Kur njeriut i pëlqen morali i dikujt nga njerëzit, asnjëherë nuk ngopet duke biseduar për moralin dhe sjelljet e tij. Jo vetëm kaq, por shpreson që Allahu ta furnizojë edhe atë me një moral të tillë. S’ka dyshim se Allahu i ka veçuar një grup njerëzish në këtë, sikur që i  ka thënë Pejgamberi (salallahu alejhi ue selem) Eshxha ibën Kajsit: “Allahu i do prej teje dy cilësi që i ke ti: urtësia dhe maturia.” Tha: “O i Dërguari i Allahut, a jam unë ai i cili i kam përfituar këto dy cilësi apo Allahu është Ai i Cili m’i ka dhuruar?” Tha: “Allahu është Ai i Cili ti ka dhuruar.” Tha: “Falënderimi i takon Allahut, i Cili m’i ka dhuruar dy cilësi të cilat i do Allahu dhe i Dërguari i Tij.” Transmeton Ebu Daudi, Ahmedi, ndërsa bazën e ka tek Muslimi.

Edhe pse Pejgamberi (salallahu alejhi ue selem) ishte në kulmin e moralit në çdo fushë të tij, ai dallohej me disa veçori të cilat nuk  i gjen tek njerëzit e tjerë. Nëse përmendet dikush për urtësi, e gjen Pejgamberin (salallahu alejhi ue selem) prej njerëzve më të urtë. Nëse përmendet dikush për xhelozi, e gjen atë prej njerëzve më xheloz; nëse përmendet dikush për trimëri, e gjen Pejgamberin (salallahu alejhi ue selem) prej njerëzve më trima; nëse përmendet dikush për fisnikëri, e gjen prej njerëzve më fisnikë dhe kështu me radhë. 

Ai në çdo fushë të moralit ka arritur kulmin që ka mundësi ndokush ta arrijë, por, megjithatë,  ai posedonte  disa veçori dhe cilësi të cilat nuk ke mundësi t’i gjesh tek njerëzit e tjerë.

E para: Kompletimi i tij në çdo fushë

Në shumicën e rasteve, njerëzit të cilët merren shembull për moralin janë të njohur në njërën prej fushave të moralit, apo nuk kanë diçka që dallohen nga të tjerët, përveç në atë cilësi. Ndërsa Allahu e kompletoi Pejgamberin (salallahu alejhi ue selem) në çdo fushë të moralit. Për çdo fushë të moralit që  dëshiron të flasësh do ta gjesh Pejgamberin (salallahu alejhi ue selem) në kulmin e atij morali. Të vërtetën e ka thënë ai i cili  e ka përshkruar Pejgamberin me këto fjalë:

Dhe kur jep arrin kulmin në fisnikëri 

E bën atë që nuk kanë mundësi ta bëjnë fisnikët.

E nëse fal duke qen i fuqishëm për të vepruar ndryshe

Faljen tënde nuk e nënçmojnë as injorantët.

E nëse mëshiron, je si një baba apo nënë

E këta dy janë ata që mëshirojnë në këtë botë.

E nëse hidhërohesh është hidhërim për të vërtetën

E jo për shkak të xhelozisë apo urrejtjes.

E nëse  kënaqesh, kënaqesh për Allahun

Sepse kënaqësia e shumicës së njerëzve ëndërron një syefaqësi.

E nëse ligjëron, minberat dridhen

Zemrat qajnë, sikur që pikon uji prej fletëve të luleve.

E dyta: Pranueshmëria e të gjithëve

Shumë nga njerëzit kur Allahu i jep ndonjë virtyt të moralit, nganjëherë kalojnë kufijtë dhe dalin nga realiteti i tyre. Atë që Allahu e ka furnizuar me mëshirë zemra  e tij është bërë e mëshirshme, njerëzit flasin për mëshirën e tij. Mirëpo ndodhë që atij ti vijë ndonjë moment që nuk duhet të jetë në atë moment i mëshirshëm, por ajo cilësi e mund edhe në këtë moment shpreh mëshirën  e tij. Apo atij të cilit Allahu i ka dhënë, fuqi ndodhë që ndonjë herë t’i kalojë kufijtë e saj.

Ndërsa Pejgamberi (salallahu alejhi ue selem) asnjëherë nuk e ka kthyer mbrapa atë që ka kërkuar prej tij, apo atë që ka ndërmjetësuar tek ai. Pranon ndërmjetësimin e robit (skllavit), të madhit dhe të voglit, mirëpo çdo gjë në vendin e vet.

Transmetohet nga Aishja se Kurejshit donin të ndërmjetësonin tek Pejgamberi (salallahu alejhi ue selem) për një grua mahzumije e cila kishte vjedhur dhe thanë: “Kush ka mundësi t’i flasë Pejgamberit (salallahu alejhi ue selem) për këtë çështje?” Thanë: “Këtë ka mundësi ta bëjë Usame ibën Zejd, i dashuri i të Dërguarit të Allahut.” Shkoi Usamja dhe i foli  Perjgamberit (salallahu alejhi ue selem) që t’ja falë, atëherë Pejgamberi (salallahu alejhi ue selem) tha: “A po ndërmjetëson në dispozitat e Allahut, pastaj u ngrit dhe mbajti një ligjëratë dhe tha: “U shkatërruan ata që ishin para jush, sepse kur  vidhte ndonjëri prej parisë e linin atë, e nëse vidhte i dobëti prej tyre, zbatonin dispozitën mbi të. Pasha Allahun, sikur  edhe Fatmija bija e Muhamedit  të vidhte do t;ja prisja dorën.”

E treta: Mosdobësimi

Disa nga njerëzit kur Allahu ju dhuron moral të mirë shndërrohen në njerëz të dobët dhe i vihen njerëzit mbi kokë e nuk mundet që të ketë qëndrim të prerë në situata të caktuara. Ndërsa Pejgamberi (salallahu alejhi ue selem)  bashkoi mes moralit, forcës dhe thënies së të vërtetës. Ai është njeri që mëshiron, por me gjithë këtë thotë: “Jam dërguar me shpatë deri në Ditën e Gjykimit dhe furnizimi im është nën hijen e shtizës sime.”

Pas tërë kësaj që thamë, do të shohim disa nga cilësitë e Pejgamberit me të cilat u dallua  në virtytet e moralit.

(vijon javën e ardhshme)

Përktheu: Shaban Murati

11.11.2006