Feja islame ėshtė fe e plotė, e drejtė, e vėrtetė, e cila me vete ka ndalesa, urdhėresa, kėshilla etj. Nė kėtė temė modeste do tė cekim disa nga ndalesat, haramet, tė ligat qė kanė zėnė vend te populli ynė. Duke pasur parasysh dėnimin dhe fundin e keq qė kanė kėto ndalesa, Allahu i Lartėsuar ka thėnė: "Kush e kundėrshton Allahun dhe tė Dėrguarin e Tij dhe i kalon kufijtė e Tij, Ai do ta futė atė nė zjarr pėrgjithmonė dhe do tė ketė dėnim poshtėrues." (En-Nisa, 14)

Kėto janė disa prej ndalesave tė argumentuara me Kuran dhe Hadith, duke u nisur nga fjala e Allahut, qė tė shėrbejė si kujtim pėr veten dhe tė gjithė lexuesit e faqes tonė.

1. Shirku, tė bėrit shok Allahut, ėshtė harami mė i madh

Thotė Pejgamberi alejhi selam duke iu drejtuar shokėve tė tij: "A dėshironi t'ju tregoj pėr haramet mė tė mėdha (tri herė)?” Thanė: “Po, o i Dėrguar.” Tha: “T'i bėsh shok Allahut..." Ēdo mėkat Allahu i Lartėsuar e fal pos shirkut, ky mėkat kėrkon pėr njė pendim tė posaēėm. Thotė Allahu i Lartėsuar: "Pa dyshim qė Allahu nuk falė qė Atij t'i pėrshkruhen shokė nė adhurim, por Ai fal pos kėsaj atij qė do vetė." (En-Nisa, 48)

2. Tė betuarit jo nė emėr tė Allahut tė Madhėruar

Tregon Ibėn Omeri, Allahu qoftė i kėnaqur me tė, se Pejgamberi alejhi selam ka thėnė: "Kush betohet nė dikė tjetėr pos Allahut, ai i ka pėrshkruar Allahut shok." Po ashtu nga i njėjti transmetohet: "Vėrtet Allahu ju ndalon qė tė betoheni nė emėr tė prindėrve tuaj, e ai qė betohet le tė betohet nė emėr tė Allahut ose le te heshtė."

3. Kryerja e ibadeteve sa pėr sy e faqe (rija)

Allahu i Lartėsuar thotė: "Hipokritėt mundohen ta mashtrojnė Allahun, por Allahu nė realitet ėshtė mashtrues i tyre. Ata edhe kur falen, falen me pėrtaci sa pėr t'u dukur te njerėzit dhe fare pak e pėrmendin Allahun." (En-Nisa, 142)

Tregon Ibėn Abasi, Allahu qoftė i kėnaqur me tė, se Pejgamberi alejhi selam ka thėnė: "Kush bėn njė vepėr sa pėr t'u dėgjuar, do t'ia mundėsojė Allahu atė dhe ai qė bėn vepėr sa pėr t'u dukur, Allahu do t'ia mundėsojė atė (por shpėrblim nuk do tė ketė pėr ato vepra)." E nė njė hadith kudsij thuhet: "Unė jam mė i panevojshmi pėr ortak e kush bėn ndonjė vepėr duke mė pėrshkruar shok, e lė atė dhe shirkun e tij."

4. Ulja me mėkatarė dhe hipokritė

Ka thėnė Allahu i Lartėsuar: "... e nėse ju shprehni kėnaqėsi ndaj tyre, dijeni se Allahu nuk kėnaqet me popullin mėkatarė." (Teube, 96) Gjithashtu ka thėnė: "Kur sheh se ata tallen me ēėshtjet tona, largohu prej tyre derisa tė kalojnė nė bisedė tjetėr. Nėse shejtani bėn qė ti tė harrosh (e te rrish aty), pasi tė bie ndėrmend, mos rri me popullin zullumqar." (El-En'am, 68)

5. Shpifja

Ka thėnė Allahu i Lartėsuar: "... pra largohuni nga ndytėsitė e idhujve dhe largohuni fjalės shpifėse. Duke qenė tė sinqertė nė besim ndaj Allahut dhe duke mos i pėrshkruar shok..." (El-Haxhxh, 30-31) Pejgamberi alejhi selam ka thėnė: "A doni t'ju tregoj mėkatet mė tė mėdha?” (tri herė) Tha: “Shirku, mosrespektimi i prindėrve.” Ishte i mbėshtetur, u ul dhe tha: “Po ashtu edhe shpifja.” Dhe i pėrsėriti aq shumė kėto fjalė, saqė thamė: “Ah sikur tė kishte heshtur!"

6. Gibeti (pėrgojimi)

Allahu i Lartėsuar thotė: "...dhe mos t'a pėrgojojė askush njėri tjetrin, a ka dėshirė dikush qė tė han mishin e vdekur tė vėllait tė vet a ju kėtė e urreni." (El-Huxhurat, 12). Kėtė e sqaroi Pejgamberi alejhi selam kėshtu: "A e dini ē'ėshtė gibeti?” Thanė: “Allahu dhe i Dėrguari i Tij e dinė.” Tha: “Tė flasėsh pėr vėllanė tėnd atė qė ai e urren.” Dikush tha: “E nėse ajo qė thamė ėshtė e vėrtetė?!” Tha: “Nėse ėshtė e vėrtetė ajo qė thua pėr tė, ajo ėshtė gibet, e nėse nuk ėshtė e vėrtetė, atėherė ti ke bėrė shpifje."

7. Nxitja nė grindje mes njerėzve

Allahu i Lartėsuar thotė: "Mos e respekto askėnd qė betohet shumė dhe ėshtė i poshtėr, qė ėshtė pėrgojues dhe nxit grindje mes njerėzve." (El-Kalem, 10-11) Tregon Ibėn Abbasi, Allahu qoftė i kėnaqur me tė, se Pejgamberi alejhi selam kaloi njė herė pranė varreve dhe dėgjoi zėrin e dy njerėzve, tė cilėt dėnoheshin nė varr dhe tha i Dėrguari alejhi selam: "Ata dy dėnohen dhe nuk janė dukė u dėnuar pėr diēka tė madhe (nė njė transmetim: por ajo ėshtė e madhe), njėri ėshtė duke u dėnuar ngase nuk u ruante gjatė urinės e tjetri ngase ishte nxitės i grindjeve mes njerėzve..."

8. Mallkimi i besimtarėve

Kjo sepse Pejgamberi alejhi selam ka thėnė: "Kush e mallkon ndonjė besimtar ėshtė sikurse ta kishte vrarė."

9. Rrahja nė fytyrė dhe tetovimi

Nga hadithi qė e transmeton Xhabir Ibn Abdilahu, Allahu qoftė i kėnaqur me tė, se ka dėgjuar Pejgamberin alejhi selam qė ka ndaluar nga rrahja nė fytyrė dhe nga tetovimi nė fytyrė.

10. Vajtimi

Ka thėnė Pejgamberi alejhi selam: "Nuk ėshtė prej nesh ai i cili i flakaresh faqet e veta (nga hidhėrimi), i shqyen rrobat dhe lutet me lutje tė kohės sė injorancės."

11. Marrja e kamatės

Thotė Allahu i Lartėsuar: "O ju qė besuat, keni frikė Allahun dhe nėse jeni besimtarė, largohuni nga ajo qė ka mbetur prej kamatės. E nė qoftė se nuk largoheni, atėherė jeni nė luftė me Allahun dhe tė Dėrguarin e Tij..." (El-Bekare, 278-279)
Pejgamberi alejhi selam ka mallkuar atė qė merr kamatėn, atė prej tė cilit merret (me dėshirė), atė qė e shkruan kėtė akt dhe dėshmitarėt e kėtij akti. Nė fund ka thėnė: "Ata tė gjithė janė njėsoj."

12. Bixhozi dhe vera

Thotė Allahu i Lartėsuar: "...s'ka dyshim se vera, bixhozi, idhujt dhe hedhja e shigjetės (pėr fall) janė vepra tė ndyta nga shejtani. Pra, largohuni prej tyre nėse doni qė tė shpėtoni." (el-Maide 90)

13. Vjedhja
Thotė Allahu i Lartėsuar: "Vjedhėsit dhe vjedhėses ua preni duart, si shpagim i veprės qė e bėnė, si dėnim nga Allahu. Allahu ėshtė i Fuqishėm dhe i Urtė." (El-Maide, 38)

14. Grabitja e tokės
Tregon Ibėn Omeri, Allahu qoftė i kėnaqur me tė, se Pejgamberi alejhi selam ka thėnė: "Kush merr diēka prej tokės pa tė drejtė, ai Ditėn e Kiametit do tė gjuhet ndėr shtatė shtresat e Tokės."

15. Zinaja (prostitucioni)

Allahu i Lartėsuar thotė: "Mos iu afroni zinasė sepse ajo ėshtė vepėr e shėmtuar dhe rrugė e keqe." (Isra' 32)

16. Dėgjimi i muzikės
Allahu i Lartėsuar thotė: "Ka nga njerėzit tė cilėt blejnė tregime boshe qė t'i largojnė njerėzit nga rruga e Allahut..." (Lukman, 6), Ibėn Mesudi, Allahu qoftė i kėnaqur me tė, betohej se qėllimi nė kėtė ajet ėshtė muzika.
Pejgamberi alejhi selam ka thėnė: "Do tė ketė njerėz nė umetin tim tė cilėt do ta lejojnė prostitucionin, mėndafshin, alkoolin dhe instrumentet muzikore."


 

Eroll Rexhepi
15.3.2009