Lojet e ushqimeve   

Ushqimet ndahen nė dy lloje kryesore:

a)      Ushqimet bimore si: farėrat dhe frutat e ndryshme, perimet, frutat, gjithashtu nė kėtė lloj hyjnė edhe prodhimet bimore si: buka, lėngjet e frutave, vajrat bimore etj.

b)      Ushqimet shtazore si: llojet e mishrave, tė gjitha llojet e peshqve dhe prodhimet shtazore si: vajrat shtazore, qumėshti etj.

Grupet e shtazėve

Sipas vendit ku jetojnė shtazėt ndahen nė tri grupe :

1. Shtazėt qė jetojnė vetėm nė tokė.
2. Shtazėt qė jetojnė vetėm nė ujė.
3. Shtazėt qė jetojnė nė tokė dhe ujė (ujėtokėsorėt).

Sė pari, do tė flasim pėr shtazėt qė jetojnė nė ujė.

Shtazėt qė jetojnė nė ujė

Janė ato shtazė qė jetojnė vetėm nė ujė si peshqit etj.

Ky lloj i shtazėve ėshtė i lejuar tė ushqyerit me tė dhe nuk ėshtė e nevojshme prerja ligjore, pra lejohet edhe nėse ngordh vetvetiu.

Argumenti pėr kėtė ėshtė thėnia e Allahut: "Gjahu dhe ushqimi nė det u ėshtė lejuar, si kėnaqėsi pėr ju dhe udhėtarėtā€¦" (Maide, 96)

Kurse nga hadithi:

1. Kur ėshtė pyetur Muhamedi (salallahu alejhi ue selem) pėr detin, ėshtė pėrgjigjur: "Uji i tij ėshtė i pastėr dhe gjithashtu ėshtė hallall ngordhėsira nė tė."(Transmeton Ahmedi, Maliku, Ebu Daudi dhe tė tjerėt).

2. Ibėn Umeri thotė: "Na janė lejuar dy ngordhėsira dhe dy pjesė (organe) nga gjaku (pėr t`i ngrėnė); ngordhėsirat janė: peshku dhe karkaleci, kurse gjaku janė mėlēia dhe shpretka."(Ahmedi , Ibėn Maxhe hadithi ėshtė sahih)

-         Nga shtazėt e ujit bėjnė pėrjashtim (ėshtė haram):

1.      Ajo shtazė qė pėrmban me vete helm, si disa lloje tė peshqve etj.

2.       Ajo shtazė qė ngordh dhe fillon tė prishet dhe t`i vijė era, kėshtu qė bėhet nga ushqimet e ndyta dhe tė dėmshme qė ka ndaluar Allahu.

Mėnyrat e ruajtjes sė ushqimeve tė ujit:

Nėse ruhen ushqimet e ujit, qė tė sigurohen nga prishja, atėherė lejohet tė ngrėnurit e tij, ndėrsa mėnyrat e ruajtjes janė:

1.      Tharja e mishit duke e kriposur.

2.      Ruajtja e tij duke e vėnė nė konserva me metoda bashkėkohore tė njohura.

3.      Ngrirja e mishit nė frigoriferė tė ndryshėm.

Shtazėt qė jetojnė nė tokė dhe ujė (ujėtokėsorėt)

Janė ato shtazė qė jetojnė nė tokė dhe ujė si: bretkosat, krokodilėt etj.

Nga ky lloj pėrjashtohen ato shtazė qė janė dhėmbėshqyes si: krokodilėt, shtazė qė janė tė helmuara si: gjarpėrinjtė dhe akrepat. Gjithashtu, ndalohen edhe bretkosat, pėr arsye se ka ndaluar Pejgamberi (salallahu alejhi ue selem) qė ti vrasim e  t'i hamė.

Nė dallim nga shtazėt e ujit, ky lloj i shtazėve, kushtėzohet prerja ligjore dhe nuk lejohet ngrėnia e asaj qė ngordh vetvetiu.

Alaudin Abazi

02.06.2006