Rregullat ushqimore

Ajo qė mė ka joshur nga Kurani qysh nga ditėt e para ėshtė se sa herė qė Allahu urdhėron me ndonjė nga urdhėresat e Tij, gjithmonė na shpjegon edhe arsyet e ajetit. Me tė vėrtetė qė jemi qenie njerėzore inteligjente. Pothuajse secili nga ne e di se mishi i derrit ėshtė i ndaluar, mirėpo pėrveē kėtij lloji tė ushqimit, hasim edhe nė shumė ushqime tė tjera tė ndaluara. Allahu xh.sh. thotė: “Dhe mos hani nga ajo, (para therjes sė tė cilės) nuk ėshtė pėrmendur emri i Allahut, vėrtet ajo (ngrėnie) ėshtė gjynah. Djajtė i nxisin miqtė e tyre qė t’ju polemizojnė, e nėse i dėgjoni, bėheni si ata (idhujtarė).”1

Po ashtu edhe nė ajetin vijues i Plotfuqishmi thotė:  “Thuaj: ‘Nė atė qė mė ėshtė shpallur (nė Kuran) nuk po gjej tė ndaluar diēka nga ushqimi, pėrveē nė qoftė se (ushqimi) ėshtė: cofėtinė, gjak i derdhur ose mish derri - ėshtė i ndytė, dhe pėrveē asaj qė ėshtė therur jo nė emėr tė Allahut (por tė ndonjė idhulli) e qė ėshtė gjynah. E kush detyrohet (t’i hajė kėto), por duke mos pasur pėr qėllim shijen dhe duke mos e tepruar, Zoti yt fal e mėshiron shumė.”2

Nga ky ajet dhe ajete tė tjera shohim se Allahu xh.sh. na e ka ndaluar tė ushqyerit me kėto lloje ushqimesh: cofėtinėn, ēdo gjė qė vdes vetiu, gjakun e derdhur, mishin e derrit, pėr arsye se konsiderohet neveri dhe e papėlqyer, po ashtu mishi i therur pėr hir tė idhujve si dhe mishi i kafshės sė therur pa u pėrmendur emri i Allahut tė Madhėrishėm3. Mirėpo, sėrish nė fund tė ajetit shohim se Allahu na e bėn me dije qė nėse hamė diēka nga ushqimet e lartpėrmendura pa pasur njohuri mbi dispozitat dhe duke mos pasur pėr qėllim shijen, pa dyshim se Allahu do tė na e falė, si rrjedhojė mund tė themi se qėllimi i ajetit pėrsėri ėshtė bėrė i qartė dhe i ditur pėr mbarė njerėzimin.

Nga ushqimet qė cekėm mė lart kurrė nuk duhet ngrėnė asgjė, ngase nuk janė tė dobishme pėr shėndetin dhe sė kėndejmi jemi tė porositur qė t’i bindemi urdhrit tė Krijuesit, e gjithė kjo ėshtė nė favor tė shpirtrave tanė! Nė vazhdim, Allahu i Plotfuqishėm, kur flet mbi ēėshtjen e teprimit dhe shpėrdorimit tė ushqimit, na e tėrheq vėrejtjen duke thėnė:

“S’ka dyshim se kanė dėshtuar ata qė mbytėn fėmijėt e tyre nga mendjelehtėsia e pa kurrfarė dije, dhe ata qė duke i shpifur Zotit, shpallėn tė ndaluar atė qė Zoti u kishte dhuruar. Ata kanė humbur rrugėn e drejtė dhe prej fillimit nuk ishin nė udhėzim. Ai ėshtė qė krijoi kopshte (bimėt e tė cilave) tė ngritura lart (nė shtylla) dhe tė rrafshėta (tė shtrira nė tokė), edhe hurmat dhe drithėrat me fryte (shije) tė ndryshme; (krijoi) ullinjtė dhe shegėt e ngjashme (nga forma) e jo tė ngjashme (nga shija). Hani frutat e tyre kur tė piqen dhe ditėn e vjeljes sė frutave jepeni atė pjesė qė ėshtė obligim (tė varfėrve e nevojtarėve) dhe mos teproni, pse Ai nuk i do shkapėrderdhėsit.”4

Si shkak i kryerjes sė shumė gjynaheve e krimeve ėshtė edhe mosnjohja e tė mirės dhe tė keqes, tė drejtės dhe sė padrejtės, kur njerėzit nuk janė nė gjendje tė dallojnė midis kėtyre dy ēėshtjeve, pa dyshim se ata janė nė gjendje tė kryejnė tė gjitha llojet e gjynaheve, tė pėrfshihen edhe nė kryerjen e krimeve, madje mund tė vrasin edhe fėmijėt e tyre; tė ndalojnė edhe atė qė Allahu e ka bėrė tė lejuar pėr ne.

Ėshtė shumė pikėlluese kur hasim nė kėtė kategori njerėzish. Vetėm Allahu ėshtė Ai qė dhuron tė gjitha llojet e ushqimeve pėr krijesat e Tij. Kėtė mund ta vėrtetojmė nga ajeti i sapopėrmendur; njėherazi jemi tė porositur qė njė pjesė t’ua dhurojmė tė varfėrve e nevojtarėve. Mirėpo, mos tė harrojmė se shpėrdorimi i ushqimit ėshtė i ndaluar, pasi ka shumė njerėz tė varfėr dhe po qe se nuk mendojmė rreth hallit tė tyre, do tė tregohemi shumė egoistė.

Mėsimi i fundit qė mund tė nxjerrim nga ky ajet ėshtė edhe ky: Allahu xh.sh. nuk i do ata qė e teprojnė dhe qė e shpėrdorin ushqimin e tyre, duke vepruar nė kundėrshtim me ligjin dhe normat islame. Do tė ishte mirė sikur kėtė mėsim ta kujtonim pėrherė.

Haxhah Liza Abdullah
Shqipėroi: Mr. Feim Dragusha
12.9.2008