Allahu e mėshiroftė, ishte
adhurues i Allahut. Kur robėresha ia pėrgatiti
shtratin, ai e lėmoi shtratin me dorėn e tij dhe
tha: “Pasha Allahun, ti me tė vėrtetė je i bukur!
Pasha Allahun, ti me tė vėrtet je i freskėt! Pasha
Allahun, nuk do tė fle te ti sonte.” Dhe u fal
deri nė mėngjes.
11. Fudejl bin Ajadi, Allahu e mėshiroftė
Ka thėnė Fudejl bin Ajadi, Allahu e mėshiroftė:
“Kam takuar njerėz qė janė turpėruar nga Allahu nė
errėsirėn e natės (kur janė falur). Kur ishin duke
fjetur dhe u dilte gjumi, lėviznin nga ana qė
ishin e nė anėn tjetėr thoshin: “Nuk ėshtė kjo pėr
ty (i flisnin vetes). Zgjohu dhe merr hisen tėnde
nga bota tjetėr!”
12. Hisham Ed-Destevaij, Allahu e mėshiroftė
Ka thėnė Hisham Ed-Destevaij, Allahu e mėshiroftė:
“Allahu ka robėr qė e luftojnė gjumin duke pasur
frikė se mos po u vjen vdekja nė gjumė.”
Rashid Zulfiu
4.7.2008
Fjalė tė arta nga tė parėt tanė tė
devotshėm, selefu sahih,
pėr namazin e natės (1)
Dije, Allahu tė mėshiroftė, se kur pėrtacėt dėgjojnė tregime pėr
pėrpjekjet e selefėve (tė parėve tanė tė devotshėm)
pėr namazin e natės, mendojnė se ky ėshtė njė lloj
tejkalimi i tepruar dhe ngarkim i vetes me atė qė
s'mundet. Me tė vėrtetė ky mendim ėshtė injorancė
dhe humbje e qartė.
Pėr shkak se na ėshtė dobėsuar imani, na ka
kapluar neglizhenca, janė shuar mallėngjimet pėr
xhenet dhe ėshtė pakėsuar frika nga zjarri (xhehenemi),
kemi anuar nga pushimi, pėrtacia, gjumi dhe
pakujdesia. Ēuditemi kur dėgjojmė pėr lajmet e
asketėve dhe tė adhuruesve, se si kanė bėrė
pėrpjekjeje nė ibadet, dhe i refuzojmė ato.
Kur zemrat e selefėve (tė parėve tanė tė devotshėm)
kanė qenė tė lidhura me Allahun e Arshit dhe
ambiciet e tyre tė drejtuara drejt xhenetit, te ne
u transmetuan kėta shembuj tė artė qė lanė pas
ata. E, kur ne u kthyem nga dynjaja dhe bėmė gara
pėr tė, mbėrritėm nė kėtė gjendje.
Zgjohu vėlla i dashur nga kjo pakujdesi, kanė
shkuar ata qė bėnin adhurim natėn, ndėrsa pėr ne
ka mbetur pėrtacia dhe jastėku.
1. Seid bin Musejebi, Allahu e mėshiroftė
Ka thėnė Seid bin Musejebi, Allahu e mėshiroftė:
“Fytyrėn e njeriut qė fal namaz nate Allahu e bėn
dritė, e do atė ēdo musliman dhe kur e takon atė
dikush qė nuk e ka parė kurrė mė parė, thotė: -Unė
e dua kėtė njeri!”
2. Hasen Basrij, Allahu e mėshiroftė
I ėshtė thėnė Hasen Basriut, Allahu e mėshiroftė:
“Ē’ėshtė puna me adhuruesit (qė falen natėn),
fytyrat e tyre dallohen, janė mė tė mirat.”
Ka thėnė: “Ngase ata janė vetmuar me Allahun, Ai i
ka hijeshuar me dritėn e Tij.”
3. Seid bin Musejebi, Allahu e mėshiroftė
E ka falur zotėria i tabiinėve, Seid bin Musejebi,
Allahu e mėshiroftė, namazin e sabahut pesėdhjetė
vite me abdestin e namazit tė jacisė.
4. Thabit Benanij, Allahu e mėshiroftė
Ka thėnė Thabit el Benanij, Allahu e mėshiroftė:
“Nuk quhet adhuruesi assesi i tillė edhe nėse nė
tė gjenden tė gjitha vetitė (karakteristikat) e
duhura derisa tė mos ketė kėto dy veti: namazin
dhe agjėrimin, ngase kėto janė nga mishi dhe gjaku
i tij.
5. Tavus bin Kejsani, Allahu e mėshiroftė
Ka thėnė Tavus bin Kejsani, Allahu e mėshiroftė:
“Nuk ka njeri qė fal namaz nate me dhjetė ajete
(qė lexon dhjetė ajete) e tė mos i shkruhen
njėqind tė mira ose edhe mė shumė kur tė gdhihet.”
6. Jezid bin Eban erRekashij, Allahu e mėshiroftė
Ka thėnė Jezid bin Ejan erRekashij, Allahu e
mėshiroftė: “Nėse fle e zgjohem e pastaj kthehem
prapė nė gjumė, Allahu e bėftė qė syri im kurrė tė
mos flejė!”
7. Fudejl bin Ajadi, Allahu e mėshiroftė
E ka marrė Fudejl bin Ajadi pėr dore Husejn bin
Zijadin, Allahu e mėshiroftė, e i ka thėnė: “O
Husejn, Allahu subhanehu ue teala zbret nė qiellin
e kėsaj bote ēdo natė e thotė: “Ka gėnjyer
ai qė pretendon se mė do Mua e kur vjen nata syri
i tij fle. A nuk ėshtė qė ēdo i dashur vetmohet me
atė qė do?! Ja, unė erdha kur nata vjen e
nesėr sytė (e tė dashurve tė Mi) do tė kėnaqen nė
xhenetin Tim.”
8. Muhamed bin Munkediri, Allahu e mėshiroftė
Ka thėnė Muhamed bin Munkediri, Allahu e
mėshiroftė: “Jam pėrpjekur me veten time; e kam
detyruar atė pesėdhjetė vite nė ibadete, derisa iu
nėnshtrua (ibadeteve).”
9. Thabit Benanij, Allahu e mėshiroftė
Thabit Benanij, Allahu e mėshiroftė, thoshte: “Kam
vuajtur nga vetja ime me namaz nate njėzet vite
dhe jam kėnaqur me tė njėzet vite pas.”
10. Njė adhurues
Njė i devotshėm falej natėn derisa i mpiheshin
kėmbėt, i rrihte ato dhe thoshte: “O ju qė shpini
drejt sė keqes, nuk jeni krijuar pėr tjetėr pos
pėr ibadet.”
11. Abdulaziz bin ebij Revani, Allahu e mėshiroftė
Abdulaziz bin ebij Revani, Allahu e mėshiroftė, ka
qenė prej adhuruesve. Kur i shtrohej shtrati pėr
tė fjetur, vendoste dorėn mbi tė dhe thoshte:
“S'ka mė tė butė se ti, por shtrati i xhenetit
ėshtė mė i butė se ti!” Dhe ngrihej pėr t’u falur.
12. Fudejl bin Ajadi, Allahu e mėshiroftė
Ka thėnė Fudejl bin Ajadi, Allahu e mėshiroftė:
“Nėse nuk tė mundėsohet pėr t’u falur natėn dhe
agjėruar ditėn, dije se ti je mahrum (i lidhur),
tė kanė lidhur mėkatet.”
13. Sulejman etTemimij, Allahu e mėshiroftė
Ka thėnė Mameri: “Ėshtė falur afėr meje Sulejman
et Temimij, Allahu e mėshiroftė. Pas namazit tė
jacisė e kam dėgjuar duke recituar:
“I madhėruar ėshtė Ai qė nė dorėn e fuqisė sė
Tij ėshtė i tėrė sundimi dhe Ai ka fuqi mbi ēdo
send.” (Mulk: 1)
Derisa arriti te ky ajet:
'' فَلَمَّا رَأَوْهُ زُلْفَةً سِيئَتْ وُجُوهُ
الَّذِينَ كَفَرُوا وَقِيلَ هَذَا الَّذِي كُنْتُمْ
بِهِ تَدَّعُونَ "
“Kur ta shohin ata (xhehenemin) se po u
afrohet, fytyrat e atyre qė nuk besuan shėmtohen
dhe u thuhet: “Ky ėshtė ai qė ju e kėrkoni sa mė
shpejt.” (Mulk: 27)
Filloi ta pėrsėriste derisa u pakėsua xhemati i
xhamisė dhe u shpėrnda. Pastaj dola pėr tė shkuar
nė shtėpi. Kur u ktheva nė xhami pėr tė thirrur
ezanin e sabahut, ja Sulejman et Temimij nė vendin
qė e kisha lėnė mbrėmė! Ishte nė kėmbė duke
pėrsėritur tė njėjtin ajet, nuk e kishte kaluar.
“Kur ta shohin ata (xhehenemin) se po u
afrohet, fytyrat e atyre qė nuk besuan shėmtohen
dhe u thuhet: “Ky ėshtė ai qė ju e kėrkoni sa mė
shpejt.” (Mulk: 27)
Rashid Zulfiu
27.6.2008
Ēfarė ėshtė me vlerė?
Nė jetėn time pashė tė rinj me ambicie shumė tė
larta, por i rrėmbeu vdekja befas. Ishin tė bukur,
tė pasur, tė njohur, me autoritet. Shumė shpejt u
zhdukėn nga familja dhe shtėpia. U zhveshėn nga
veshja qė kishin, i lanė shokėt dhe miqtė. U
vendosėn nė vendin ku lahet xhenazja dhe uji
filloi t’ua lagė trupin.
U drejtuan nga dera e varrezave dhe faqen e
shėndoshė e tė butė ua vendosėn nė dhe. Trupat e
rrethuar nga muret e varrit, tė vetmuar e pa shokė,
pa tė afėrm, pa gra, pa fėmijė e pa pasuri.
Ah! Ah!
Sa dhembje dhe pikėllim!
Nga e gjithė kjo ka edhe mėsim.
Vdekja i turpėroi shumė njerėz dhe ua ndėrpreu
gėzimin.
Sa vdekje ishin tė papritura e sa zemra pushuan sė
rrahuri?!
Vallė! A ka zemra qė marrin mėsim?
Pėrktheu: Ulvi Fejzullahu
27.6.2008
Mposhtja e zemėrimit
Arti i bashkimit tė zemrave ėshtė trashėgimi profetike. I Dėrguari
Muhamed, lavdėrimi dhe shpėtimi i Allahut qofshin
mbi tė, gjatė thirrjes sė tij e kultivoi kėtė lloj
arti. Nė vazhdim do tė ndajmė disa porosi nė
lidhje me kėtė ēėshtje.
Allahu i Lartėsuar nė librin e Tij na e kujton
bazat e kėtij arti dhe gjithashtu edhe praktika e
tė Dėrguarit tė Allahut dėshmon pėr kėtė gjė.
Allahu thotė:
“...e mposhtin zemėrimin dhe ua falin fajet
njerėzve. Allahu i do bamirėsit.”1
Nga ajeti i shėnuar mėsojmė tre nivele tė
rėndėsishme:
1. Kur dikush tė bėn keq, sidomos nė kėto kohė kur
ka humbur mirėsjellja, mposhte, shtype, pėrballoje
zemėrimin. Mos lejo shfaqjen e pakėnaqėsisė nė
vendtubime. Fjala e Allahut thotė: “...e mposhtin
zemėrimin”.
2. Pasi e realizon veprimin e parė, e pėrballon
zemėrimin, shkon dhe i thua keqdashėsit: “Allahu
tė faltė”. Allahu thotė: “dhe ua falin fajet
njerėzve.”
3. Ky nivel ėshtė mė i larti, pasi shkon dhe e
viziton keqbėrėsin, e pėrshėndet dhe i dhuron
diēka. Allahu i Lartėsuar thotė: “Allahu i do
bamirėsit.”
Nga historia mėsojmė pėr ngjarjen e shėrbėtorit tė
kalifit Harun Er-Reshid. Shėrbėtorit i rrėshqiti
nga dora ena me ujė tė nxehtė dhe i ra kalifit nė
kokė. U hidhėrua Haruni Er-Reshidi dhe iu kthye
shėrbėtorit, ndėrsa shėrbėtori (i lexoi fjalėn e
Allahut) i tha: “...e mposhtin zemėrimin”.
Harun Er-Reshidi i tha: “Po pėrmbahem nga
hidhėrimi.”
Shėrbėtori i tha: “...dhe ua falin fajet njerėzve.”
Harun Er-Reshidi i tha: “Ta fala gabimin.”
Shėrbėtori i tha: “Allahu i do bamirėsit.”
Harun Er-Reshidi i tha: “Mund tė shkosh, tani je i
lirė dhe kėtė e bėj pėr hir tė Allahut.”
Mos ki frikė askėnd prej njerėzve pasi ti je nė tė
vėrtetėn. Kujto Musain alejhis-selam, kur
magjistarėt qėndruan para tij pėr ta sfiduar me
magji: “Atėherė Musai ndjeu frikė nė vetvete.”1
Por erdhi thirrja hyjnore nga Sunduesi i Lartėsuar: “Ne i thamė: “Mos u frikėso, se nė tė vėrtetė ti do tė
fitosh!”2
Mos u frikėso, se nė tė vėrtetė, ti do tė fitosh! Me ty ėshtė
e vėrteta, kurse me ta gėnjeshtra.
Me ty ėshtė besimi, ndėrsa me ta ėshtė e pavėrteta.
Me ty ėshtė ndihma e Allahut tė Lartėsuar.
Ti je ithtar i sė vėrtetės, i besimit dhe i nėnshtrimit; mbėshtetu
tek Allahu i Lartėsuar, mos ki
frikė askėnd. Kujto pėrsėri fjalėn e Allahut tė
Lartėsuar: “Mos u frikėso, se nė tė vėrtetė ti
do tė fitosh!”
Njeriu jeton vetėm se njė herė, por ka mundėsinė
qė tė jetojė mė tepėr se njė herė falė
pėrkujtimeve tė mira me tė cilat Allahu i
Lartėsuar e bėn tė pranuar nė mesin e tė tjerėve.
Ibrahimi alejhi selam kėrkoi nga Allahu qė tė ketė pėrkujtim tė
mirė tek ata qė vijnė mė pas:“ Bėj qė tė pėrmendem
pėr tė mirė te breznitė e ardhshme.”1
Qė do tė thotė: -Mė bėj qė njerėzit tė mė
pėrkujtojnė pėr mirėsi pas vdekjes dhe tė jenė
pasues tė mirėsive.
Dhe Allahu i Lartėsuar pėr Ibrahimin alejhi selam tha: "...dhe i lamė atij (Ibrahimit) kujtim
tė mirė nė brezat e mė vonshėm. Paqja qoftė mbi
Ibrahimin."2
Urime pėr atė qė ka arritur ta fitojė mirėsinė e Allahut tė
Lartėsuar me pėrmendje dhe kujtim gjatė brezave...
Kujdes,
mos u merr me fjalėt e xhelozėve dhe urrejtėsve,
sepse do tė humbėsh kohėn dhe jetėn. E, para sė
gjithash do tė humbėsh zemrėn. Mos ua vėr veshin,
sepse ata janė rebelė rrugėsh, tė cilėt tentojnė
tė pengojnė nė thirrjen dhe aktivitetin tėnd, por
ēdo pengesė tė tyre konsideroje shtytje dhe
motivim pėr suksese.
Njė komandant tė flotės detare, nė Luftėn e Dytė Botėrore, i cili
ishte njė njeri qė synonte autoritetin, disa
vartės e fyenin dhe e injoronin. Komandanti thotė
se kjo iu bė diēka normale dhe e zakonshme dhe
prej saj mėsoi se fjalėt nuk e rrėzojnė
autoritetin, as muret e kėshtjellave nuk i
rrėzojnė.
Njė kryetar thotė: -Unė nuk i lexoj letrat qė mė drejtohen me
fyerje. As zarfin nuk e hap e lėre mė t’i lexoj
ato. Po tė merresha me kėtė gjė, nuk do tė
kontribuoja dot pėr popullin tim.
Allahu thotė: “Prandaj largohu prej tyre dhe mbėshtetu tek
Allahu! Se Allahu tė mjafton ty pėr mbrojtės.”1
Pa dyshim qė prej teje, lexues, dėshiroj qė t’u
ofrosh falje tė gjithėve, duke mos u marrė me
fjalėt e tyre dhe tė humbėsh kohė duke iu
pėrgjigjur, se koha jote ėshtė e shtrenjtė. Me
kėta njerėz vepro ashtu si ka vepruar Muhamedi
alejhi selam me banorėt e Mekės, tė cilėt e kishin
torturuar, i kishin vrarė shokėt dhe e kishin
pėrzėnė. Ai, kur e ēliroi Mekėn, u tha:
“Shkoni, ju jeni tė lirė!”
Po tė humbte kohė Muhamedi alejhi selam me fjalėt dhe veprimet e
tyre, nuk do tė kishte pasur kohė tė ngrinte
shtetin islam, nuk do tė kishte pasur kohė tė
mėsonte sahabėt dhe umetin e tij.
Mahmud el-Misrijj
Pėrktheu dhe pėrshtati: Ulvi Fejzullahu
23.5.2008
“..le
t’i falin ata dhe tė mos ua marrin pėr keq. Vallė
a nuk doni qė t’ju falė Allahu? Allahu ėshtė Falės
e Mėshirėplotė.”1
Allahu
tė mėshiroftė, mėso gjuhėn e faljes!
Allahu tė forcoftė, shijo kėnaqėsinė e faljes!
Allahu tė udhėzoftė, ji afėr Allahut me falje!
Allahu tė nderoftė, njėra nga dyert e krenarisė
ėshtė falja!
Allahu tė ndihmoftė, pėrqendroje veten nė
falje!
Vėlla
dhe motėr!
Siguroje veten nė hapėsirat e faljes duke i falur
tė gjithė, duke i lėnė veprimet e tyre jo tė mira,
se kėshtu e pengon tė keqen.
Falėsi ėshtė mė afėr Allahut dhe afėr njerėzve. Ai i
cili do shpėrblim, ngrohtėsi, kujtim tė mirė, le
tė jetė i durueshėm, ta durojė tė hidhurėn, tė
vizitojė kur nuk vizitohet, tė japė kur nuk i
jepet, tė jetė i butė me tė paditurin, tė falė kur
i bėhet zullum.
Imam
Shafiu thotė:
Pasi kam falur, nuk kam urryer askėnd,
Kėshtu nga brengat armiqėsore u qetėsova.
E pėrshėndes armikun kur e takoj,
Tė keqen me pėrshėndetje e pengoj.
“..edhe kur janė nė vėshtirėsi, e mposhtin
zemėrimin dhe ua falin fajet njerėzve. Allahu i do
bamirėsit.”2
1. Bėhu prej atyre qė e ndiejnė mbikėqyrjen e
Allahut tė Lartėsuar ēdo herė.
2. Mos prit ēdo herė qė njerėzit ta kthejnė tė
mirėn me tė mirė.
3. Kujdes dhe vetėm kujdes prej cilėsive tė
njerėzve keqbėrės.
4. Njerėzit e kanė natyrshmėri qė t’i duan ata qė
sillen mirė.
5. Bėhu prej atyre qė i luten Allahut tė Lartėsuar
dhe kėrkojnė nga Ai.
6. Pėrshėndeti tė tjerėt me selam ose me shprehje
tė tjera qė zėvendėsojnė selamin.
7. Dhuro dhe prano dhuratat, qoftė edhe nga
jobesimtarėt.
8. Promovo faljen, mėshirėn, urtėsinė.
9. Mos lakmo atė qė ėshtė nė duart e njerėzve.
10. Bėhu i butė dhe lėre qortimin nė fund.
11. Vazhdo t’ua kujtosh njerėzve Allahun dhe Ditėn
e Gjykimit.
12. Kėshilloji tė tjerėt edhe nė punėt e dynjasė.
13. Respektoji dhe vlerėsoji pozitat e njerėzve
dhe nivelin e tyre.
14. Motivoji njerėzit pėr vepra bamirėsie.
15. Mos nėnēmo askėnd dhe largoju mendjemadhėsisė.
Pėrshtati: Ulvi Fejzullahu
16.5.2008
Udhėzime dhe urtėsi (2)
Vėlla musliman!
1. Ai qė hesht ėshtė shpėtimtar.
2. Pa dyshim se njeriu ėshtė nė anėn e atij qė do.
3. Besimtari pėr besimtarin ėshtė si pasqyra.
4. Nėse dėshiron sukses, sė pari pėrmirėso veten.
5. Kush e mban sekretin, zgjedhjen e pėrcakton
vetė.
6. Kur ta bėsh njė tė mirė, falėndero Allahun.
7. Mos i nėnvlerėso mėkatet.
8. Mos i humb sė koti orėt e jetės, por
shfrytėzoji me mirėsi.
9. Mos e merr njė punė qė nuk mund ta pėrfundosh.
10. Ai qė shmanget njė gjėje pėr hir tė Allahut,
Ai ia kompenson me diēka mė tė mirė.
11. Besimtari ēdo herė ėshtė nė gatishmėri.
12. I menēur ėshtė ai qė e ruan fenė duke iu
larguar haramit.
13. Duro gjatė sprovave dhe kėrko vetėm ndihmėn e
Allahut tė Lartėsuar.
14. Shpeshto pėrkujtimin e Allahut nė ēdo kohė.
15. Ki frikė dėnimin e Allahut dhe shpreso nė
faljen e Tij.
Pėrshtati: Ulvi Fejzullahu
9.5.2008
Udhėzime dhe urtėsi
Vėlla musliman!
1. Mos e shty punėn e sotme pėr nesėr.
2. Dėshiro pėr vėllanė tėnd atė qė do pėr vete.
3. Thuaj tė vėrtetėn, edhe nėse ėshtė kundėr teje.
4. Dora e Allahut ėshtė me shumicėn.
5. Vetmia ėshtė mė e dobishme sesa shoqėrimi me tė
keqin.
6. Sė pari pėrmirėso tė metat e tua e mė pas tė
metat e tė tjerėve.
7. Mos fol pa u menduar dhe mos vepro pa
planifikuar.
8. Bėhu besnik ndaj asaj qė tė ėshtė besuar dhe
mos e tradhto atė qė tė ka tradhtuar.
9. Te pėrkujdesja (vėmendja) ėshtė shpėtimi,
ndėrsa te ngutja ėshtė pendimi.
10. Bėhu ekonomizues nė ushqim, pije, veshje dhe
gjumė.
11. Fli mė herėt dhe zgjohu mė herėt.
12. Ki frikė Allahun ēdo herė, tė keqen pėrcille
me tė mirė dhe trego mirėsjellje ndaj tė tjerėve.
13. Trego kujdes pėr kufijtė e Allahut, do tė
kujdeset Allahu pėr ty.
14. Pėr ēdo gjė tė shkėlqyer (mirėsi) ka shpėrblim.
15. Fjala e mirė ėshtė mirėsi.
Pėrshtati: Ulvi Fejzullahu
25.4.2008
Porosi nga tė parėt dhe tė fundit
Ka
thėnė dijetari i njohur Muhamed ibn Uthejmin,
Allahu e mėshiroftė: “Transmetohet prej Omer ibn
Hatabit se ka lėnė njė fjalė shumė shumė tė
dobishme: “Kush punon njė punė e nė tė ka bereqet,
le ta vazhdojė atė.”
Kjo do tė thotė se nėse njė njeri punon njė punė (vepėr),
sado tė madhe apo tė vogėl, mirėpo Allahu i ka
dhėnė bereqet (tė mira) nė atė punė, ai duhet tė
vazhdojė dhe ta punojė atė.
Ka thėnė Malik ibn Dinari: “Me njė njeri qė ulesh
dhe nuk pėrfiton diēka prej tij, largohu nga ai pa
marrė parasysh se kush ėshtė.”
Ka thėnė Abid Ahmed ibn Harbi: “E kam adhuruar
Allahun pesėdhjetė vite e nuk kam mundur ta shijoj
ėmbėlsirėn e adhurimit pėrderisa i lashė tri gjėra:
• kur lashė kėnaqėsinė e njerėzve, shijova
ėmbėlsirėn e tė shprehurit dhe tė thėnies sė hakut
(tė vėrtetės);
• kur lashė shoqėrimin e njerėzve tė kėqij, gjeta
shoqėrinė e mirė edukuese;
• kur lashė kėnaqėsinė e kėsaj bote, gjeta
ėmbėlsirėn e ahiretit.
Ka thėnė Ebu Derda, Allahu qoftė i kėnaqur me tė:
“Kur ta kujtosh vdekjen, radhite veten prej tė
parėve.”
Ka thėnė Ebu Sulejman ed-Daranij: “Kush merret me
vetveten e tij nuk ka kohė tė merret me tė tjerėt.”
Ka thėnė Imam Ahmed ibn Hanbeli: “Nėse dėshiron qė
Allahu tė tė japė atė qė ti dėshiron, vepro atė qė
Ai kėrkon.”
Ėshtė pyetur Ahmed ibn Hanbeli: “Sa ėshtė larg
Arshi i Allahut prej nesh?” Tha: “Njė dua e
sinqertė nga njė zemėr e sinqertė!”
Pėrktheu: Eroll Rexhepi
18.4.2008
Ēelėsat e sė mirės dhe tė sė keqes
Ēelėsat e sė mirės janė:
- ēelėsi i xhenetit: teuhidi (njėshmėria e
Allahut).
- ēelėsi i dashamirėsisė: besnikėria.
- ēelėsi i diturisė: pyetja.
- ēelėsi i fitores: durimi.
- ēelėsi i namazit: abdesti.
- ēelėsi i haxhit: ihrami.
- ēelėsi i suksesit: devocioni.
- ēelėsi i shtimit tė tė mirave: mirėnjohja.
- ēelėsi i dėshirave tė ahiretit: asketizmi nė
kėtė botė.
- ēelėsi i pėrgjigjes: duaja.
- ēelėsi i imanit: tė menduarit pėr krijesat e
Allahut.
- ēelėsi i jetės sė zemrave: meditimi pėr fjalėt e
Allahut dhe lėnia e gjynaheve.
- ēelėsi i riskut: istigfari dhe devotshmėria.
- ēelėsi i krenarisė: respektimi i Allahut dhe i
tė Dėrguarit tė Tij.
- ēelėsi i rahmetit: bamirėsia ndaj tė tjerėve.
Ēelėsat e sė keqes janė:
- ēelėsi i ēdo mėkati: alkooli, qė ėshtė nėna e tė
kėqijave.
- ēelėsi i amoralitetit: muzika dhe dėgjimi i saj.
- ēelėsi i privimit: pėrtacia.
- ēelėsi i hipokrizisė: gėnjeshtra.
- ēelėsi i koprracisė: lakmia.
- ēelėsi i ēdo bidati dhe humbjeje: refuzimi i
Sunetit.
- ēelėsi i ēdo tė keqeje: miqėsia e tepruar me
dynjanė.
- ēelėsi i kufrit (mosbesimit): tė gjitha llojet e
gjynaheve.
Janė tė lumtur dhe fatbardhė ata tė cilėt
posedojnė ēelėsat e sė mirės dhe e mbyllin tė
keqen, ndėrsa janė tė mjerė ata tė cilėt posedojnė
ēelėsat e sė keqes dhe e mbyllin tė mirėn.
Allahu im! Na bėj prej ēelėsambajtėsve tė sė mirės!
Pėrktheu dhe pėrshtati: Ulvi Fejzullahu
4.4.2008
Dialog me shejtanin
Njė
natė tė errėt debatoja me shejtanin e mallkuar.
Pasi dėgjova ezanin e sabahut, dėshiroja tė shkoja
nė xhami.
Mė tha: -Nata ėshtė e gjatė, pusho edhe pak.
I thashė: -Frikėsohem mos humbas farzin e sabahut.
Mė tha: -Koha ėshtė e gjatė, ke kohė mjaft.
I Thashė: -Frikėsohem se mos mė humb namazi me
xhemat.
Mė tha: -Mos e rėndo veten me ibadet.
Kur u zgjova, tashmė kishte lindur dielli.
Mė tha duke pėshpėritur: -Mos tė tė vijė keq pėr
atė qė tė iku, se dita e sotme ka kohė shumė.
U ula tė bėja dhikrin e mėngjesit, kurse ai mė
hapi idenė e fitnesit.
I thashė: -Po mė pengon nė dua.
Mė tha: -Lėre atė, nuk ėshtė mirė dikush me tė pa.
Dėshiroja t'i vijoja, mė tha: -Kėnaqu sa je akoma
i ri.
I thashė: -Nuk i dihet jetės.
Tha: -Jeta jote nuk tė ikėn.
Fillova tė mėsoja Kuran.
Tha: -Ēlodhe veten me muzikė e tupan.
I thashė: -Ajo ėshtė haram.
Tha: -Ka prej dijetarėve qė mendimin tėnd nuk e
kanė.
I thashė: -Hadithet e ndalesės tek unė janė tė
regjistruara.
Tha: -Tė gjitha janė tė trilluara.
Rrugės kaloi njė bukuroshe, unė ula shikimin.
Tha: -Ē'u bė me shikimin?
I thashė: Kjo ėshtė rrezik.
Tha: -Medito, se meditimi rreth bukurisė ėshtė
fisnik.
U nisa pėr nė Shtėpinė e Shenjtė.
Mė doli pėrpara duke mė rrejtur. Tha: -Ku po
udhėton?
I thashė: -Pėr ta bėrė umren nė Mekėn qė ndriēon.
Mė tha: -Gjithė ky rrezik nga udhėtimi pėr tė
kryer kėtė lloj obligimi, e sa e sa dyer tė hairit
janė tė rizgjimit.
I thashė: -Patjetėr nga shtimi i adhurimit dhe
pasimi.
Tha: -Nė xhenet nuk hyhet nga veprimi.
Pasi shkova tė kėshilloja, mė tha: -Mos e fut
veten nė skandal.
I thashė: -Kėshilla i bėn dobi njerėzisė.
Mė tha: -Ki frikė nga autoriteti e mendjemadhėsia,
se kjo ėshtė hipokrizi.
I thashė: -Ē’mendon pėr disa persona?
Tha: -Tė pėrgjigjem, edhe pse dobėsohem.
I thashė: -Ahmed ibėn Hanbeli?
Tha: -Mė vrau me fjalėn e tij: Pasoni Sunetin dhe
Kuranin Munezzel.
I thashė: -Po Ibėn Tejmija?
Tha: -Goditjet e tij nė kokėn time janė mėrzi.
I thashė: -E Buhariu?
Tha: -Dogji shtėpinė time me librin e tij.
I Thashė: -Muhamed Ibėn Abdul Wehabi?
Tha: -Sikurse ai nuk ekziston as'hab.
I thashė: -Po Ebu Lehebi?
Tha: -Unė me tė kam pėr t’u djegur.
I thashė: -E Ebu Xhehli?
Tha: E kam vėlla dhe ai ėshtė (ehėl) familjar.
I thashė: -Po Lenini?
Mė tha: -Mos u mėrzit, se nė xhehenem po e pret
Stalini…
Vazhdon
Autor: Aid el Karnij
Pėrktheu: Eroll Rexhepi
28.3.2008
Llogaritja e vetvetes
Bėrja e
llogarive me vetveten ėshtė e rėndėsishme pėr
mirėmbajtjen dhe pėrtėritjen e imanit, siē thotė
Allahu xh.sh.: "O ju qė besuat, kini parasysh frikėn ndaj
Allahut dhe le tė shikojė njeriu se ēka ka bėrė
pėr nesėr." (El-Hashėr, 18)
Omer ibn Hatabi, Allahu qoftė i kėnaqur me tė, ka
thėnė: "Llogariteni veten tuaj para se tė
llogariteni."
Ndėrsa El-Basriu ka thėnė: "Nuk do tė takosh
ndonjė besimtar qė tė mos e llogarisė vetveten."
Mejmun ibn Mihrani ka thėnė: "Me tė vėrtetė ata qė
i frikėsohen Allahut e llogarisin veten e tyre me
njė rigorozitet mė tė madh sesa partnerėt qė janė
koprracė nė punė."
Me tė vėrtetė mosllogaritja e vetvetes ėshtė shkak
qė njeriu tė zhytet edhe mė shumė nė mėkate. Edhe
jobesimtarėt kėnaqen me jetėn e kėsaj bote duke
mos llogaritur se njė ditė do tė dalin para
Allahut xh.sh.. Allahu xh.sh. thotė: “Ata ishin
qė nuk pritnin se do tė japin llogari.” (En-Nebe
27)
Ibn Kajimi thotė: "Shkatėrrimi i shpirtit vjen si
pasojė e lėnies pas dore tė vetėllogaritjes, duke
u pajtuar me kėrkesat dhe ndjekjen e epsheve.“
Prandaj muslimani patjetėr duhet tė gjejė kohė pėr
t’u vetmuar me vetveten dhe tė shikojė se ku
gjendet dhe ēka ka pėrgatitur pėr tė nesėrmen
(Ditėn e Gjykimit).
Pėrktheu dhe pėrshtati: Eroll Nesimi
21.3.2008
Kėshilla
e Ibėn Tejmijes ndaj nxėnėsit tė tij, Ibėn
Kajimit
Ibėn
Kajimi thotė: “Derisa vazhdoja tė ngrija dhe t’i
parashtroja dyshim pas dyshimi Shejhul Islamit
(Ahmed Ibėn Tejmijes), Allahu qoftė i kėnaqur me
tė, nė njė rast ai mė tha:
“Mos e bėj zemrėn tėnde ndaj dyshimeve dhe
mendimeve tė padrejta si sfungjeri, qė i thith tė
gjitha gjėrat qė i kalojnė dhe pikon vetėm atė qė
thith. Por bėje zemrėn tėnde si xhami i ngurtė; i
kalojnė dyshimet vetėm sipėrfaqėsisht dhe nuk zėnė
vend nė zemėr, i sheh shumė kthjellėt dhe i
refuzon (nuk i thith) me ngurtėsinė qė ka. Nėse
nuk vepron kėshtu dhe e bėn zemrėn qė tė absorbojė
ēdo dyshim qė tė kalon, atėherė ajo bėhet
vendqėndrim dhe qendėr e dyshimeve.”
Ibėn Kajimi thotė: “Nė largimin e dyshimeve nuk
mbaj mend se kam pėrfituar nga diēka tjetėr mė
shumė se nga kjo kėshillė.”
Pėrktheu: Alaudin Abazi
14.3.2008
Kur dijetarit i ulet vlera?
A e
dini se kur i zvogėlohet dhe i ulet vlera
dijetarit, edhe pse ai ka njė nivel tė lartė
njohurish?
Dijetari pėrjeton ulje, nėnēmim dhe vogėlsi te
njerėzit dhe tek Allahu i Lartėsuar atėherė kur
polemizon me tė pavėrtetėn; kur diturinė qė ka e
fut nė funksion pėr tė arsyetuar tė pavėrtetėn dhe
duke asgjėsuar tė vėrtetėn.
Dijetarit i ulet vlera atėherė kur njohuritė qė ka
i mobilizon pėr tė arsyetuar sjelljet e mbretėrve
dhe tė kryetarėve.
Dijetarit i ulet vlera kur me diturinė qė ka synon
tė pasurohet, qoftė nė mėnyrė jo tė sinqertė.
Dijetarit i ulet vlera kur troket nė dyert e
pushtetarėve tiranė pėr pėrfitime personale.
Dijetarit i ulet vlera atėherė kur parapėlqen
jetėn komode, kurse feja e tij, umeti i tij dhe
vėllezėrit muslimanė janė tė shtypur.
Dijetari ėshtė i vogėl atėherė kur pėrpiqet qė t’i
kėnaqė njerėzit, edhe pse hidhėron Allahun.
Kėtij dijetari, sado dituri tė ketė, mund t’i ulet
vlera e tė bėhet i mbledhur dhe i rrėgjuar.
Pėrktheu dhe pėrshtati: Ulvi Fejzullahu
7.3.2008
Shembuj
nė Kuran
Lexues tė nderuar, kėtu janė pėrmbledhur vetėm
disa prej shumė shembujve qė pėrmenden nė Kuran.
E lusim Allahun e Lartėsuar tė na bėjė prej
atyre qė i kuptojnė kėta shembuj!
1- “O ju qė besuat, mos i prishni lėmoshat
tuaja me tė krenuar e me ofendim siē bėn ai qė e
jep pasurinė e vet sa par sy e faqe tė njerėzve,
e nuk e beson Allahun dhe as botėn tjetėr.
Shembulli i tij ėshtė si njė gur i madh e i
lėmuar qė mbi tė ka pak dhe, e kur e godet atė
njė shi i madh e lė tė zhveshur (lakuriq).
Ata (formalistėt) nuk arrijnė asgjė nga
ajo qė punuan. Allahu nuk e udhėzon popullin
jobesimtar.” (Bekare, 264)
2- “E shembulli i atyre qė pasurinė e vet e
japin nga bindja e tyre e duke kėrkuar
kėnaqėsinė e Allahut, i pėrngjan njė kopshti nė
njė rrafshnaltė qė i bie shi i madh, e ai jep
fruta tė dyfishtė. Po edhe nėse nuk i bie shi i
madh, i bie njė rigė (qė i mjafton).
Allahu sheh atė qė veproni.” (Bekare, 265)
3- “Shembulli i asaj qė ata e japin nė kėtė
jetė (pėr t'u lavdėruar e pėr t'u pėrmendur)
ėshtė si i njė erė me breshėr qė godet dhe
shkatėrron tė mbjellat e njė populli qė e ka
lėshuar rrugėn nė dėm tė vetes. Allahu nuk u
bėri zullum atyre, por ata ishin qė i benė tė
padrejtė vetes sė vet.” (Ali Imran, 117)
4- “E sikur tė donim Ne, do ta ngrinim lart
me atė (dituri), por ai nuk iu largua tokės
(dynjasė) dhe shkoi pas epshit tė vet.
Shembulli i tij ėshtė si ai i qenit, tė cilin
nėse e pėrzė ai e nxjerr gjuhėn, po edhe nėse
nuk e pėrzė, ai sėrish e nxjerr gjuhėn. Ky ėshtė
shembulli i atyre qė i konsideruan tė rreme
argumentet Tona. Ti rrėfe tregimet (umetit
tėnd) nė mėnyrė qė ata tė mendojnė.” (Araf,
176)
5- “Shembulli i jetės sė kėsaj bote ėshtė si
i njė shiu qė e kemi zbritur nga qielli, e me
anėn e tė cilit gėrshetohen bimėt e tokės (mbijnė
dhe shpeshtohen tė gjitha llojet) prej nga
hanė njerėzit e kafshėt deri kur toka tė ketė
marrė stolinė e vet dhe tė jetė zbukuruar
(me bimė, pemė e behar), e banorėt e saj tė
mendojnė se janė tė zotėt e saj, e asaj i vjen
urdhri Ynė, natėn ose ditėn, Ne e bėjmė atė
(tė mbjellat) tė korrur sikurse tė mos
ekzistonte dje. Kėshtu Ne ua sqarojmė faktet
njerėzve qė mendojnė.” (Junus, 24)
6- “Shembulli i gjendjes sė kėtyre dy grupeve
ėshtė (i atyre qė nuk besuan) si ai i
verbėri dhe i shurdhėti dhe (i atyre qė
besuan) si ai qė sheh dhe dėgjon. A janė nė
pozitė tė barabartė? A nuk pėrkujtoni?!” (Hud,
24)
7- “Shembulli i veprave tė atyre qė nuk
besuan ėshtė si hiri, tė cilin me puhi e
shkapėrderdh era nė ndonjė ditė tė stuhishme, e
ata nuk mund tė realizojnė asgjė nga veprat qė
kanė bėrė, e ky ėshtė ai dėshtimi i madh.” (Ibrahim,
18)
8- “A nuk ke kuptuar se si Allahu bėri
shembull: fjalėn e mirė si pema e mirė qė
rrėnjėt e saj janė thellė (nė tokė) e
degėt e saj janė lart, E qė me vullnetin e Zotit,
ajo e jep frytin e vet nė ēdo kohė. Allahu pra u
parashtron njerėzve shembuj ashtu qė ata tė
mendojnė. Dhe shembulli i fjalės sė keqe ėshtė
si njė pemė e keqe qė ėshtė shkulur mbi tokė e
qė nuk ka tė qėndruar.” (Ibrahim, 24-26)
9- “Allahu ėshtė dritė (ndriēues,
udhėzues) i qiejve e i tokės. Shembulli i
dritės sė Tij i ngjason kandilit tė vendosur nė
njė zgavėr tė errėt. Kandili gjendet brenda njė
qelqi si tė ishte yll flakėrues e qė ndizet prej
(vajit tė) njė druri tė bekuar, prej
ullirit qė nuk mund tė quhet as i lindjes e as i
perėndimit, e vaji i tij ndriēon pothuajse edhe
pa e prekur zjarri. Dritė mbi dritė. Allahu
udhėzon kah drita e Vet atė qė do Ai. Allahu
sjell shembuj pėr njerėzit. Allahu ēdo gjė di
shumė mirė.” (Nur, 35)
10- “Shembulli i atyre, tė cilėt veē Allahut
morėn mbrojtės (zota idhujsh), ėshtė si
shembulli i merimangės qė thur shtėpi, e sikur
ta dinin ata, mė e dobėta shtėpi ėshtė e shtėpia
e merimangės.” (Ankebut, 41)
11- “Muhamedi ėshtė i Dėrguar i Allahut, e
ata qė janė me tė (sahabėt) janė tė
ashpėr kundėr jobesimtarėve, janė tė mėshirshėm
ndėrmjet vete, ti i sheh kah pėrulen (nė
rukuė), duke rėnė me fytyrė nė tokė (nė
sexhde), e kėrkojnė prej Allahut qė tė ketė
mėshirė dhe kėnaqėsinė e Tij ndaj tyre. Nė
fytyrat e tyre shihen shenjat e gjurmės sė
sexhdes. Pėrshkrimi i cilėsive tė tyre ėshtė nė
Tevrat dhe po ky pėrshkrim ėshtė edhe nė Inxhil.
Ata janė si njė farė e mbjellė ku mbin filizi i
vet, e ai trashet, pėrforcohet dhe qėndron nė
trungun e vet, ajo e mahnit mbjellėsin.
(Allahu i shumoi) Pėr t'ua shtuar me ta
mllefin jobesimtarėve. Allahu atyre qė besuan
dhe bėnė vepra tė mira u premtoi falje tė
mėkateve dhe shpėrblim tė madh.” (Fet’h, 29)
12- “Ju njerėz dijeni se jeta e kėsaj bote
nuk ėshtė tjetėr vetėm se lojė, kalim kohe nė
argėtim, stoli, krenari mes jush dhe pėrpjekje
nė shtimin e pasurisė dhe tė fėmijėve, e qė
ėshtė si shembull i njė shiu prej tė cilit bima
i habit bujqit, e pastaj ajo thahet dhe e sheh
atė tė verdhė, mandej bėhet e thyer, e llomitur,
e nė botėn tjetėr ėshtė dėnimi i rėndė, por edhe
falje mėkatesh dhe dhurim i kėnaqėsisė nga
Allahu; pra jeta e kėsaj bote nuk ėshtė tjetėr
vetėm se pėrjetim mashtrues.” (Hadid, 20)
13- “Shembulli i atyre qė janė obliguar me
Tevrat, dhe nuk e zbatojnė atė, ėshtė si
shembulli i ndonjė gomari qė bart libra.
Shembull i keq ėshtė shembulli i popullit qė i
pėrgėnjeshtroi ajetet e Allahut, e Allahu nuk
udhėzon nė rrugė tė drejtė popullin jobesimtar.”
(Xhumua, 5)
Pėrmblodhi:
Almedin Ejupi
22.2.2008
Buzėqesh
-
Njė njeri po shikonte gruan e vet teksa ajo
ishte nė shkallėt e shtėpisė dhe i tha: -Nėse
hipėn lart je e shkurorėzuar, nėse zbret je e
shkurorėzuar, nėse ndalesh je e shkurorėzuar!
Asaj nuk i mbeti tjetėr pėrveēse tė kėrcente nga
shkallėt. I habitur ai i tha:
-Flijofsha babanė e nėnėn pėr ty! Dije se nėse
vdes Imam Malik ibn Enesi nė Medinė, njerėzit do
tė kenė nevojė pėr ty (nė fetvatė e tyre)...
Buzėqesh.
- Njė njeri pyeti disa fukaha: -Kur t’i zhvesh
rrobat nga trupi dhe hyj nė lumė pėr t’u
pastruar, a tė kthehem nga Kibla apo nga? I
thanė: -Sė pari kthehu tek rrobat e tua, tė
cilat i zhveshe mė parė... Buzėqesh.
- Njė grua e bukur i tha njė ditė burrit tė saj,
i cili ishte i shėmtuar: -Unė shpresoj qė ne tė
dy tė jemi nė xhenet. E pyeti: -Pse? Ajo tha:
-Se ti mė more mua (e ka fjalėn pėr bukurinė
e vet) dhe ishe falėnderues, kurse unė ty dhe
durova. E duruesi dhe falėnderuesi janė nė
xhenet... Buzėqesh.
- Ėshtė pyetur njė koprrac se kush ėshtė mė
trimi i njerėzve. Ka thėnė: -Ai i cili i dėgjon
krismat e dhėmballėve tė njerėzve duke ngrėnė e
nuk i ēahen mushkėritė… Buzėqesh.
- U burgos njė njeri i cili pretendonte se ishte
Pejgamber nė kohėn e Mehdiut, pastaj u mor nė
pyetje. Kur u pyet: -A je ti Pejgamber? Tha:
-Po! I thanė: -Atėherė, te kush je dėrguar? Tha:
-Ju nuk mė lejuat tė shkoj tek asnjė njeri, se
si pretendova se jam pejgamber, mė mbyllėt nė
burg… Buzėqesh.
- Njė beduin (fshatar) fali namazin e sabahut
pas imamit, i cili lexoi suren El-Bekare (Lopa),
kurse beduini ishte pėr ngut. Nė ditėn e dytė
beduini erdhi mė herėt. Imami filloi tė lexonte
suren El-Fil (Elefanti). Beduini pa hezituar iku
dhe tha: -Elefanti ėshtė mė i madh se Lopa...
Buzėqesh.
- Thuhet se njė grua e vjetėr ishte sėmurė e
djali i saj erdhi me njė mjek. Pasi mjeku e pa
plakėn tė zbukuruar dhe tė veshur me rroba te
reja, kuptoi ēka kishte ajo dhe tha: -Kjo ka
nevojė pėr njė burrė (pėr t’u martuar). Pyeti
djali i hutuar:
-Ku kanė nevojė plakat pėr martesė?! Nėna i tha:
-Hesht ti, mjeku di pėr ēdo gjė mė mirė se ti...
Buzėqesh.
- Hyri njė herė Tufejli te njė grup njerėzish qė
darkonin dhe i tha: Ē’po hani? Duke e nėnēmuar (uljen
e tij) nė sofėr, i thanė: -Po hamė dhe po pimė
helm. Ai e futi dorėn e tij nė ushqim dhe tha:
-Jeta ime pas jush ėshtė haram (nuk jetoj dot pa
ju)… Buzėqesh.
- Nė njė shtėpi banonin disa fukaha, por shtėpia
ishte e vjetėr dhe tavani binte pjesė-pjesė. Njė
ditė erdhi pronari i shtėpisė pėr tė kėrkuar
qiranė e shtėpisė. Fukahatė i thanė: -Ndreqe
tavanin, se po rrėzohet pėr ditė!
Pronari tha: -Mos keni frikė, se ai e madhėron
Allahun! I thanė ata: -Po, po, veē kemi frikė se
mos po e kaplon frika e madhe ndaj Allahut e po
bėn sexhde!… Buzėqesh.
- Njė herė Tufejli pa njė grup njerėzish duke
shkuar nė njė drejtim tė panjohur dhe mendoi se
po shkonin nė restorant pėr tė drekuar.
Papritmas ata hynė te sulltani (udhėheqėsi i
shtetit) dhe ky hyri me ta, mirėpo ata qė tė
gjithė ishin poetė, thurnin poezi nė shenjė
lavdėrimi pėr sulltanin. Pasi pėrfunduan tė
gjithė, i erdhi radha kėtij dhe i thanė: -Urdhėro,
thuaj poezinė! Tha: -Unė nuk jam poet. E pyeten:
-E, kush je ti? Ai tha: -Unė jam prej tė
gabuarve, pėr tė cilėt ka thėnė Allahu: "Sa
pėr poetėt vjershėtorė, tė gabuarit i ndjekin
ata." (Esh-Shuara, 224) Qeshi sulltani dhe
urdhėroi tė shpėrblehet edhe ai me njė dhuratė…
Buzėqesh.
- Nė njė gjykatė sollėn njė beduin pėr ta
gjykuar pėr njė krim qė kishte bėrė. Ai
menjėherė bėri njė ankesė dhe e ngriti te kadiu
(gjykatėsi) dhe i tha: "Ja! Merreni dhe
lexoni librin tim!" Iu pėrgjigjėn: -O beduin,
ky ėshtė ajet nga Kurani dhe thuhet nė Ditėn e
Kiametit. Beduini tha: -Dita juaj qenka mė e
keqe se dita e Kiametit! Tė ēuditur i thanė:
-Pse ore? Ai u pėrgjigj: -Nė Ditėn e Kiametit
merren parasysh tė mirat dhe tė kėqijat e mia e
ju sot morėt parasysh vetėm tė kėqijat e mia dhe
i latė ato tė mirat… Buzėqesh.
- Kishte qenė Ebu Hanifja ulur dhe kishte
zgjatur kėmbėt pėrpara vetes, ndėrkohė hyri njė
"hoxhė" me shall dhe xhybe e me pamje prej
intelektuali. Ebu Hanifja menjėherė i mblodhi
kėmbėt nė shenjė respekti ndaj tij. "Hoxha" e
pyeti se kur ėshtė iftari. Ebu Hanifja iu
pėrgjigj: -Kur tė perėndojė dielli. Ai tha: -Po
nėse nuk perėndon dielli gjer nė mesin e natės?!
Tha Ebu Hanifja:
-Tani i erdhi koha Ebu Hanifes t’i zgjatė kėmbėt!…
Buzėqesh.
- Njė psikopat kishte dhjetė gomarė. I hipi
njėrit prej tyre dhe i numėroi. Kur i numėroi,
ishin nėntė gomarė. Zbriti prapė dhe i numėroi,
dhjetė gomarė! Tha: -Mė mirė pėr mua po eci,
kėshtu qė kam njė gomar mė tepėr sesa tė hipi e
tė humb njė gomar. Eci aq shumė, saqė kur erdhi
te fshati i tij gati u alivanos nga lodhja…
Buzėqesh.
Marrė nga
libri i Aid el-Karni "Ibtesim"
Pėrktheu: Eroll Rexhepi
8.2.2008
Ata qė Allahu nuk i do nė Kuran
Allahu nuk i do ata qė kalojnė kufijtė
“Dhe luftoni nė rrugėn e Allahut ata qė ju
luftojnė ju, por mos i kaloni kufijtė. Vėrtet
Allahu nuk i do ata qė i kalojnė kufijtė.”1
“O ju qė keni besuar! Mos i bėni tė paligjshme
tajjibatet (tė mirat nga ushqimet, njerėzit,
punėt e tyre, besimin e gjithēka tjetėr) tė
cilat Allahu i ka bėrė tė ligjshme pėr ju dhe
mos i kaloni kufijtė, se me tė vėrtetė Allahu
nuk i do thyesit e ligjeve (ata qė kalojnė
kufijtė e vendosur nga Allahu).”2
“Lutjuni Zotit tuaj me pėrulje dhe nė vetveten
tuaj. Vėrtet Ai nuk i do ata qė i kalojnė
kufijtė.”3
Allahu nuk i do ata qė bėjnė fesad (shkatėrrim)
“Dhe nga njerėzit ėshtė edhe ai, fjala e tė
cilit mund tė tė kėnaq ty (O Muhammed) nė jetėn
e kėsaj bote dhe i cili e lut Allahun tė
dėshmojė pėr ēfarė ai ka nė zemėr, megjithatė ai
ėshtė mė grindaveci nga kundėrshtarėt. Ndėrsa
kur largohet prej teje (o Muhamed), pėrpjekja e
tij nė tokė ėshtė tė bėjė fesad (dėme,
shkatėrrime, djallėzi) nė tė dhe tė shkatėrrojė
prodhimet dhe bagėtitė; e Allahu nuk e do
fesadin (shkatėrrimin).”4
Allahu nuk i do mosbesimtarėt dhe gjynahqarėt
“Allahu do tė shkatėrrojė ribanė (kamatėn) dhe
do tė shtojė sadakanė (veprat bėmirėse, lėmoshėn).
Dhe Allahu nuk i do aspak mosbesimtarėt dhe
gjynahqarėt.”5
Allahu nuk i do mohuesit
“Thuaj: “Bindjuni Allahut dhe tė Dėrguarit (Muhamedit
alejhi selam).” Por nė qoftė se ata shmangen,
atėherė Allahu nuk i do mohuesit.”6
Allahu nuk i do zullumqarėt
“Dhe sa pėr ata qė besojnė (nė Njėsinė e
Allahut) dhe qė punojnė mirėsi e drejtėsi, atyre
Allahu do t’ua paguajė plotėsisht shpėrblimin.
Dhe Allahu nuk i do zullimqarėt.”7
Allahu nuk i do kryelartėt mbivlerėsues
“Adhuroni Allahun dhe mos i vini Atij shok nė
adhurim, dhe u bėni mirėsi prindėrve, tė afėrmve,
jetimėve, tė varfėrve qė lypin, fqinjit tė afėrt,
fqinjit tė ardhur, shokut pranė, udhėtarit (qė
takoni) dhe atyre (robėrve) qė i keni nėn
pushtetin tuaj. Vėrtet Allahu nuk i do ata qė
janė kryepėrpjetė e qė mburren.”8
Allahu nuk i do tradhtarėt dhe vepėrulėtit
“Dhe mos sill prova nė mbrojtje tė atyre tė
cilėt mashtrojnė vetveten. Sigurisht qė Allahu
nuk do asnjė qė tradhėton dhe qė jepet pas
punėve tė ulėta e tė dėnueshme.”9
Allahu nuk i do publikuesit e sė keqes
“Allahu nuk do publikimin e sė keqes, pėrveē
atij tė cilit i ėshtė bėrė padrejtėsi. Dhe
Allahu ėshtė kurdoherė Gjithėdėgjues, i
Gjithėditur.”10
Allahu nuk i do ngatėrrestarėt
“Jehuditė thonė: “Dora e Allahut ėshtė e lidhur
(e shtrėnguar, Ai nuk dhuron dhe nuk shpenzon
nga begatitė e Tij). “Qofshin tė shtanguara
duart e tyre dhe qofshin tė mallkuar ata, pėr
ēfarė u nxorri goja! Pėrkundrazi, tė dy Duart e
Tij janė gjerėsisht tė shtrira. Ai shpenzon nga
begatitė e Tij ashtu siē do Ai. Nė tė vėrtetė,
Shpallja Hyjnore e cila tė ka zbritur ty nga
Allahu, shton te shumica e tyre kokėfortėsi
mosnėnshtrimi dhe mosbesimi. Ne kemi futur
ndėrmjet tyre armiqėsi dhe urrejtje deri nė
Ditėn e Ringjalljes. Ēdo herė qė ata ndezin
zjarrin e luftės, Allahu ua shuajti atė, ndėrsa
ata gjithnjė pėrpiqen tė bėjnė djallėzi nė tokė.
Dhe Allahu nuk i do ngatėrrestarėt.”
Allahu nuk i do shpėrdoruesit
“Dhe Ai ėshtė i Cili sjell prodhime nga kopshtet
e rrethuar dhe tė parrethuar (tė kultivuar dhe
tė pakultivuar) dhe nė palmat e hurmave dhe
prodhime tė tjera tė llojllojshme me forma e
shije tė larmishme; ullinj dhe shegė qė
ngjasojnė (si bimė), por tė largėt (nė shije).
Hani nga frutat e tyre kur t’i nxjerrin, por
paguani atė qė ju takon prej tyre (zekatin sipas
urdhrit tė Allahut nė masė tė ndryshme) ditėn e
tė vjelave, por mos jini dorėshpuar. Vėrtet
Allahu nuk i do shpėrdoruesit.”11
Allahu nuk i do tradhtarėt
‘’Nė qoftė se ti (o Muhamed) ke frikė nga
tradhtia e ēfarėdo populli, ktheju prapa (marrėveshjen)
atyre qė tė jeni tė barabartė (qė tė mos ketė mė
marrėveshje mes teje dhe atyre). Vėrtet qė
Allahu nuk i do tradhėtarėt.”12
Allahu nuk i do kryeneēėt arrogantė
‘’Ilahu (Zoti) juaj ėshtė Njė Zot (Allahu veē tė
Cilit nuk ka tė drejtė, nuk meriton e nuk duhet
tė adhurohet asgjė e askush tjetėr). Sa pėr ata
qė nuk besojnė nė botėn e pastajme, zemrat e
tyre nuk dinė e nuk pranojnė (besimin nė Njėsinė
e Allahut) duke qenė edhe tepėr kryelartė e
arrogantė. Me tė vėrtetė qė Allahu di ēfarė ata
fshehin e ēfarė shfaqin. Sigurisht qė Ai nuk i
do kryeneēėt e arrogantėt.”13
Allahu nuk i do ata qė ngazėllehen
“Vėrtet qė Karuni ishte nga populli i Musait,
por ai u suall me kryeneēėsi ndaj tyre. Dhe Ne i
dhamė atij gjithė thesaret e begatitė, aq sa
ēelėsat ishin njė peshė e madhe pėr t’u mbajtur
pėr njė grup tė madh burrash tė fortė. Kur
populli i tij i tha atij: “Mos u ngazėlle (me
mosmirėnjohje ndaj mirėsisė sė Allahut). Vėrtet
qė Allahu nuk i do ata qė ngazėllehen.”14
“Dhe
shpenzoni nė ēėshtjen e Allahut (nė tė gjitha
llojet e xhihadit e nė ēdo gjė tjetėr pėr hir tė
Allahut) dhe mos e shkatėrroni vetveten (duke mos
e shpenzuar pasurinė nė ēėshtjen e Allahut) dhe
bėni mirėsi. Vėrtet Allahu i do shumė muhsinunėt
(bamirėsit
qė kryejnė vepra tė mira vetėm pėr hir tė
Allahut).”1
Allahu i do ata qė pendohen dhe
pastrojnė veten
“Tė
pyesin pėr tė pėrmuajshmet (zakonet e grave).
Thuaj: “Kjo gjendje ėshtė e neveritur, kėshtu qė u
qėndroni larg bashkėshorteve (pėr marrėdhėnie)
gjatė periudhave tė tyre dhe mos u afroni (tė bėni
marrėdhėnie) me to derisa tė pastrohen. Dhe kur tė
jenė pastruar, atėherė shkoni pranė tyre siē ka
urdhėruar Allahu pėr. Vėrtet Allahu i do shumė ata
tė cilėt i kthehen Atij me pendim; dhe Ai i do ata
tė cilėt e pastrojnė vetveten.”2
Allahu i do pasuesit e Muhamedit
alejhi selam
“Thuaj (O Muhammed): “Nėse vėrtet e doni Allahun,
atėherė mė ndiqni mua (pranoni Islamin, ndiqni
Kuranin dhe Sunetin), Allahu do t’ju dojė ju dhe
do t’ju falė juve gjynahet tuaja. Dhe Allahu ėshtė
gjithnjė Falės i Madh, Mėshirėplotė.”3
Allahu i do mutekunėt (tė
devotshmit)
“Pa
dyshim se kushdo qė pėrmbush premtimin edhe e ēon
nė vend amanetin, edhe i frikėsohet shumė Allahut,
atėherė me tė vėrtetė qė Allahu i do shumė ata qė
janė muttekinė (tė devotshmit e pėrkushtuar nė
besimin e pastėr islam).”4
Allahu i do mirėpunuesit
“Ata
qė shpenzojnė (pėr ēėshtjen e Allahut) nė kohė
begatie e fatkeqėsie; ata tė cilėt e pėrmbajnė
zemėrimin dhe ata tė cilėt e falin njėri-tjetrin;
vėrtet Allahu i do shumė muhsinunėt (mirėpunuesit
nė rrugė tė Allahut).”5
Allahu i do durimtarėt
“Dhe
shumė nga Pejgamberėt luftuan (pėr ēėshtjen e
Allahut) dhe bashkė me ta luftuan edhe grupe tė
mėdha njerėzish tė ditur e fetarė, por ata kurrė
nuk e humbėn kurajėn pėr ēka pėsuan nė Rrugėn e
Allahut dhe as nuk u dobėsuan, dhe as nuk e
poshtėruan veten. Dhe Allahun i do durimtarėt.”6
Allahu i do ata qė i mbėshteten
Atij
“Dhe
nga Mėshira e Allahut (ti Muhammed) u solle butė
me ta. Po tė ishe i rreptė e me zemėr tė ashpėr,
ata do tė kishin hequr dorė prej teje, kėshtu qė
mos i vė re (gabimet e tyre), kėrko falje pėr ta
(nga Allahu) dhe kėshillohu me ta nė tė gjitha
ēėshtjet. Pastaj kur tė kesh marrė vendim, besoja
atė Allahut, sepse pa dyshim qė Allahu i do ata qė
i mbėshtesin shpresat vetėm tek Ai.”7
Allahu i do vepėrdrejtėt
“(Atyre u pėlqen) tė dėgjojnė gjėra tė rreme, tė
gėlltisin ēdo gjė tė ndaluar. Kėshtu qė, nėse ata
vijnė tek ti, ose gjyko mes tyre ose shmangu prej
tyre. Nė qoftė se shmangesh prej tyre, ata nuk
mund tė tė sjellin ty kurrfarė dėmi, ndėrsa po tė
gjykosh mes tyre, gjyko me drejtėsi. Vėrtet qė
Allahu i do ata qė veprojnė me drejtėsi.”8
Allahu i do tė pastrit
“Pa
dyshim se xhamia, themelet e sė cilės u vunė qė
nga dita e parė nė pėrkushtim ėshtė mė e vlefshme
qė ju tė rrini nė tė (pėr falje). Nė tė ka burra
qė parapėlqejnė ta mbajnė veten tė pastėr e tė
dėlirė dhe Allahu i do ata qė e mbajnė veten tė
pastėr e tė dėlirė.”9
Allahu i do ata qė luftojnė nė
rrugėn e Tij
“Pa qė Allahu i do ata qė luftojnė nė Rrugėn e
Tij tė rreshtuar si tė ishin njė ndėrtim solid.”10
Pėrgatiti: Ulvi Fejzullahu
25.1.2008
1
Bekare, 195.
2
Bekare, 222.
3
Ali Imran, 31.
4
Ali Imran, 76.
5
Ali Imran, 134.
6
Ali Imran, 146.
7
Ali Imran, 159.
8
Maide, 42.
9
Teube, 108.
10
Saf, 4.
Sadakaja (lėmosha)
Bamirėsia (dhėnia
lėmoshė) karakterizohet nga dhjetė cilėsi
falėnderuese; pesė tė parat kanė tė bėjnė me kėtė
botė, kurse tė tjerat me botėn tjetėr:
-pastron
pasurinė
-pastron
njeriun nga mėkatet
-pengon
sprovat dhe sėmundjet.
-mbjell
gėzimin nė mesin e tė varfėrve.
-shton
bereqetin e pasurisė dhe bollėkun e riskut.
-ėshtė
hije pėr bamirėsin nė Ditėn e Gjykimit.
-lehtėson
llogarinė.
-rėndon
peshoren.
-ngre
shkallėt nė xhenet.
-lejon (mundėson) kalimin e Siratit.
Pėrktheu dhe pėrshtati: Ulvi Fejzullahu
18.1.2008
Mėso pėr tė metat e tua
Ai i
cili dėshiron tė njihet me tė metat e vetvetes, ka
disa mėnyra:
1. tė kėrkojė njė shok besnik dhe mendjemprehtė, i
cili e kėshillon;
2. tė pėrzihet me njerėzit, kėshtu qė tė keqen qė
sheh, ta urrejė;
3. tė pėrfitojė edhe nga armiqtė, kur ata flasin
pėr tė.
Dhe nė fund, mos harro se kur Allahu ia do tė
mirėn robit tė Vet, e bėn tė zgjuar nė njohjen e
tė metave. E, kur ai njihet me gabimet e veta,
pėrpiqet t’i evitojė.
Pėrktheu: Ulvi Fejzullahu
11.1.2008
Vdekja nuk pėrshpejtohet
“...dhe kur vjen ky ēast, ata as nuk mund ta
vonojnė atė dhe as nuk mund ta pėrshpejtojnė
atė...” (Araf, 34)
Ky ajet ngushėllon burracakėt frikacakė, tė cilėt
vdesin shumė herė para vdekjes. Mos tė harrojnė se
vdekja ka njė kohė tė caktuar, nuk mund tė vijė mė
herėt, por as tė vonohet. Vdekjen nuk mund ta
shtyjnė pėr njė afat tė pacaktuar, edhe sikur tė
tentojnė burracakėt e frikėsuar.
Ndėrsa ai i cili i ėshtė nėnshtruar plotėsisht
Allahut nga ajeti i lartpėrmendur fiton siguri,
qetėsi dhe vendosmėri: “Agonia e vdekjes do tė vijė me tė vėrtetėn
(i zbulohet ēėshtja e Ahiretit): “Kjo ėshtė ajo
sė cilės doje t’i shpėtoje!” (Kaf, 19)
Mėso, se po tė varesh nga krijesat, nga Krijuesi
do tė pėrjetosh ligėshti dhe paaftėsi: “Pastaj ai nuk pati asnjė grusht njerėzish ta
ndihmonin atė pėrkundėr Allahut, as nuk ishte prej
atyre qė mund tė shpėtojnė vetveten.” (Kasas,
81)
Vepra voluminoze “Sijer alamin-nubela” e Dhehebiut
nė 23 ekzemplarė pėrshkruan biografitė e
dijetarėve, tė mendimtarėve, tė mbretėrve, tė
princave, tė tė pasurve, tė poetėve, por gjatė
vėshtrimi tė kėtij libri mėsojmė dy ēėshtje mė
rėndėsi:
E para: ata tė cilėt nuk janė mbėshtetur tek
Allahu, por kanė krijuar varshmėrinė nga pasuria,
fėmijėt, pozita, Allahu e lė nė dorė tė kėtyre
gjėrave. Kėta pėrjetuan vuajtje, rrėnim dhe
shkatėrrim: “Dhe vėrtet qė ata (shejtanėt) i
pengojnė ata nga Udha (e Drejtė), por (mosbesimtarėt)
mendojnė se nė tė vėrtetė ata janė tė udhėzuar nė
Udhė tė mbarė!” (Zuhruf, 37)
U sprovuan: Faraoni me pozitė, Karuni me pasuri,
Umeja bin Halefi me tregti, Velidi me fėmijėt, Ebu
Xhehli me autoritet, Ebu Lehebi me gjenezė (prejardhje).
Haxhaxhi me arrogancė.
E dyta: ata tė cilėt u krenuan me Allahun dhe
vepruan pėr t’u afruar te Krijuesi. Kėta pėrjetuan
ngritjen, fisnikėrimin, nderin, krenarinė. U
ngritėn edhe ata qė nuk kishin pozitė, autoritet,
pasuri dhe fis.
U ngrit: Bilali me ezan, Sulejmani me ahiret,
Suhejbi me sakrificė, Atau me dituri. “...dhe e bėri fjalėn e mosbesimtarėve mė tė
poshtėruarėn, ndėrsa ishte Fjala e Allahut qė
ėshtė mė e lartėsuara dhe Allahu ėshtė i
Gjithėfuqishėm, mė i Urti Gjithėgjykues.”
(Teube, 40)
Pėrktheu dhe pėrshtati: Ulvi Fejzullahu
4.1.2008
Shėrimi i vetėmburrjes (vetėlavdėrimit)
Ai i cili dėshiron ta ulė dhe ta mposhtė
lartėsimin e vetes para tė tjerėve, duhet tė
mėsojė katėr gjėra. Ato janė:
1. Ēdo sukses dhe arritje duhet ta vlerėsojė si
dhuratė nga Allahu i Lartėsuar. Kur rezultatet
peshohen nė kėtė mėnyrė, atėherė njeriu pėrpiqet
ta falėnderojė vazhdimisht Krijuesin dhe nuk
vetėmburret.
2. Tė shikojė ēdo herė dhuntitė dhe begatitė e
dhuruara nga Allahu i Lartėsuar, se kėshtu ai do
tė jetė mirėnjohės dhe nuk do tė shfaqė
mendjemadhėsi.
3. Tė ketė druajtjen e mospranimit tė veprės; kur
angazhohet me kėtė, nuk shfaq qėndrime a sjellje
prej mendjemadhi vetėlavdėrues.
4. Tė shikojė mėkatet e bėra mė parė; nėse
ekziston frika se tė kėqijat peshojnė mė shumė se
tė mirat, atėherė e ka mposhtur vetėlavdėrimin.
Dhe nė fund, ta lusė Allahun qė ta ndihmojė pėr
realizimin e katėr porosive tė mėsipėrme.
Pėrktheu: Ulvi Fejzullahu
28.12.2007
Nuk ėshtė etike
Namazi dhe namazi me
xhemat
Nuk ėshtė etike:
-mospritja e namazit me dėshirė, vullnet, energji
-moslargimi i ēdo gjėje nga zemra pos Allahut tė
Lartėsuar
-lėvizja e tepėrt, e pakontrolluar dhe loja me
duar
-shpejtimi dhe mospėrqendrimi nė namaz
-Shtyrja e namazit deri nė kohėn e fundit tė tij
pa arsye
-anashkalimi
i suneteve tė namazit.
Kėrkimi i
lejes pėr tė hyrė nė shtėpi
Nuk ėshtė etike:
-trokitja
e pakontrolluar nė derė
-hyrja nė shtėpi pa leje
-qėndrimi pėrballė derės
-tė thuash “jam unė” duke mos treguar emrin
-trokitja nė derė pa nevojė
-trokitja nė derė mė shumė se tri herė, edhe kjo
tė jetė me ndėrprerje.
Borxhi
Nuk ėshtė etike:
-shtrirja e dorės pėr borxh, kur nevoja nuk ėshtė
aq e madhe
-tė kėrkosh borxh mbi nevojėn
-tė kėrkosh para prej atij qė nuk ka
-tė mos e kthesh borxhin.
Vėllazėria
Nuk ėshtė etike:
-mosrespektimi i vėllezėrve mė tė vjetėr
-mosshprehja e mėshirės dhe e dashurisė ndaj tė
vegjėlve
-mosrespektimi i ndjenjave tė tė tjerėve nė raste
gėzimi
-mosdhėnia e kėshillave dhe sugjerimeve kundrejt
vėllezėrve
-moskėrkimi i faljes nė rast lėshimi dhe gabimi
-mospėrmirėsimi i vėllezėrve nė hasmėri.
Duaja-lutja dhe pėrkujtimi i
Allahut
Nuk ėshtė etike:
-t’i lutesh Allahut me nijet jo tė sinqertė
-t’i lutesh Allahut dhe tė jesh larg Tij
-t’i lutesh Allahut,
por tė kėrkosh ndihmė nga
krijesat e Tij
-ta pėrkujtosh Allahun pa abdest
-qė gjatė lutjes
tė
mos tregosh interesim
-qė ushqimi dhe veshmbathja tė jetė haram
-tė
mos
shfrytėzosh rastet dhe kohėn kur lutjet
pranohen
-tė lutesh pėr veten, por tė harrosh familjen, tė
afėrmit, miqtė.
Muhamed Douserij
Pėrktheu dhe pėrshtati: Ulvi Fejzullahu
14.12.2007
Urtėsi nga haxhi
Nga haxhi
mėsojmė shumė urtėsi, tė cilat haxhiu duhet t’i
realizojė dhe t’i pėrjetojė shpirtėrisht. Nė vazhdim po
veēojmė disa prej tyre:
-Konfirmimi i teuhidit, i njehsimit tė Allahut tė
Lartėsuar, kur haxhiu i pėrgjigjet ftesės sė Krijuesit
me fjalėn e fuqishme, tė bukur, tė kėndshme dhe tė ėmbėl
“LEBEJK ALL-LLAHUM-ME LEB-BEJK – Tė jemi pėrgjigjur
Allah, tė jemi tė pėrgjigjur!”
-Veprimet e haxhit, tė cilat haxhiu i kryen nė pėrputhje
me formulėn “LEB-BEJK”, manifestohen me shpirt, gjuhė
dhe veprim.
-Haxhi ėshtė ibadet qė pėrfshin tė gjitha llojet dhe
format e adhurimeve me zemėr, trup dhe pasuri.
-Haxhiu i cili u pėrmbahet mėsimeve profetike duke u
larguar nga fjalėt e ndyta dhe gjynahet, kthehet i
pastėr nė shtėpi, pa mėkate, ashtu siē ka lindur nga
nėna.
-Haxhiu kujton Ditėn e Gjykimit dhe qėndrimin e tij para
Madhėrisė Sunduesit Suprem. Haxhiu me ihram e me kokė tė
zbuluar, duke madhėruar Allahun dhe duke shqiptuar
telbijen nė tokėn e Arafatit, shpreson pėr faljen e Tij.
-Haxhi ėshtė njė kongres qė fton muslimanėt e botės pa
dallim ngjyre, race, kombėsie, pozite dhe autoriteti, tė
gjithė nė njė kohė dhe vend tė caktuar qė ta pėrmendin
Allahun nė ditėt e pėrcaktuara. Kėshtu tė gjithė tė
bashkuar nga formula “LEB-BEJK” tregojnė unitetin dhe
gatishmėrinė pėr tė qenė umet i dobishėm.
-Haxhi forcon imanin e haxhiut, ripėrtėrin besėn me
Allahun e Lartėsuar, shpreh gatishmėrinė pėr pendim,
freskon ndėrgjegjen dhe ngre moralin.
-Haxhiu e ushtron veten me durim (sabėr) pėr t’u bėrė
ballė lodhjeve, pėr tė respektuar oraret dhe pėr tė
pranuar urdhrat.
-Haxhiu e pastron shpirtin me sinqeritet dhe kjo
ripėrtėrin jetėn, ngre moralin, forcon shpresėn, krijon
bindje pozitive ndaj Krijuesit Allah.
-Haxhiu kujton tė kaluarėn, fillet e para tė thirrjes
islame, aktivitetin dhe pėrpjekjen e Muhamedit salallahu
alejhi ue selem pėr teuhidin e Allahut tė Lartėsuar.
-Haxhiu, kur merr rrugėn pėr nė Mekė, ndahet nga familja
dhe miqtė dhe kjo i kujton vdekjen dhe ndarjen e
domosdoshme, e cila nuk pranon kompromis.
-Haxhiu gjatė udhėtimit has vėshtirėsi dhe lodhje, por
kur shikimi i tij pėrballet me Qaben, ai i harron
lodhjen dhe vuajtjet.
-Haxhiu vesh ihramin, veshjen e bardhė tė ndarė nė dy
pjesė, e cila i kujton veshjen e qefinit dhe takimin me
Allahun nė Ditėn e Gjykimit.
-Haxhiu i kryen ritualet ashtu siē e ka mėsuar i
Dėrguari i Allahut, Muhamedi salallahu alejhi ue selem;
tavafin, saėjin, qėndrimin nė Arafat, nė Muzdelife,
gjuajtjen e guralecėve, etj..
Tė mos harrojmė se shpėrblimi i personit tė cilit i
pranohet haxhi ėshtė xheneti i Allahut.
Pėrktheu
dhe pėrshtati: Ulvi Fejzullahu
7.12.2007
Njė njeri ankohet pėr djalin e tij tek Omeri,
Allahu qoftė i kėnaqur me tė
Kur Omeri,
Allahu qoftė i kėnaqur me tė, ishte udhėheqės i
muslimanėve, tek ai vjen njė person dhe i
ankohet pėr mosbindje dhe mosdėgjim nga ana e
djalit tė tij. Omeri, Allahu qoftė i kėnaqur me
tė, e thirri djalin dhe e qortoi pėr
mosdėgjueshmėrinė ndaj babait dhe i kujtoi
obligimet e fėmijės ndaj prindit tė tij.
Djali i tha: -O emir i besimtarėve, a nuk ka
edhe prindi obligime ndaj fėmijės?
Omeri thotė: -Po, gjithsesi!
Djali pyet: -Cilat janė ato, o udhėheqės i
besimtarėve?
Omeri thotė: -Sė pari t`ia zgjedhė nėnėn, t`i
japė emėr tė mirė, t`ia mėsojė Kuranin...
Djali i thotė: -O udhėheqės i besimtarėve, babai
im nuk e ka bėrė asnjėrėn nga kėto; nėna ime
ėshtė njė robėreshė qė ka qenė te zjarrputistėt,
emri im ka kuptim tė keq dhe nuk mė ka mėsuar
nga Kurani as edhe njė shkronjė.
Omeri iu kthye prindit dhe i tha: -Erdhe tė mė
ankohesh pėr mosbindje tė fėmijės, kurse ti para
kėsaj nuk iu binde atij. Kėshtu qė ti u solle
keq me tė para se ai tė sillet keq me ty.
Marrė nga libri: "Terbijetul Evlad fil Islam"
Abdullah Nasih Ulvan
Pėrktheu: Alaudin Abazi
26.10.2007
O
bir i Ademit!
O
bir i Ademit!
Ēuditem me ty, se si i ngre sytė lart nga qielli
e nuk di t’i ngresh ambiciet e tua nga
pasiviteti dhe nuk e ngre shpirtin tėnd nga
ndyrėsira. A nuk e sheh zogun, i cili, kur
ngrihet lart nė hapėsirė, merr frymė nė liri,
por nėse bie nė tokė ballafaqohet me pengesa dhe
parazitė tė ndryshėm?
O bir i Ademit!
A nuk e sheh agimin, se si largon ēdo errėsirė,
e cila ka mbuluar dhe ka mbizotėruar ēdo shpresė,
kurse ambicia jote, edhe nėse zgjat, ėshtė e
mbuluar nga epshi yt? Patjetėr do tė vijė agimi,
i cili mund ēdo pikėllim, ēdo brengė, prandaj
mos u brengos.
O bir i Ademit!
Ambiciet e tua nė nxėnien e kėsaj botė tė duken
shumė tė lehta, por ēudi se si ambicia jote bie
pėr sa i pėrket nxėnies sė asaj qė ėshtė mė e
mirė pėr tyre. A po i jep pėrparėsi asaj qė
ėshtė e shpejtė dhe kalon nė dėm tė asaj qė
ėshtė e ngadalshme, por gjithmonė e qėndrueshme?
O bir i Ademit!
Kujdes, kujdes veten tėnde, ndale atė, sepse
ėshtė mė afėr shkatėrrimit. A nuk sheh se kur
mendja largohet nga vetja jote, tė sjell
shkatėrrime? Nėse nuk e ndal veten tėnde, do tė
jesh prej tė shkatėrruarve.
O bir i Ademit!
Mos tė tė mashtrojė ecja e ditėve dhe e netėve,
sepse ato janė vetėm njė mjet mbartės. Mos tė tė
mashtrojė forca dhe fuqia jote, sepse ti je duke
ecur drejt dobėsimit dhe pleqėrisė. Mos tė tė
mashtrojnė fėmijėt dhe pasuria e shumtė, sepse
pasuri e vėrtetė ėshtė ajo e cila mban besėn
tėnde me Allahun, ndėrsa fėmijė i vėrtetė ėshtė
ai i cili ėshtė i dobishėm.
O bir i Ademit!
Kėto janė veprat e tua, tė cilat do tė
llogariten para teje. Shiko se ēfarė po sjell
para vetes.
O bir i Ademit!
A tė pėlqen hapi yt me tė cilin ecėn pėrpara? A
u bėre mendjemadh ndaj shokut tėnd? A jeni
shumuar, a jeni mburrur, a i bėni konkurrencė
njėri-tjetrit?
Zėri yt ka qenė i fortė, vlera jote ka qenė e
lartė, ndėrsa nė fund shokėt e tu tė mbartėn mbi
supet e tyre dhe tė lėshuan nė varrin tėnd.
O bir i Ademit!
Tė kanė admiruar dhe tė kanė ngritur lart me
lavdėrime dhe falėnderime, tė kanė bėrė mbret
mbi kolltukun e lartė, tokėn ta kanė shtruar me
lule dhe trėndafila.
Ende nuk e di se kush je? Ende nuk e di se ēka
ishe mė herėt, nga ēfarė u krijove,? Asnjėherė
nuk e kujton fillimin tėnd? A nuk ke qenė njė
lėng i dobėt? A i ke harruar tė gjitha kėto?
O bir i Ademit
Mes fillimit dhe mbarimit ėshtė shpirti, i cili
tė lė lamtumirėn. Ti je mė afėr vdekjes sesa
jetės. Ē’ėshtė me ty? Shoh se po ngul kėmbė nė
iluzionet e tua tiranike, tė cilat kalojnė shumė
shpejt dhe tė lėnė me duar tė zbrazėta. Kur tė
kthjellohesh, sheh realitetin, se ti njė ditė
ishe me ta, ishe prej tyre. Nuk ėshtė njė ankth
ky qė sheh, por realitet. Ajo ėshtė dita e parė
e varrit tėnd, pėrgatitu qė pyetjeve t’u japėsh
pėrgjigje. Mos harro, o bir i Ademit, se ajo
natė ėshtė jeta jote!
Shaban Murati
14.9.2007
Urtėsi
-Kur
linde qave, por tė tjerėt qeshėn. Jeto nė mėnyrė
tė atillė qė, kur tė vdesėsh, ti tė shkosh i
qeshur, kurse tė tjerėt tė qajnė pėr ty.
-Shkenca e mėson njeriun se si tė fluturojė nė
ajėr si zogjtė dhe tė notojė nė ujė si peshqit,
por njeriu pa besim nuk di si tė jetojė nė tokė.
-S’ka gjė mė tė rėndėsishme pėr njeriun sesa falja
e namazit dhe gjendje mė tė rėndė sesa dhėnia e
llogarisė para Allahut, por shumica e njerėzve
para kėtyre dy gjėrave janė indiferentė.
-Besimi dhe namazi janė si dy binjakė. Duhej
detyrimisht qė njėri tė dilte mė parė nė jetė dhe
doli besimi.
-Pėr tė mos rėnė shpesh nė gabime dhe si pėr
rrjedhim pėr tė mos ulur prestigjin tėnd, mendo
shumė, flit pak dhe mos harro kurrė tė dėgjosh
mendimet e tė tjerėve.
-Kur njerėzit nuk mė kuptojnė, kjo nuk mė
shqetėson. Unė shqetėsohem me tė vėrtetė nėse nuk
arrij t’i kuptoj njerėzit.
-Dije se ēdo gjė ka frytin e saj dhe fryti i
diturisė ėshtė afėrsia te Zoti
-Lapsi thotė: “Mos mė lėr nė duart e tė paditurve”.
-Ai qė e sheh ēdokėnd nė fund tė pusit ėshtė vetė
nė fund tė tij.
-Ata qė nė jetėn e tyre nuk kanė pasur sukses,
ngushėllohen duke nėnvlerėsuar sukseset e tė
tjerėve.
Pėrgatiti: Almedin Ejupi
17.8.2007
Ēfarė mė mėsoi jeta nėn hijen e besimit
-IV-
1. Mėsova se
ai qė fiton ėshtė ai qė ėshtė mė i qėndrueshėm dhe
qė ka durim.
2. Mėsova se buzėqeshja do tė thotė shumė, por nuk
na shpenzon asgjė.
3. Mėsova se tė gjitha zbulimet qė i shohim tani,
para se te zbulohen janė konsideruar si tė
pamundura.
4. Mėsova se shikimi i gjėrave tė thjeshta, qė
shumica e njerėzve zakonisht i konsiderojnė si tė
pavlera, i bėn disa njerėz tė pasur.
5. Mėsova se nėse kalon kohė tė kėndshme duke
luajtur, atėherė ti je fituesi, edhe nėse ke
humbur me rezultat.
6. Mėsova se arma mė e suksesshme qė ka njeriu
ėshtė koha dhe durimi.
7. Mėsova se njeriu nuk duhet tė mundohet tė jetė
njeri i suksesshėm, por tė mundohet pėr tė qenė
njeri qė ka vlerė, e pas kėsaj suksesi vjen vetė.
8. Mėsova se dėshtuesit janė dy llojesh: ata qė
mendojnė pa realizuar dhe lloji tjetėr janė ata qė
realizojnė pa menduar.
9. Mėsova se ata tė cilėt kanė guxim ta
ballafaqojnė dėshtimin, janė ata qė i pėrmbysin
vėshtirėsitė dhe arrijnė fitore.
10. Mėsova se ai qė ngjitet lart shkėlqyeshėm,
pėrqendrohet nė qėllimin e tij dhe nuk shikon
poshtė pėr shkak se rreziqet i turbullojnė mendjen.
Zgjodhi dhe pėrktheu: Alaudin Abazi 6.7.2007
Ēfarė mė mėsoi jeta nėn hijen e besimit
-III-
1. Mėsova se
njeriu nuk mund tė jetė pėrparimtar pėrderisa tė
mos provojė gjėrat me tė cilat nuk ėshtė mėsuar
(tė pazakonshmet).
2. Mėsova se dėshtuesit gjithmonė thonė se
suksesi ėshtė vetėm fat.
3. Mėsova se pa vėshtirėsi nuk ka realizim tė
ambicieve.
4. Mėsova se njohuria nuk konsiderohet fuqi nė
kohėn e shpejtėsive, tė internetit dhe tė
kompjuterit, por praktikimi i njohurive ėshtė fuqi.
5. Mėsova se fati nė jetė ėshtė njė pikė qė
lidhet me parapėrgatitjen e mirė dhe shansin qė
vjen.
6. Mėsova se dėshtimi nuk ėshtė gjėja mė e keqe
nė kėtė botė, por dėshtim i vėrtetė ėshtė tė mos
provojmė fare.
7. Mėsova se ekzistojnė disa njerėz qė notojnė nė
drejtim tė anijes e disa tė tjerė e humbin kohėn
duke e pritur atė.
8. Mėsova se ekzistojnė dy mėnyra pėr tė pasur
njė ndėrtesė tė lartė; ose tė shkatėrrosh tė
gjitha ndėrtesat qė ke afėr, ose tė ndėrtosh mė tė
lartėn nga tė tjerėt- zgjidh gjithmonė tė dytėn.
9. Mėsova se njeriu nuk shkatėrrohet kur humb,
por kur tėrhiqet.
10. Mėsova se nė kėtė jetė nuk arrihet diēka e
madhe pa vullnet.
Zgjodhi dhe pėrktheu: Alaudin Abazi 29.6.2007
Ēfarė mė mėsoi jeta nėn hijen e besimit
-II-
1. Mėsova se suksesi nuk ėshtė gjithēka, por
ajo qė kėrkohet ėshtė dėshira pėr sukses. 2. Mėsova se jeta i ngjan njė
ndeshjeje boksi, ku me rėndėsi nuk ėshtė nėse i
ke humbur tė gjitha raundet, por e gjithė ajo qė
kėrkohet prej teje ėshtė ta rrėzosh
kundėrshtarin me njė goditje tė fuqishme nė disa
sekonda dhe kėshtu tė dalėsh fitues.
3. Mėsova se nėse njeriu dėshiron tė ketė
sukses, atėherė duhet tė largohet nga personat
qė janė pesimistė, negativė, tė mėrishėm..., pėr
shkak se nėse jemi larg tyre, konsiderohet mė
pak e dėmshme sesa po tė jenė me ne. Pesimizmi, negativiteti, mėria (hasedi) janė
sėmundje shkatėrruese si kolera.
4. Mėsova se ai qė fiton njė milion (euro) nė
vit nuk punon 1000 herė mė shumė se ai qė fiton
1000 (euro) nė vit, fshehtėsia ėshtė se si i
punon mendja.
5. Mėsova se personat e suksesshėm marrin
vendime me shpejtėsi dhe i ndryshojnė me
ngadalėsi, kurse personat e dėshtuar marrin
vendime me ngadalėsi dhe i ndryshojnė me
shpejtėsi.
6. Mėsova se ēdo gjė qė shohim ėshtė e
madhėrishme nė jetė, duke filluar nga ideja e
ēdo fillimi tė vogėl.
7. Mėsova se ēdoherė ekziston njė rrugė mė e
mirė pėr tė kryer njė punė, ndėrsa gjetja e saj
ėshtė e domosdoshme.
8. Mėsova se mė mirė ėshtė pėr njeriun qė tė
pendohet pėr atė qė ka bėrė, se tė vajtojė pėr
atė qė nuk e ka bėrė.
9. Mėsova se puna e mirė ėshtė shumė mė e
vlefshme se fjala e mirė.
10. Mėsova se njerėzit harrojnė shpejtėsinė me
tė cilėn e kryejnė punėn, mirėpo kujtojnė formėn
e saj.
Zgjodhi dhe pėrktheu: Alaudin Abazi 22.6.2007
Thėnie tė urta
Fudajl b. Ijadi ka thėnė: “Kush kėrkon njė vėlla
pa tė meta, do tė mbetet gjithmonė pa vėlla.”
Ebu Derda ka thėnė: “Qortimi i vėllait ėshtė mė
i mirė sesa humbja e tij.”
Disa tė tjerė kanė thėnė: “Ēuditem me njė njeri
i cili qan pėr vdekjen e dikujt me lot e nuk qan
pėr vdekjen e zemrės sė tij me gjak.”
Ēudi mė e madhe se kjo ėshtė qė njeriu t’i shohė
tė metat e dikujt tė mėdha, ndėrsa ndaj tė
metave tė veta ėshtė i verbėr.
Kanė thėnė disa selefė: “Nėse dėgjoni muezinin
duke thėnė “Hajalesalah (ejani nė namaz)” e nuk
mė shihni nė saf, mė kėrkoni nė varreza (tė
vdekur).”
Nuk ėshtė rrezik nė kohėn e teknologjisė qė tė
zbulojmė mjete tė cilat mendojnė si njeriu,por
rreziku mė i madh ėshtė qė tė ekzistojnė njerėz
tė cilėt mendojnė si ato mjete.
Pėrgatiti: Shaban Murati 22.6.2007
Ēfarė mė mėsoi jeta nėn hijen e besimit
-I-
1. Mėsova
se mendja ėshtė si ara, ku ēdo ide qė e mendojmė
pėr njė kohė tė gjatė ėshtė njėsoj si ujitja.
S'ka dyshim se do tė korrim vetėm atė qė kemi
mbjellė nga mendimet tona pozitive ose negative.
2. Mėsova se nė shkollė dhe nė universitet
mėsojmė gjėra, pastaj ballafaqohemi me provime;
kurse nė jetė ballafaqohemi me provime, pastaj
mėsojmė gjėra.
3. Mėsova se njė bisedė e thjeshtė apo dialog i
shkurtėr me njė njeri tė urtė ėshtė si tė
studiosh njė muaj.
4. Mėsova se nuk ėshtė me rėndėsi pėr ty se ku
gjendesh tani, por me rėndėsi ėshtė se pėr ku je
nisur tė shkosh.
5. Mėsova se mė mirė ėshtė pėr njeriun tė ecė si
breshkė nė rrugėn e vėrtetė, sesa si njė dre nė
rrugėn e gabuar.
6. Mėsova se shpesh humbja e betejės tė mėson se
si fitohet lufta.
7. Mėsova se ekzistojnė shumė njerėz qė kėrkojnė
dituri, por prej tyre pak janė tė kulturuar.
8. Mėsova se ēelėsi i dėshtimit ėshtė tė mundosh
kėnaqjen e ēdo personi qė njeh.
9. Mėsova se nuk duhet ta matėsh veten me atė qė
ke arritur deri tani, por duhet ta matėsh me atė
qė duhet tė arrish nė tė ardhmen, duke krahasuar
aftėsitė e tua.
10. Mėsova se njerėzit qė mė sė shumti na
dėmtojnė janė personat qė u kemi dhėnė gjithė
besimin tonė, pėr arsye se, me njohjen e
fshehtėsive tona, ata i pėrdorin kundėr nesh
atėherė kur ne kemi mospajtim me ta, e kjo
padyshim ėshtė tradhti.
Zgjodhi dhe pėrktheu: Alaudin Abazi 15.6.2007
Fjalė tė arta
–II-
-
Sufjan ibėn Ujejne thotė: “Nuk ėshtė nga
dashuria e tepruar e kėsaj bote kėrkimi i asaj
qė ėshtė e domosdoshme pėr ty”.
-Transmetohet se njė bedevi i pyet banorėt e
Basrės: “Kush ėshtė mė i zoti te ju?” Ata i
thanė: “Hasan el Basri.” Me ēfarė u bė mė i
zoti?- pyetėn sėrish. Ata thanė: “Njerėzit kanė
nevojė pėr dijen e tij, kurse ai nuk ėshtė i
nevojshėm pėr pasurinė e tyre.” Ai tha: “Sa e
mirė ėshtė kjo!”
-
Seid ibėn Xhubejri thotė: “Kjo botė ėshtė njė
pasuri mashtruese pėr ty, nėse tė shtyn tė
harrosh kėrkimin e ahiretit, e nėse tė thėrret
nė kėrkimin e kėnaqėsisė sė Allahut, ajo ėshtė
njė pasuri dhe pėrfitim i mirė”.
-
Aliu (radijallahu anhu) thotė pėr zuhdin: “Nėse
njeriu posedon tėrė pasurinė e kėsaj bote dhe me
tė vepron pėr hir tė Allahut, ai ėshtė zahid;
dhe nė anėn tjetėr, nėse njeriu e lė tėrė
pasurinė e kėsaj bote, por jo pėr hir tė Allahut
ai nuk ėshtė zahid”.
-
Abdulmelik ibėn Abdulhamid Mejmuni thotė pėr
imam Ahmed ibėn Hanbelin: “Nuk kam parė asnjė
njeri me rroba mė tė pastra, e qė e mbante
vetėn; mustaqet, flokėt dhe me rroba mė tė
bardha se Ahmed ibėn Hanbeli.”
-
Hasen el Basri thotė: “Kini kujdes nga humbja e
kohės nė kėtė botė, pėr shkak se kjo botė ėshtė
plot humbje. Nuk e hap njeriu ndonjė derė tė saj
e qė nga ajo derė mos tė hapen edhe dhjetė dyer
tė tjera”.
-Gjithashtu ai thotė: “Nuk ka asnjė njeri qė i
madhėron parat e qė Allahu mos ta poshtėrojė
atė”.
Pėrgatiti: Alaudin Abazi
03.02.2007
Cilėsitė e tė
devotshmėve
“Nuk ka ndonjė rob tė cilin Allahu e ka
furnizuar me dhjetė cilėsi, e tė mos e ketė
shpėtuar nga tė gjitha epidemitė dhe pamundėsitė
dhe ta ketė ngritur nė gradėn e tė afėrmve dhe
tė ketė fituar gradėn e tė devotshmėve.
E
para: Sinqeriteti i pėrhershėm sė bashku me njė
zemėr tė kėnaqur.
E
dyta: Durimi i plotė sė bashku me falėnderim tė
pėrhershėm.
E
treta: Varfėri e pėrhershme sė bashku me njė
zuhd tė pranishėm.
E
katėrta: Ide, mendim i pėrhershėm sė bashku me
njė bark tė uritur.
E
gjashta: Pėrpjekje e pėrhershme sė bashku me njė
trup tė thjeshtė.
E
shtata: Butėsi e pėrhershme sė bashku me
marrėdhėnie tė pranishme.
E
teta: Dashuri e pėrhershme sė bashku me turp.
E
nėnta: Dije e dobishme sė bashku me njė butėsi
tė pėrhershme.
E
dhjeta: Besim i pėrhershėm sė bashku me njė
logjikė tė qėndrueshme.”
Ebu Bekri
“Nuk do tė arrini gradėn e devotshmėrisė, deri
sa tė kaloni gjashtė pengesa:
1. Tė mbyllni derėn e lehtėsimeve dhe tė hapni
derėn e vėshtirėsive.
2. Tė mbyllni derėn e rehatisė dhe tė hapni
derėn e pėrpjekjeve.
3. Tė mbyllni derėn e krenarisė dhe tė hapni
derėn e thjeshtėsisė.
4. Tė mbyllni derėn e gjumit dhe tė hapni derėn
e adhurimit tė natės.
5. Tė mbyllni derėn e pasurisė sė tepėrt dhe tė
hapni derėn e investimit tė saj pėr botėn
tjetėr.
6. Tė mbyllni derėn e shpresės dhe tė hapni
derėn e pėrgatitjes pėr vdekjen.”
Ibrahim ibn Ed’hem
Pėrgatiti: Erion
Sula
26.01.2007
Fjalė tė arta -I-
-
Imam ibėn Ujejne thotė: “Buzėqeshja ėshtė
kurthi i dashurisė, kurse mirėsia ėshtė gjėja
mė e lehtė; fytyrė e buzėqeshur dhe fjalė e
mirė.”
-
Ibėn Ujejne thotė: “Para se tė bėheshim imamė
(dijetarė) qeshnim dhe luanim, por tani kur u
bėmė nga ata qė pasohemi nuk i shohim tė lejuar
pėr ne kėto gjėra, pėr shkak se duhet tė ruhemi
(pasi janė pasqyrė pėr tė tjerėt).”
-Lukman
Hakimi i thotė birit tė tij: “O biri im! Zgjidhi
mexhliset (tubimet) me syrin tend! Kur tė
shohėsh njė grup tė njerėzve qė e pėrkujtojnė
Allahun ulu me ta , nėse ti je i dijshėm
atėherė ty do tė bėjė dobi dituria jote e nėse
je i padijshėm, atėherė ata do tė mėsojnė ty.
Ndoshta Allahu do t`i kaplojė ata me mėshirėn e
Tij dhe ajo mėshirė do tė pėrfshij edhe ty. Kur
tė shohėsh njė grup tė njerėzve qė nuk e
pėrkujtojnė Allahun ne tubim, mos u ul me ta,
pėr shkak se nėse ti je dijetar, atėherė ty nuk
do tė tė bėjė dobi dija jote e nėse je i
padijshėm, atėherė ata do ta shtojnė injorancėn
tėnde dhe ndoshta Allahu do t`i godasė ata me
dėnim, pastaj edhe ty do tė godasė dėnimi i
tyre.”
-Thuhet
pėr urtėsinė gjatė ndalimin nga e keqja dhe
urdhėrimit tė sė mirės: “Le tė jetė urdhėrimi yt
pėr tė mirė me tė mire, kurse ndalesa jote nga e
keqja mos tė jetė me tė keqe.”
-
Ali ibėn Ebi Talibi thotė: “A dėshironi t’ju
tregoj se kush ėshtė fakih (i dijshėm) me
plotkuptim tė fjalės?” Ata thanė po. Ai tha: “Ai
njeri qė nuk ua humbė shpresėn njerėzve nga
mėshira e Allahut, ai qė nuk i mėrzitė nga
begatitė e Allahut dhe ai qė nuk i siguron
njerėzit nga dėnimi i Allahut.”
-
Gazaliu pėrmend njė thėnie tė Sufjanit i cili i
ka thėnė shokėve te tij: “A e dini ju se ēka
ėshtė butėsia?” Ata thanė: “Na thuaj, o Sufjan!”
Ai tha: “Vendosja e secilės gjė nė vendin e tij,
ashpėrsinė nė vendin e tij, butėsinė nė vendin e
tij, shpatėn ne vendin e tij dhe kamxhikun nė
vendin e tij.”
Pėrgatiti: Alaudin Abazi
19.01.2007
Dashuria pėr dynjanė ėshtė larg dashurisė pėr
ahiretin
"Ai qė e njeh dynjanė do tė largohet prej saj,
ai qė e njeh ahiretin do ta dėshirojė me gjithė
zemėr atė, e ai qė e njeh Allahun do tė
dėshirojė vetėm kėnaqėsinė e Tij."
Ahmed ibn Ebi el Hauari
“Do tė rehatohet ai njeri qė ka hequr nga zemra
dashurinė pėr kėtė dynja, sepse nėse zemra
boshatiset nga dashuria e kėsaj dynjaje do tė
hyjė zuhdi nė tė dhe nėse hyn zuhdi do tė
pasohet nga grada e teuekulit tek Allahu.”
Ebu Hamza el Bagdadij el Bezaz
“Dallo midis asja qė jep dhe qė merr, se nėse
ajo qė tė japin ėshtė mė e dashur pėr ty,
atėherė ti je i dashuruar pas kėsaj dynjaje. E
nėse ajo qė ti jep ėshtė mė e dashur pėr ty,
atėhere ti je i dashuruar pas ahiretit.”
“Punova me Kuranin njėzet vite derisa e dallova
dynjanė nga ahireti dhe kėtė e thotė Allahu nė
ajetin e Kuranit: “Ēdo gjė ėshtė kėnaqėsi e
jetės sė kėsaj dynjaje dhe bukurive tė saj,
ndėrsa ajo qė ėshtė tek Allahu ėshtė mė e mirė
dhe e pėrjetshme.”
Shekijk el Belhij
Pėrgatiti: Erion Sula
13.01.2007
Gjithsesi duhet vepruar
Patjetėr duhet tė veprojmė dhe tė pėrparojmė.
Allahu i Lartėsuar ka thėnė: ‘’Rrahmani –
(Mėshiruesi – Zoti ynė), Ai ia mėsoi Kuranin. E
krijoi njeriun. Ia mėsoi atij tė folurit (tė
shprehurit, tė shqiptuarit). Dielli dhe Hėna
udhėtojnė sipas njė pėrcaktimi tė saktė.’’
Rrahman, 1-5.
–
Mėso njė sure!
–
Mėso njė ajet!
–
Pėrcill njė
ēėshtje tė fesė!
–
Transmeto njė
hadith!
–
Shėno njė mėsim!
–
Dėgjo njė kasetė!
–
Lexo njė libėr!
–
Shpėrnda njė
fletėpalosje!
–
Pėrmblidh njė
ligjėratė!
–
Paraqit njė
kėshillė!
–
Publiko njė
mesazh!
–
Shkruaj njė
artikull!
–
Lidhu me njė
websajt!
–
Pėrmirėso njė
gabim!
–
Shoqėrohu me njė
kėshillues!
–
Ndihmo njė tė
nevojshėm!
–
Shpenzo nga
pasuria!
–
Ndihmo njė tė
varfėr!
–
Udhėzo njė tė
humbur!
–
Falja besimtarėve
njė namaz!
–
Kryeje njė umre!
–
Mbaje njė hutbe!
–
Prezanto njė
mendim!
–
Pengo njė bidat
(risi nė fe)!
–
Agjėro njė ditė!
–
Ushqeje njė
skamnor!
–
Pėrcill njė
xhenaze!
–
Veshmbath njė tė
zhveshur!
–
Vizito njė tė
sėmurė!
–
Ndėrto njė xhami!
–
Rregullo njė
rrugicė!
–
Ndihmo njė tė
shtypur!
–
Planifiko njė
projekt!
–
Pengo armikun!
–
Zbulo
dyfytyrėshin!
–
Udhėzo njė tė
pafe!
–
Konsultohu me
dijetarin!
–
Propozo njė
mendim!
–
Korrespondo me njė
revistė!
–
Prezanto njė
program!
Kėshtu mendo pėr llojllojshmėrinė e veprimeve nė
fe!
Muhamed Salih Munexhid
Pėrktheu: Ulvi Fejzullahu
06.01.2007
Fshehtėsia e
asketizmit
I ėshtė thėnė
Hasan el Basriut: “Cila ėshtė fshehtėsia e
asketizmit (zuhdit) tėnd nė kėtė botė?"
Tha: “E kam ditur
qė rizkun tim nuk mund ta marrė askush dhe mu
qetėsua zemra nė tė.
E kam ditur qė
punėn time nuk e kryen askush dhe fillova tė
punoj.
E kam ditur qė
Allahu ėshtė i njohur pėr ēdo gjė dhe u
turpėrova qė ta takoj Atė me mėkate.
E kam ditur qė
vdekja mė pret dhe u pėrgatita pėr takimin
me Allahun.”
Pėrgatiti: Shaban Murati
29.12.2006
Disa kėshilla tė
jetės sė pėrditshme
Allahu thotė nė
njė ajet kuranor: “Pėrkujto se me tė vėrtet
pėrkujtimi besimtarėve u bėn dobi.”
1. Kanė thėnė se
koha ėshtė si floriri e realiteti ėshtė se koha
ėshtė me e vlefshme se floriri, se koha qė kalon
nuk kthehet e floriri i humbur mund tė gjendet.
2. Koha humbet nė
katėr mėnyra:
a) tė mos
bėsh asgjė;
b) tė mos e
bėsh atė qė duhet;
c) tė mos e
bėsh nė kohėn e duhur;
d) tė mos e
bėsh ashtu si duhet.
3. Jeta ėshtė aq
e shkurt sa qė duket se po hyn nė njė dhomė pėr
njė dere e po del pėr njė tjetėr.
4. Tė afatizosh
do tė thotė ta pėrfundosh, tė pėrfundosh do tė
thotė tė marrėsh atė qė e meriton, e merita jote
ėshtė dėnimi apo shpėrblimi.
5. Njeriu ėshtė i
pėrbėrė prej ditėve, iku njė ditė, iku njė pjesė
e jotja.
6. Nuk ėshtė i ri
ai i cili ka energji, por i ri ėshtė ai qė ka
dituri.
7. Dituria ėshtė
si ulliri i cili jep frutat mė vonė.
8. Jeta ėshtė
moment i vdekjes, tė jetosh do tė thotė tė
vdesėsh.
E lusim Allahun
qė kėto kėshilla tė jenė tė dobishme, pėr ne dhe
ju, duke shpresuar nė shpėrblimin e Allahut!
Pėrgatiti grupi i
studentėve “Uthman ibn Afuan”
02.12.2006
Zemra-vendi i sė
keqes dhe i sė mirės
“Errėsirat e zilisė ndalojnė depėrtimin nė zemėr
tė nurit tė largpamėsisė.”
Ebu Abaz el Kasim Sejarij
“Ankesat dhe zemėrngushtėsia vijnė nga njohja e
paktė e Allahut tė Lartėsuar.”
Ebu Muhamed Sheranij
“Ai qė e ruan zemrėn e tij me Allahun nėpėrmjet
sinqeritetit, Allahu do t’i dhurojė urtėsi nė
zemrėn e tij.”
Ebu Abaz el Kasim Sejarij
Pėrgatiti: Erion Sula
11.11.2006
Pėr mbėshtetjen tek Allahu
“Mbėshtetja tek Allahu ėshtė e plotė kur zemra
jote ėshtė e qetė nė premtimin qė ka dhėnė
Krijuesi.”
Shekijk el Behlij
“Tė mbėshteturit tek Allahu ėshtė tė mos njohėsh
sebepet, por Krijuesin e sebepeve.”
Ruejm bin Ahmed el Bagdadij
“Mbėshtetja tek Allahu ėshtė qetėsia e zemrės
pėr tek Allahu.”
Ebu Turab Nehshebi
Pėrgatiti: Erion Sula
04.11.2006
Pėr sinqeritetin
"Sinqeriteti ėshtė shpata e Allahut nė Tokė, nė
ēfarė do lloj gjėje qė ta vendosėsh do ta
presė."
Dhunun el Misri
"Ēdo gjė ka esencėn e vet, por esenca e
sinqeritetit ėshtė nė zemrėn e zahidėve
(asketėve)."
Ebu Sulejman Darani
"Ai qė zhgjedh sinqeritetin si mjetin e tij,
Allahu si ēmim do t'i dhurojė kėnaqėsinė e tij."
Ebu Sulejman Darani
Pėrgatiti: Erion Sula
20.10.2006
Pėr devotshmėrinė
“Bazat e devotshmėrisė janė Kurani dhe Suneti;
tė largohesh nga epshet dhe bidatet;
tė respektosh e tė nderosh dijetarėt;
tė shoqėrohesh me njerėzit e mirė;
t’i shėrbesh atyre pa pushim;
tė pėrdorėsh sjelljet dhe virtytet mė tė larta e
mė tė bukura;
tė lexosh ēdo ditė Kuranin dhe lutjet
pejgamberike,
tė mos tolerosh veten tėnde nė nėnkuptime.
Askush nuk do ta humbė kėtė rrugė, pėrveē nėse
ka njė fillim tė keq, sepse kjo do tė ndikojė
edhe nė vazhdimėsinė e nė fundin e saj.”
Ibrahim bin Muhamed Nasrabadhi
“Baza e devotshmėrisė ėshtė tė zbatosh urdhrat
dhe ndalesat e sheriatit, tė ndjekėsh dhe tė mos
kundėrshtosh.”
Sejid bin Selam el Magribij
“E pyetėn dikė se si mund ta arrijė njeriu
devotshmėrinė?
U
pėrgjigj: Nėse ushqehesh me hallall dhe duke i
shėrbyer tė varfėrve.
E
pyetėn se cilėt janė tė varfėrit?
U
pėrgjigj: Qė tė gjithė krijesat janė tė varfėr
dhe mos bė dallim midis tyre asnjėherė, nėse ke
mundėsi t’i shėrbesh, duke njohur mirėsinė e Tij
ndaj teje.”
Ibrahim ibn Shejban el Kirmisijnij
Pėrgatiti: Erion Sula
13.10.2006
Si ta ruash
personalitetin nė jetė
Nė vend qė te jetosh inferior dhe pa
personalitet, mė mirė ėshtė qė t’i kthehesh
vetes dhe qėllimeve tė tua tė jetės, t’i
shkruash me dorėn tėnde dhe t’i vesh para vetes
e t’i kthehesh vetes ēdoherė .
Lufto gjithmonė qė tė jesh nė kėnaqėsinė e
Allahut.
Kujtoje sinqeritetin gjithmonė .
Mėsoje librin e Allahut komplet.
Jepi rėndėsi dijes pėr fenė e Allahut.
Jepi rėndėsi zemrės sė shėndoshė dhe shėrimit tė
saj.
Jepi rėndėsi ruajtjes sė shėndetit.
Shpejto nė xhami para ezanit.
Jep sadaka ēdo ditė .
Kryej tė gjitha obligimet familjare.
Kėshillohu me tė tjerėt.
Dėgjo dy palėt para vendimeve.
Mos u hakmerr pėr vetveten tėnde.
Mos u nervozo pėr vetveten tėnde.
Mos mendo se ke hak mbi tė tjerėt.
Llogarite ēdo punė.
Pėrkujto punėt e sė nesėrmes.
Dėgjoj edhe tė dobėtit se ēfarė flasin.
Gėzohu kur vėllezėrit e tu (muslimanėt) fitojnė
diēka.
Pėrfito nga gabimet e tė tjerėve.
Mundohu tė jesh i rregullt (me sinqeritet) nė
jetė dhe nė punė.
Ruaje buzėqeshjen.
Shfrytėzoji tė gjitha mundėsitė pėr ndonjė
ēėshtje me rėndėsi kur ta kesh para vetes.
T’i japėsh pėrparėsi punėve, sipas nevojės.
T’i japėsh pėrparėsi ēėshtjes qė tė bėn dobi dhe
tė kesh ndikim me atė.
Mundohu tė jesh i suksesshėm ēdoherė.
Mos e humb pozitėn qė tė besohet dhe mos e kėrko
nėse dikush e kryen me sukses.
Jepi rėndėsi asaj qė tė intereson dhe veēoje atė
qė ke ndikim.
Pėr ndonjė ēėshtje qė ke dobi, mundohu, provo,
mėso, sepse nuk ėshtė e mundur qė mos ta bėsh.
Pėr mos suksesin tėnd gjithmonė fajėsoje veten
dhe mėsohu prej gabimeve tė tua, si dhe mundohu
qė tė mėsosh ēdo gjė qė se di.
Mos llogarit se njerėzit janė tė pėrsosur dhe
mos humb kohė duke u marrė me ta, duke i
pėrcjellė fjalėt mes tyre, mos tė interesojnė
fjalėt nė mes tyre, pos atyre qė ke dobi pėr ta
pėrmirėsuar veten tėnde.
Allahun e lusim qė tė na mundėsojė tė punojmė
vetėm ato qė kemi dobi nė jetė dhe ahiret!
Pėrktheu: Samir Salihu
06.10.2006
Pėr kėrkimin e faljes
“Lum ai qė nė librin e tij gjen tė shėnuar se
ėshtė lutur shpesh pėr falje mėkatesh!”
Aishja
“Sikur Allahu tė donte ta dėnonte robin e tij,
nuk do ta kishte frymėzuar pėr falje mėkatesh.”
Aliu
“Ky Kuran do t’ju udhėzojė edhe nė sėmundjet
tuaja edhe nė ilaēet tuaja. Sėmundjet janė
mėkatet, ndėrsa ilaēet janė tė kėrkuarit e
faljes.”
Katade
Pėrgatiti: Erion Sula
29.09.2006
Pėr agjėrimin
“O njerėz! Po ju
vjen njė muaj madhėshtor, muaj plot bereqet, nė
tė cilin ėshtė njė natė mė e vlefshme se njė
mijė muaj tė tjerė. Allahu nė kėtė muaj e ka
caktuar agjėrimin si obligim tė domosdoshėm,
ndėrsa namazi i teravisė kryet nė ato net si
formė vullnetare e ibadetit. Kush i afrohet
Allahut me ēfarėdo bamirėsie vullnetare,
llogaritet sikur tė ketė kryer njė obligim tė
domosdoshėm nė ndonjė muaj tjetėr. Ky ėshtė
muaji i durimit e shpėrblimi pėr tė ėshtė
xheneti. Ky ėshtė muaji i ndihmesės, muaji ku
shtohet furnizimi besimtarėve. Kush pėrgatit nė
tė iftar dhe e ushqen agjėruesin, ajo do t’i
bėhet falje mėkatesh dhe mbrojtje nga zjarri dhe
do tė fitojė shpėrblimin sa tė agjėruesit, duke
mos u pakėsuar shpėrblimi i kėtij tė fundit.”
“Kush agjėron muajin
e ramazanit me besim tė plotė, duke shpresuar nė
shpėrblimin e Allahut, do t’i falen mėkatet e bėra
mė parė.”
“Tė gjitha veprat
e njeriut janė pėr tė, pėrveē agjėrimit,
agjėrimi ėshtė pėr Mua dhe Unė shpėrblej pėr tė.”
“Njeriu qė agjėron ka dy gėzime: kur e ndėrpret
agjėrimin e tij ai gėzohet dhe kur tė takohet
me Zotin e tij, gėzohet qė ka agjėruar.”
“Pasha Atė nė
Dorėn e tė Cilit gjendet shpirti i Muhamedit,
era e gojės sė atij qė agjėron ėshtė mė e dashur
tek Zoti se aroma e kėndshme e miskut.”
“Agjėrimi dhe Kurani ndėrmjetėsojnė pėr robin e
Zotit nė Ditėn e Llogarisė. Agjėrimi thotė:
‘Zoti im! Unė e kam pėrmbajtur atė nga dėshirat
dhe epshet e tij, mė lejo pra tė ndėrmjetėsoj
pėr tė!’ Ndėrsa Kurani thotė: ‘Unė e pėrmbajta
nga tė fjeturit natėn, mė lejo tė ndėrmjetėsoj
pėr tė!’ Dhe ndėrmjetėsimi i tyre do tė pranohet.”
“Kur tė agjėrosh
le tė agjėrojnė veshėt e tu, sytė e tu, gjuha
jote le tė agjėrojė nga gėnjeshtra dhe gjėrat e
ndaluara. Largohu nga shqetėsimi dhe mundimi i
fqinjit. Le tė vėrehet tek ty agjėrimi dhe
qetėsimi. Bėje ditėn e agjėrimit tėnd tė mos
jetė si dita kur nuk je agjėrueshėm.”
Muhamedi (alejhi
selam)
Pėrgatiti: Erion Sula
22.09.2006
Pėr virtytin e
moralin
“Virtyti mė i lartė ėshtė tė mos shikosh nė
veprimet e tua krijesat, qofshin kėto nė pamje
tė jashtme apo nė pamje tė brendshme, por
Krijuesin e gjithēkaje.”
Ebu Hasan Ali ibn Bundar Serejfi
“Tė mjafton si virtyt tė mos mėrzitėsh njerėzit
e pastėr dhe tė ndershėm.”
Ebu Bekėr Abdullah ibn Ahmed Shebehi
“Morali (sjellja e mirė) tė pastron nga
koprracia, ndėrsa hadithi tė largon nga
padituria.”
Ebu Abdullah Rudhbari
Pėrgatiti: Erion Sula
15.09.2006
Thėnie nė lidhje me thjeshtėsinė
Ali ibėn Ebi
Talib -Allahu qoftė i kėnaqur me tė!- ka thėnė:
“Vėrtet, dynjaja ka shkuar dhe e ke lėnė prapa,
ndėrsa ahireti ėshtė pėrpara dhe pėr secilėn nga
kėto ka djem, ndaj jini prej djemve tė ahiretit
e mos jini prej djemve tė dynjasė se, vėrtet,
sot ka punė dhe nuk ka llogari, ndėrsa nesėr do
tė ketė llogari e jo punė.”
Allahu i Lartėsua
thotė: "E pėrgatituni me furnizim (pėr rrugė e
udhėtim), e furnizimi mė i mirė ėshtė
devotshmėria." Bekare, 197.
Isai i biri i
Merjemes (Paqja e Allahut qoftė mbi tė!) ka
thėnė: “Kalojeni dynjanė si udhėtarė e mos u
bėni banorė tė saj.”
Po ashtu ka
thėnė: “Kush ėshtė ai i cili ndėrton mbi dallgėt
e detit shtėpi?! E tillė ėshtė dynjaja, mos e
konsideroni atė tė pėrhershme.”
Abdulla bin Aun
-Allahu e mėshiroftė!- ka thėnė: “Vėrtet, ata qė
kanė qenė para nesh linin prej dynjasė atė qė
ishte mė e mirė pėr ahiretin dhe, vėrtet, ju po
lini prej ahiretit ēka ėshtė mė e mirė pėr
dynjanė tuaj.”
Kjo ishte nė
kohėn e Abdullah bin Aunit, ndėrsa sot, shumica
e njerėzve e kanė lėnė pas dore ahiretin, madje
edhe mirėsinė e saj.
Pėrgatiti: Erion Sula
07.09.2006
Thėnie nga
4 kalifėt
"Vėrtet, Iblisi qėndron pėrpara teje; vetja nė tė
djathtėn tėnde; epshi nė tė majtėn tėnde; dynjaja pas
teje; gjymtyrėt rreth teje; i Plotfuqishmi sipėr teje.
Iblisi tė fton pėr nė epsh, dynjaja tė fton nė zgjedhjen
e saj nė dėm tė ahiretit, gjymtyrėt tė ftojnė pėr nė
mėkate dhe i Plotfuqishmi tė fton pėr nė xhennet dhe
falje."
Ebu Bekėr es Sidik
"Pashė tė gjithė
miqtė (tė dashurit) dhe nuk pashė mik mė tė mirė se sa
ruajtja e gjuhės; pashė tė gjithė veshjet dhe nuk pashė
veshje mė tė mirė sesa devotshmėria; pashė tė gjithė
pasuritė dhe nuk pashė pasuri mė tė ēmuar sesa
vetėmjaftueshmėria; Pashė tė gjitha bindjet (punėt e
mira) dhe nuk pashė mė tė mirė sesa kėshilla; pashė tė
gjitha ushqimet dhe nuk pashė ushqim mė tė mirė sesa
durimi."
Umeri
"U ēudita me atė
person qė e njeh vdekjen dhe vazhdon tė qeshė; u ēudita
me atė qė e diti se dynjaja do tė zhduket dhe pėrsėri e
kėrkon atė (dynjanė); u ēudita me atė qė e njohu se
ēėshtjet janė sipas pėrcaktimeve dhe ai mėrzitet pėr
gjėrat e kaluara; u ēudita me atė qė e njohu llogarinė
dhe vazhdon tė grumbullojė pasuri; u ēudita me atė qė e
njohu zjarrin dhe ai bėn mėkate; habitem me atė qė njeh
Allahun me njė njohje tė sigurtė, dhe pėrkujton dikė
tjetėr pėrveē Tij; habitem me atė qė njeh xhennetin me
njė njohje tė sigurtė dhe rehatohet me dynjanė; habitem
me atė qė njeh shejtanin si armik dhe pėrsėri e ndjek
(pason atė)."
Uthmani
"Shpifja ndaj femrave tė pafajshme ėshtė mė e
rėndė sesa qielli; e vėrteta ėshtė me e gjerė
sesa toka; zemra e kėnaqur ėshtė mė e pasur sesa
deti; zemra e munafikut (hipokriti) ėshtė mė e
fortė sesa guri; sundimtari i padrejtė ėshtė mė
i nxehtė sesa zjarri; nevoja ndaj
mosmirėnjohėsit ėshtė me e ftohtė sesa acari;
durimi ėshtė mė i hidhur sesa helmi."