Lumturia bashkėshortore, shkak pėr
ruajtjen nga sėmundjet
Lumturia bashkėshortore nuk ėshtė kusht vetėm pėr
ndėrtimin e njė familje tė fortė, por ajo ėshtė e
rėndėsishme edhe pėr ruajtjen nga sėmundjet.
Kėshtu qė bashkėshortėt tė cilėt jetojnė
tė lumtur, janė mė rezistentė ndaj sėmundjeve. Ky ėshtė
pėrfundimi nė tė cilin kanė dalė shumė universitete, nė
studimet e tyre rreth kėsaj ēėshtjeje.
Nė universitetin "Arizona" ėshtė zbuluar
nė njė studim tė cilin e ka publikuar njė revistė
amerikane e specializuar pėr sėmundjet e zemrės se kush
jeton nė ambiente tė mbushura me harmoni dhe lumturi
bashkėshortore, nė pėrgjithėsi jetojnė mė gjatė se
ēiftet qė kanė probleme. Ėshtė zbuluar gjithashtu edhe
se lumturia bashkėshortore ndihmon nė rezistencėn ndaj
sėmundjeve tė zemrės.
Pas mbikėqyrjes shtatė vjeēare qė i kanė
bėrė 200 grave tė cilat kanė qenė tė prekura nga
sėmundjet e zemrės, kanė dalė nė rezultate tė qarta se
inkurajimi qė kanė dhėnė bashkėshortėt pėr bashkėshortet
e tyre tė sėmura, ka ēuar nė zėvendėsimin e forcės sė
humbur nė zemrat e tyre, gjė e cila ka ēuar mė pas nė
pakėsimin e influencės sė sėmundjes sė zemrės tek kėto
gra.
Nė po tė njėjtin universitet, njė studim
tjetėr ka dalė nė pėrfundimin se bashkėbisedimi i
suksesshėm midis dy bashkėshortėve dhe ndjenjat pozitive
qė ka bashkėshorti ndaj bashkėshortes sė tij tė prekur
nga sėmundjet e zemrės dhe anasjelltas, ndihmojnė nė
rezistencėn e sėmundjes dhe vonimin e pasojave tė saj.
Ndėrsa nė universitetin "Carnegie Mejlon"
njė studim mjekėsor ka zbuluar se lumturia
bashkėshortore luan njė rol tė rėndėsishėm nė
parandalimin e rrufės, pezmatimin e fytit, si dhe
ligėshtimin qė vjen prej saj, sepse ajo rrit mundėsitė e
aparatit tė pathyeshmėrisė nė trup dhe i mundėson
njeriut qė ta kapėrceje rrufėn dhe pezmatimin e fytit.