Allahu i Lartėsuar ka treguar se ka shpėrblim tė
madh pėr haxhin e pranuar, kurse Pejgamberi alejhi
selam ka thėnė: Haxhi i pranuar, nuk ka
shpėrblim tjetėr pėrveē xhenetit. Buhariu.
Haxh i pranuar (haxh mebrur) domethėnė haxhi ku
njeriu mundohet tė bėjė sa mė shumė tė mira, sepse
fjala bamirėsi pėrmban dy kuptime:
- Bamirėsi dhe pėrkujdesje ndaj njerėzve:
Ėshtė pyetur Pejgamberi alejhi selam se Ēka ėshtė
bamirėsia e haxhit? Tha: Dhėnia ushqim
nevojtarit dhe pėrhapja e selamit." Ahmedi.
- Bamirėsia qė tė zgjerohesh nė respekt dhe cilėsi
tė devotshmėrisė:
Thotė Allahu i Madhėruar: A po i urdhėroni (thirrni)
njerėzit pėr punė tė mira, e veten tuaj po e
harroni? Ndėrsa ju e lexoni librin (Tevratin). A
nuk po mendoni?" (El-Bekare, 44)
Njė komentues i Kuranit thotė: Haxh i pranuar
ėshtė haxhi, tė cilit tė gjitha rregullat i janė
zbatuar dhe ėshtė bėrė nė formėn mė tė plotė.
Pasi njerėzit nuk janė tė barabartė nė kryerjen e
haxhit, gjėrat mė tė rėndėsishme qė i ndihmojnė
haxhilerėt pėr tė qenė haxhi i tyre i pranuar janė
si vijon:
Sinqeriteti (ihlasi) dhe pasimi
Sepse asnjė vepėr nuk ėshtė e saktė e as e pranuar
nėse nuk i pėrmbush kėto kushte:
1) Sinqeritetin, d.m.th. qė kėtė vepėr haxhiu ta
bėjė pėr hir tė Allahut, sepse Allahu i Lartėsuar
nė hadith kudsi thotė: "Unė jam i
panevojshmi pėr ortak. Kush bėn ndonjė vepėr dhe
mė bėn Mua ortak ndokėnd nė kėtė vepėr, e lė atė
dhe ortakun qė ma ka bėrė Mua." Muslimi.
2) Pasimi i Pejgamberit alejhi selam nė tė gjitha
veprat e kryerjes sė haxhit, sepse Pejgamberi
alejhi selam ka thėnė: Kush bėn njė vepėr e
cila nuk ėshtė prej asaj qė e kemi bėrė ne, ajo
ėshtė e refuzuar. Muslimi.
Gjithashtu ka thėnė: Merrni prej meje haxhin
tuaj, sepse nuk e di se a do tė bėjė haxh tjetėr
pas kėtij. Muslimi.
Pėrgatitja pėr haxh
Pėrgatitja e besimtarit pėr nė haxh ėshtė prej
gjėrave mė tė rėndėsishme qė e ndihmojnė nė
kryerjen e haxhit ashtu siē duhet. Ndoshta gjėrat
mė tė rėndėsishme nė tė cilat duhet tė pėrgatitet
haxhiu janė kėto qė vijojnė:
- Pėrmirėsimi i raportit me Allahun Mėshirėplotė
me pendim tė sinqertė;
- Kėrkimi i ndihmės dhe i suksesit prej Allahut,
shprehja e varfėrisė dhe e nevojės pėr Tė, e
frikės dhe shpresės tek Ai;
- T'i lajė borxhet ose tė kėrkojė leje prej
borxhlinjve, sidomos prej atyre qė njihen si
njerėz qė kujdesen pėr pasuri dhe e kėrkojnė
vazhdimisht borxhin e dhėnė.
- Tė shkruajė vasijetin, sepse udhėtimi ėshtė i
gjatė dhe njeriu mund t'i eksponozet ndonjė
rreziku gjatė kėtij udhėtimi.
- Tė pėrgatitė aq tė holla sa i mjaftojnė familjes
deri nė ditėn kur do tė kthehet, t'i kėshillojė
anėtarėt e familjes qė tė jenė tė mirė, tė lėrė
zėvendės dikė qė do tė kujdeset pėr familjen e
vet, qė tė jetė i lirė nga tė gjitha obligimet
gjatė kryerjes sė haxhit.
- Tė zgjedhė pasurinė e mirė dhe hallall, sepse
pasuria haram pengon pėrgjigjen e lutjeve.
Pejgamberi alejhi selam ka thėnė: Allahu ėshtė
i Mirė, i Pastėr dhe e do tė mirėn e tė pastrėn."
Muslimi.
- Mėsimi i rregullave dhe vendimeve tė haxhit,
njohja e rregullave tė udhėtimit, sa i pėrket
shkurtimit dhe bashkimit tė namazit, marrjes sė
tejemumit, dhėnia mes'h mesteve, etj., sepse
Pejgamberi salallahu alejhi ue selem ka thėnė:
Kujt ia dėshiron Allahu tė mirėn, ia mėson fenė."
Buhariu.
Prej urtėsive dhe qėllimeve kryesore tė haxhit tė
cilat duhet t'i ndiejė haxhiu janė:
a) Mbushja me devotshmėri dhe realizimi i tij;
Ky ėshtė qėllimi i haxhit, prandaj edhe i gjejmė
tė ndėrlidhura fort ajetet e haxhit me takvallėkun.
Allahu i Lartėsuar thotė: E kryeni haxhin dhe
umren pėr hir tė Allahut Pra keni dro vetėm
Allahun dhe dijeni se Allahu ėshtė ndėshkues i
rreptė." (El-Bekare, 196)
Gjithashtu thotė nė njė ajet tjetėr: Dhe
pėrgatituni me furnizim (pėr rrugė), e furnizimi
mė i mirė ėshtė devotshmėria, e ju tė zotėt e
mendjes keni dronė Time." (El-Bekare, 197)
b) Forcimi dhe mbjellja e teuhidit nė zemėr dhe
pėrforcimi i tij;
Haxhi pėrqendrohet nė pastrimin e nijetit dhe
bėrjen e kėsaj vepre vetėm pėr hir tė Allahut.
Allahu i Madhėruar thotė: E kryeni haxhin dhe
umren pėr hir tė Allahut " (El-Bekare, 196)
Ndėrsa nė ajetin tjetėr thotė: pra largohuni
nga ndyrėsirat e idhujve dhe largohuni fjalės
shpifėse. Duke qenė tė sinqertė nė besim ndaj
Allahut, dhe mos i pėrshkruani Atij shok
(El-Haxh, 30-31)
Kurse nė telbije, e cila ėshtė simboli i haxhit,
thuhet:
Tė pėrgjigjem o Allah, tė pėrgjigjem, tė
pėrgjigjem Ty, i cili ske ortak, Ty tė pėrgjigjem.
Falėnderimi, dhuntitė dhe Mbretėria Ty tė takojnė,
Ti je pa shok (ortak). Buhariu.
c) Madhėrimi i simboleve dhe i ndalesave tė
Allahut
Prej qėllimeve dhe urtėsive mė tė dukshme tė
haxhit ėshtė edhe edukimi i njeriut nė
konsiderimin e simboleve dhe ndalesave tė Allahu
si gjėra tė mira, nė nderimin dhe respektimin e
tyre dhe duke pasur frikė nga prekja ose shkelja e
tyre. Allahu i Madhėruar gjatė ajeteve tė haxhit
ka thėnė: Kjo ėshtė kėshtu! E kush madhėron
dispozitat e Allahut, ajo ėshtė shenjė e
devotshmėrisė sė zemrave. (El-Haxh, 32)