Hytbe

Shkencore
Urtėsi

Ėndėrrat

Ligjėrata

Ilahi

Interesante

Faqja kryesore

Kuran

Hadith
Akide

Fikh

Tefsir

Tema

Pyetje

 

www.albislam.com
 
www.fjalaebukur.com
 
www.ankebut.com
 
www.krenaria.com
 
www.dritaebesimit.com
 
www.audionur.com
 

 
 
 
 
 
 
 
 

Kolonializmi britanik dhe darvinizmi 

     Kolonisti anglez Tomas Maltus 1798 nxorri teorinė rreth pasojave tė rritjes sė popullsisė. Nė kėtė teori ai tha: “Popullsia rritet nė progresin gjeometrik (2, 4, 8, 16, 32, etj) ndėrsa ushqimi rritet nė progresin aritmetik (2, 4, 6, 8, 10, etj.).” Nė kėtė mėnyrė vjen nė shprehje dis'harmonia nė mes tė numrit tė popullsisė dhe tė mirave materiale. Nė atė mėnyrė ai propozoi kufizimin e natalitetit (lindshmėrisė) dhe atė vetėm tė klasės sociale dhe klasės punėtore. Dhe me kėtė teori anglezėt kanė shkaktuar luftra dhe kanė pėrdorė metoda tė llojllojshme pėr tė zvogluar numrin e popullsisė. Dhe i shfrytėzonin resurset kolonialiste. Edhe sot e kėsaj dite SHBA dhe Anglia rezervat e tyre natyrore nuk i shfrytėzojnė sepse ia marrin vendeve tė tjera dhe resurset e veta i ruajnė pėr kohėt e ardhme.

        Nė ditet e sotme teoria e Maltusit nuk pranohet sepse ka pas pėr qellim mbytjen e njerėzve dhe shkaktimin e luftrave. Dhe kėta teoricentė modern dhe demokrat kanė propozuar teorinė Neomaltusianiste e cila praktikohet sot me tė madhe nė tėrė botėn. Ata propozuan se kufizimi i natalitetit te bėhet nė kėtė mėnyrė: Pėrmes mjeteve kontraceptive me e barazuar gjininė mashkullore me atė femėrore d.m.th., me i barazuar tė drejtat e femrės dhe te mashkullit si dhe gjėrat tjera qė janė nė kundėrshtim me fenė e All-llahut tė Lartėsuar gjė qe kėtė, ata e kanė arritur, deri diku dhe po e bėjnė, veq inshallah tek ne kėtu nė Kosovė kjo nuk ndodh sepse nė njė hadith tė Pejgamberit s.a.v.s ku ka thėnė : “Martohuni me ato gra qė lindin shumė se unė do te mburrem me numrin e madh ditėn e gjykimit”.

         Siē thamė edhe mė parė se si i kanė plaēkitur edhe vendet tjera. Tė gjitha burimet natyrore dhe njerėzore qė shtrihen nga India deri nė Amerikėn Latine shfrytėzoheshin nga Perandoria Britanike. Njeriu i bardhė po plaēkitė botėn pėr interesat e veta. Nė kėtė kohė kolonitė kanė qenė jo vetėm nga Anglia por edhe nga Spanja, Portugalia, Franca, Holanda etj., kjo kohė ėshtė quajtur “ethet pėr koloni”

        Kėshtu Spanjollėt vazhduan me ekspedita e tyre pėr nė Indi, por pėr problemet qė i patėn me Portugalinė ajo filloi rrugėn nga ana perėndimore pėr nė Indi. Kėto ekspedita i mori Kristofor Kolombo.

        Kristofor Kolombo ishte i pari i cili e zbuloi Amerikėn dhe i pari qė e ndezi njė masakėr tė madhe nė shekullin XV-XVI dhe ai pohoi se ata njerėz qė ishin vendas kishin tiparet e kafshėve d.m.th., Indianėt e Amerikės (kėta nuk ishin Indianė por vendas  tė Amerikės, por Kristofor Kolombo mendoi se ishte nw Indi dhe mu pėr kėtė u quajtėn Indianėt e Amerikės).

        Pushtuesit Spanjollw e panė politikėn e Kolombos dhe e pasuan atė. Masakrat e bėra arritwn pwrmasa tė pa besueshme. Si shembull: Porosia e njė ishulli numwronte 200.000 banorė kur spanjollėt arritėn pėr herė tė parė nė ishull, 20 vjet mė vonė kishin mbetur 50.000 banorė. Ndėrsa nė vitin 1540 vetėm 1000 banorė kjo ishte ēka bėri Kolombo.

            Nė njė libėr tė gjeografisė tė vitit tė parė tw shkollave tw mesme pėr njė kolonialist thoshte kėshtu: "Popujt Meksikanw kanė pasur njw fe tė keqe dhe ndėrtonin tempuj deri nė tetėdhjetė metra lartėsi dhe i mbysnin njerėzit, ua nxjerrnin zemrat dhe i hudhnin nė zjarr, ndėrsa me gjymtyrėt e tyre bėnin gosti, sepse nuk kishin kafshė pėrpos qenit. Kolonisti spanjoll Kortesi me shkuarjen e tij te ky popull shfrytėzoi “zgjuarwsinė e tij”, e fiset e kėtij vendi e pranuan, sepse nuk ju pėlqenin kėto flijime dhe kwshtu ai e merr sundimin mbi kėto fise".

        Por nė realitet ėshtė kėshtu: Kortesi shkeli pėr herė tė parė nė Meksikė nė shkurt 1519 e gjithė popullsia vendase numėronte 25 milionw banorė, por nė vitin 1605 kjo shifėr kishte rėnė nė 1 milion. Kjo ėshtė ajo realja dhe Kortesi e shpalli Meksikėn “Spanja e re”, kurse veten guvernator (1522-1528). Dhe kishte pushtet de facto nė tėrė Amerikėn Qėndrore, por kishte ambicie ta nėnshtronte tėrė Amerikėn dhe ta bėjė njė perandori tė madhe.

       Nė ishullin e Hispanjoles, popullsia kishte qenė 7-8 milion me 1492, ra nė 4 milion nė vitin 1496 dhe vetėm nė 125 vetė ra nė vitin 1570. Sipas shifrave tė historianėve, nė mė pak se njė shekull pasi Kolombo shkeli pėr herė tė parė nė kontinent, 95 milion vendas u masakruan prej koloniziatorėve. Kur Kolombo zbuloi Amerikėn 30 milionw vendas popullonin kontinentin. Si rrezulltat i masakrave qė nga ajo kohw e deri tani kanė mbetur mė pak se 2 milionw vendas (duke pasur parasysh edhe natalitetin nė atw vend). Arwsye qė kėto masakra tw pamwshirshme nw kėtė numėr kaq tė madh ishte fakti se popullsia Indogjene (vendase) nuk konsiderohej qenje njerėzore por kafhsė. Por kėto pretendime tė koloniziatorėve nuk fituan shumė pėrkrahės. Nė atė kohė nė europė , fakti qė tė gjithė njerėzit ishin nga barabart nga Zoti dhe se tė gjithė rrjedhin nga njė para ardhės, Adami, ishte pranuar kaqė gjerėsisht sa qė kasha katolike kundershtonte nė veqanti kėto vrasje dhe kėto pushtimė plaqėkitėse. Njė nga shembujt mė tė njohur pėr kėtė eshtė pergjigjja e dhėnė nga ipeshkvi I Kjapasė, Bartolome de las Kasas, I cili mbrriti nė botėn e re sė bashku me Kolombon dhe deklaroi se vendasit ishin “ ēenje njerėzore”, si pėrgjigjje ndaj pretendimit tė koloniziatorėvė qė pretendonin se vendasit ishin njė “ lloj kafshe”.

     Nė vitin 1537 Papa Pali III mallkoi trajtimin shtazarak qė I bėnin vendasve tė Amerikės dhe kėtu kasha ran ė kundershtim ne filozofinė materialiste. Dhe si reagim ndaj kishes filozofėt materialist filluan te mohojn Zotin fuqiplotė.

        Me lindjen e filozofis Materialisto-Darviniste nė shekullin e XIX, racizmi u fuqizua dhe mė shumė dhe u mbeshtet nga Imperialostėt europian dhe idet e kėtyre filozofėve tė deshtuar pėedoren edhe sot nėpėr universitetet, shkolla e institucione tjera arsimore eedukative dhe kėto”ide” tė kėtyre filozofėve kanė lidhshmėri me “idetė” e  CharlesDarvinit I cili deklaroi se gjatė gjithė evolucionit ka pasur “raca superiore” si “raca e bardhė” dhe se shtypja e tė tjerėve nga tė bardhėt ishte ligj I natyrės.

Pėrkrahja e ktyre “ideve” edhe nga diktatori I shek. XX Adolf Hitler

          Nazizmi lindi nė atmosferėn katolike tė Gjermanisė si parti fashiste nacionaliste nė krye me Adolf Hitlerin, para zgjedhjeve presidenciale ne gjermani ishte kriza ekonomike mbi 6 milionė njerėz te papun, propaganda naziste premtonte se po tė fitonin nazistet do te zhduknin papunsin, do te rritnin pagat dhe do te forconin rendin. Ne zgjedhjet presidenciale te 13 marsit 1932 Hidenburgu kishte 49.6%, Hitleri 39.1%, Telmani(kumunist) 13.2%, Dursterberg (nacionalist) 6.8%, e zgjedhėsve. Partia Nacional-socialiste ishte plotėsishte pėrkrahse e nazizmit. Pėrballė njė gjendje ekonomike e politike tė acaruar, nė janar tė vitit 1933, presidenti, Hidenburgu, ngarkoj Adolf Hitlerin me detyren e kryeministrit (kancelarit) tė gjermanisė. Ai me marrjen e postit filoj ti realizonte qellimet e veta raciste, ai eleminoj gjitha partit tjera dhe e forcoj sherbimin sekret, eleminoj kundershtaret e tij ne parti dhe krijoj kampet e perqendrimit.

Ai ishte nje ateist dhe ishte ne kundershtim me fenė, sepse nuk I pelqente meshira, dhimbja etj., parime keto qe I kan te gjitha fetė. Hitleri besonte se raca ariane , element bazė I kombit gjerman ishte mė superiore ndaj racave tjera dhe duhej te sundonte mbi racat tjera. Pėrkrahės pėr kėtė e kishte edhe kshilltarin e tij Heinrich Von Treischke, ky ishte historian racist I ndikuar nga pikpamjet dhe teoria e evulocionit dhe e racizmit tė Charls Darėin-it.

     Ashtu si Darvini, Hitleri u dha racave joevropiane statusin e majmunėve dhe tha: “Po tė heqėsh gjermanėt nordikė, s`mbetet gjė tjeter pėrveē vallzimit tė majmunėve” nė mitingun e partisė sė tij nė vitin 1933 nė Nuremberg.

       Hitleri per shtimin e popullsis thotė: “ Shteti ka pėr detyrė tė shpallė tė pa pėrshtatshėm prodhimin e cilitdo qė duket qartė se ėshtė i sėmurė apo jo I shėndoshė gjenetikisht. Ndalimi I riprodhimit tėpersonave me tė meta trupore dhe mendore pėr njė kohė 600 vjeēare do tė ēonte nė pėrmisimin e shėndetit tė njeriut”.

Klubi Kulturor

Pėrgatitėn studentėt e historisė 

                                         www.klubikulturor.com