Dijetarėt islamė i kanė cekur kushtet e bėrjes obligim tė haxhit, me pėrmbushjen e tė cilave njeriut i bėhet obligim haxhi. Nėse njeriu nuk i plotėson ato kushte, nuk i bėhet obligim haxhi. Kushtet e haxhit janė pesė:

   Tė jetė njeriu musliman: Ky kusht vlen pėr tė gjitha ibadetet (adhurimet), sepse ibadetet nuk pranohen nga qafirėt (jobesimtarėt). Allahu xh.sh. thotė: "Asgjė tjetėr nuk pengon qė t'u pranohet ndihmesa (lėmosha) e tyre, pėrveē asaj se ata nuk besuan Allahun dhe tė Dėrguarin e Tij." (Et-Teube, 54)
   Gjithashtu, kėtė e vėrteton edhe hadithi i Muadh ibn Xhebelit, kur Pejgamberi alejhi selam e dėrgoi pėr nė Jemen dhe i tha: "Ti po shkon te njė popull qė i ėshtė dhėnė libri mė herėt (Ehlul Kitab). Thirri ata nė fjalėn La Ilahe il-lAllah (dėshmia se nuk ka Zot tjetėr qė e meriton adhurimin pėrveē Allahut) dhe se unė (Muhamedi alejhi selam) jam i Dėrguar i Allahut. Nė qoftė se ata i pėrgjigjen kėsaj, atėherė tregoju atyre se Allahu xh.sh. ua ka obliguar faljen e pesė kohėve tė namazit gjatė ditės dhe natės. Nė qoftė se ata i pėrgjigjen kėsaj, atėherė tregoju atyre se Allahu xh.sh. ua ka obliguar atyre dhėnien e zekatit, e cila merret nga pasuria e pasanikėve dhe u jepet fukarenjve." (Muttefekun alejh)
   Nga ky hadith kuptojmė se jobesimtarėve sė pari u bėhet thirrje qė ta pranojnė Islamin e pastaj, nė qoftė se e pranojnė atė, obligohen me namaz, zekat haxh, etj..

   Tė jetė njeriu i menēur dhe moshėrritur: Pejgamberi alejhi selam ka thėnė: "Ƌshtė ngritur lapsi (nuk shkruan lapsi) nga tre persona: Nga personi qė ėshtė fjetur, derisa tė zgjohet, nga fėmija, derisa tė hyjė nė moshėn madhore, dhe nga i ēmenduri, derisa tė bėhet i menēur." (Ebu Davudi 4403, shejh Albani ka thėnė se hadithi ėshtė i vėrtetė.)
   Fėmija nuk e ka obligim haxhin, mirėpo nėse shkon nė haxh me pėrgjegjėsin e tij, haxhi i tij ėshtė i pranuar dhe e ka shpėrblimin e haxhit, gjithashtu edhe pėrgjegjėsi i tij ka shpėrblim. Transmetohet se njė grua e ngriti fėmijėn e saj dhe e pyeti Pejgamberin alejhi selam: "A llogaritet haxhi i kėtij?" Tha Pejgamberi alejhi selam: "Po, dhe ti ke shpėrblim." (Muslimi)

   Tė jetė njeriu i lirė: Pra, pėr skllavin haxhi nuk ėshtė obligim, pasi ai ėshtė i zėnė me detyrat e zotėrisė sė tij.

Mundėsia pėr tė shkuar nė haxh: Allahu xh.sh. ka thėnė: "Pėr hir tė Allahut, vizita e shtėpisė (Qabes) ėshtė obligim pėr atė qė ka mundėsi udhėtimi tek ajo." (Ali Imran, 97)
   Mundėsia pėr tė shkuar nė haxh pėrfshin mundėsinė trupore dhe materiale. Mundėsia trupore do tė thotė qė njeriu tė jetė i shėndoshė, qė i pėrballon vėshtirėsitė e udhėtimit dhe tė riteve fetare.
   Nėse njeriu ėshtė i sėmurė nga ndonjė sėmundje prej sė cilės ka mundėsi tė shėrohet, atėherė pret derisa tė shėrohet e pastaj shkon nė haxh. Nėse dikush ėshtė i sėmurė nga ndonjė sėmundje prej sė cilės nuk ka mundėsi tė shėrohet, si p.sh. kanceri vdekjeprurės, etj., atėherė dėrgon dikė tjetėr (bedel) pėr t'ia kryer haxhin. Kurse mundėsia materiale nėnkupton qė ai tė ketė tė holla (para) pėr tė shkuar dhe pėr t'u kthyer nga haxhi.
   Femrat kushtėzohen qė tė shkojnė me mahrem nė haxh (mahrem ėshtė burri i saj dhe gjithashtu tė gjithė ata meshkuj moshėritur me tė cilėt femra e ka haram tė martohet, si p.sh. babai, vėllai, djali i vėllait, xhaxhai, daja, etj.), pasi nuk i lejohet gruas tė shkojė nė haxh pa mahrem.
 

Pėrgatiti: Eroll Nesimi
14.12.2007