Pyetja:

A lejohet që dhikri i mëngjesit të bëhet pasi të lindë dielli dhe a lejohet të bëhet komplet kur është muslimania me të përmuajshmet? Allahu ju shpërbleftë me xhenet dhe Allahu ju ruajttë!


Përgjigjja:

   Falënderimet i takojnë Allahut, paqja dhe bekimet e Tij qofshin mbi të Dërguarin e Tij Muhamed, mbi familjen e tij, mbi shokët e tij dhe mbi të gjithë ata që ndjekin rrugën e tij deri në Ditën e Gjykimit.

1. E sakta është se lutjet e mëngjesit dhe të mbrëmjes kanë kohë të përcaktuar, për shkak se hadithet të cilat nxisin për thënien e këtyre lutjeve kanë ardhur në formën se “kush thotë kështu e kështu kur të gdhijë apo kur të bjerë terri”, pra do të thotë se ndërlidhen me lindjen dhe perëndimin e diellit. Por ka shtjellime mes ulemave, për sa i përket asaj se kur fillon koha e tyre. Për disa koha e dhikrit të mëngjesit fillon me daljen e mëngjesit dhe përfundon me lindjen e diellit, disa të tjerë thonë se koha e saj shkon deri në kohën e duhasë, por për të gjithë koha më e preferuar është prej pas daljes së agimit, më saktë pas namazit të sabahut, deri në lindje të diellit. Ndërsa koha për lutjet e akshamit fillon pas ikindisë deri në perëndim të diellit. Disa kanë thënë se koha e tyre zgjat deri në gjysmën e natës.

Ibën Kajimi në librin “El-Vabilus Sajb”, f. 200, thekson: “Thënia e Allahut të Lartësuar: “...dhe madhëroje Zotin tënd e falënderoje Atë para lindjes së diellit dhe para perëndimit” (Sure Kaf, 39), sqaron domethënien e haditheve që kanë ardhur: “Kush thotë kështu dhe kështu kur të gdhijë dhe kur të terrohet”. Qëllimi me “para lindjes së diellit” dhe “para perëndimit” është se kohët e këtyre lutjeve janë në mes të sabahut dhe lindjes së diellit dhe në mes të ikindisë dhe perëndimit të diellit. Gjithashtu, Allahu i Lartësuar thotë: “...Lartësoje Zotin tënd me falënderim, në mbrëmje (ashij) dhe mëngjes (ibkar)!” (Gafir, 55). Fjala “ashij” dhe “ibkar” (të përmendura në këtë ajet) kanë për qëllim fundin e ditës dhe fillimin. Kështu që koha e këtyre lutjeve është pas sabahut dhe pas ikindisë”.
Në fund të këtij trajtimi themi se koha e preferuar kur duhet të thuhen këto lutje janë pas sabahut deri në lindje të diellit dhe pas ikindisë deri në namaz të akshamit. Por edhe nëse zgjerohemi më shumë në kohë, si deri pas lindjes së diellit (në kohë të duhasë) dhe pas akshamit deri në jaci, inshallah shpresojmë se nuk ka gjë të keqe, pasi disa nga fukahatë janë zgjeruar në këtë çështje, si shejh Muhamed Ibën Salih Uthejmin, Allahu e mëshiroftë. Ky shejh i mirënjohur thekson se nëse harrojmë thënien e këtyre lutjeve dhe bëhen kaza, atëherë ka shpërblim për këtë përkujdesje. Allahu e di më së miri!

2. Ndërsa në lidhje me çështjen se a lejohet të lexohen të gjitha lutjet e mëngjesit dhe të mbrëmjes gjatë periudhës së menstruacioneve për femrën, me siguri e keni fjalën se a lejohet të thuhen edhe suret e Kuranit të cilat janë sunet të thuhen së bashku me lutjet. Për këtë kemi shtjellime në disa përgjigje të mëhershme dhe kemi theksuar se është e diskutueshme, pasi ka të bëjë me esencën se a lejohet të lexohet Kuran nga gruaja me menstruacione apo jo.
   Prandaj, në këtë rast themi se edhe pse mendimi i shumicës është se nuk lejohet, nuk ka ndonjë argument të fuqishëm që do ta ndalonte këtë. Prandaj, nuk prish punë nëse ajo i lexon këto sure, por të ketë kujdes mos ta prekë Kuranin. Allahu e di më së miri!

 

Alaudin Abazi
30.5.2008