3. Agjërimi për të cilin është zotuar i vdekuri[1]

Agjërimi për të cilën zotohet (bën nedhër)[2] muslimani, por nuk ka arritur ta kryejë atë zotim për shkak të vdekjes. Transmetohet nga Aishja se Resulullahu (salallahu alejhi ue selem) ka thënë:

“من مات وعليه صيام، صام عنه وليه”.)أخرجه البخاري, ومسلم(

“Kur të vdesë njeriu duke pasur për sipër agjërim, ia kompenson me agjërim përgjegjësi i tij.”[3]

Gjithashtu, transmetohet nga Abdullah Ibën Abasi se vjen një njeri te Muhamedi (salallahu alejhi ue selem) dhe e pyet: “O i dërguar i Allahut, nëna ime ka vdekur duke pasur obligim agjërimin e një muaji, a ta kompensoj në vend të tij? Muhamedi (salallahu alejhi ue selem) thotë: “Nëse nëna jote do të kishte ndonjë borxh a do ta kompensoje ti për të? Ai tha: “Po.” Pastaj thotë: “Borxhi i Allahut është edhe më primar të kompensohet.”[4]

Sqarim

Është e nevojshme të cekim këtu se disa nga ulematë kanë lejuar që t`i kompensohet të vdekurit agjërimi, qoftë ai i zotuar (nedhër) apo i Ramazanit.[5]

Kurse Imam Ebu Hanife dhe disa të tjerë kanë thënë se nuk ka kompensim me agjërim as për nedhër, as për Ramazan, por kompensimi bëhet vetëm me kefaret (ushqim një të varfër për çdo ditë).

Ibën Ebil Iz Hanefi thotë: “Por Ebu Hanifja (Allahu e mëshiroftë!) thotë se kompensimi për të vdekurin bëhet me ushqim e jo me agjërim, duke argumentuar me hadithin e Ibën Abasit dhe kjo çështje është e njohur në librat e fikhut.”[6]

Hadithi me të cilën argumenton Ebu Hanifja (Allahu e mëshiroftë!) është: “Mos të falet asnjëri për tjetrin dhe mos të agjërojë asnjëri për tjetrin, por (për të kompensuar) le të ushqejë për çdo ditë sa një mud (katër grushta) grurë.”[7]

Pra, ashtu siç e vërejtëm hadithet në këtë janë të ndryshme disa lejojnë e disa ndalojnë. Mendimi i saktë është ai me të cilën bëhet bashkimi i të gjitha haditheve.

Mendimi më i saktë dhe më të cilën punohet me të gjitha hadithet, të cilat ekzistojnë në këtë mesele është se lejohet të kompensohet agjërimi nedhër (i zotuar) për të vdekurin, kurse agjërimi obligativ (i Ramazanit), kompensohet me ushqim. Ky qëndrim është edhe thënie e Abdullah Ibën Abasit, Lejth ibën Sadit, Ebu Thevrit, Ibën Kajimit dhe dijetarë të tjerë.[8] Allahu e di më së miri.

Në fund të kësaj çështje vetëm dëshirojmë t`ia bëjmë me dije lexuesit se kompensimi i nedhrit me agjërim për të vdekurin nuk është i detyruar për të afërmit, por lejohet apo më mirë të themi preferohet. Nëse ata nuk i agjërojnë këto ditë, u lejohet atyre t`i kompensojnë këto ditë duke shpaguar me ushqim numrin e ditëve dhe kjo mund të bëhet ose duke nxjerrë nga pasuria që ka lënë i vdekuri apo qoftë edhe nga pasuria e të afërmve të tij.