Falėnderimi i takon Allahut, Atė e falėnderojmė dhe vetėm prej Tij ndihmė dhe falje kėrkojmė. Salavatet e selamet qofshim mbi tė Dėrguarin e fundit Muhamedin (lavdėrimi dhe shpėtimi i Allahut qoftė mbi tė!).

Vlera e namazit tė vitrit

Namazi i vitrit ka vlerė tė madhe, pėr faktin se i Dėrguari i Allahut nuk e linte asnjėherė, madje edhe duke qenė udhėtar, e kjo, mė sė miri, na dėshmon pėr vlerėn e kėtij namazi.

Norma e kėtij namazi

Vitri ėshtė sunet muekede (i fortė).

Koha e tij

Ekziston konsensus (ixhma) i dijetarėve se koha e kėtij namazi nuk fillon vetėm  se pas jacisė e vazhdon deri nė mėngjes. Ebu Busrete (Allahu qoftė i kėnaqur me tė!) transmeton se i Dėrguari i Allahut ka thėnė: “Vėrtet, Allahu ju ka shtuar edhe njė namaz, faleni atė nė mes tė jacisė dhe mėngjesit”. Shėnon Ahmedi.

Koha mė e vlefshme pėr faljen e tij

Vonimi i faljes sė tij, deri nė fund tė natės, ėshtė mė i vlefshėm pėr atė qė ėshtė i sigurt se do tė zgjohet. Argument pėr kėtė kemi hadithin tė cilin e transmeton Xhabiri (Allahu qoftė i kėnaqur me tė!) se i Dėrguari i Allahut (lavdėrimi dhe shpėtimi i Allahut qoftė mbi tė!) ka thėnė: “Kush ka frikė se nuk do tė zgjohet nė fund tė natės, le ta falė atė nė fillimin e saj, e kush shpreson tė zgjohet, le ta falė nė fund tė saj’. Shėnon Muslimi.

Numri i rekatėve tė kėtij namazi

Sa i pėrket numrit tė rekatėve tė kėtij namazi, nuk ka numėr tė pėrkufizuar, por mė e pakta ėshtė njė rekat, duke u mbėshtėtur nė fjalėn e tė Dėrguarit tė Allahut (lavdėrimi dhe shpėtimi i Allahut qoftė mbi tė!): “Vitri ėshtė njė rekat nė fund tė natės’. Shėnon Muslimi. Kjo nuk ėshtė e urryer, pasi i Dėrguari ka thėnė: “Kush dėshiron ta falė vitrin  njė rekat, le ta bėjė kėtė’. Shėnon Ebu Daudi.

Ndėrsa mė e vlefshme ėshtė njėmbėdhjetė rekatė. I falė dy nga dy dhe e pėrmbyll me njė. Aisha (Allahu qoftė i kėnaqur me tė!) tregon se i Dėrguari i Allahut i falte njėmbėdhjetė rekatė dhe e mbaronte namazin me njė rekat vitėr. Shėnon Muslimi.

Ėshtė e lejuar tė falen edhe mė shumė se trembėdhjetė rekatė, duke u bazuar nė fjalėn e tė Dėrguarit tė Allahut (salallahu alejhi ue selem): “Namazi i natės falet dy nga dy rekatė e nėse ke frikė agimin e mėngjesit, atėherė fal njė rekat’. Shėnon Buhariu.

Leximi nė kėtė namaz

Nė kėtė namaz ėshtė e preferuar tė lexojmė, nė rekatin e parė, suren “Sebih ismi rab bikel a’ala”, nė tė dytin “Kul ja ejuhel kafirun” dhe nė tė tretin “Kul hu uallahu eha”, duke u bazuar nė hadithin e Aishes (Allahu qoftė i kėnaqur me tė!) se i Dėrguari i Allahut i lexontė kėto sure. Shėnon Tirmidhiu.

Duaja e kunutit nė kėtė namaz

Kunuti nė namazin e vitrit ėshtė i preferuar dhe nuk ėshtė vaxhib (i obliguar). Argument pėr ligjėsimin e tij ėshtė se i Dėrguari i Allahut e praktikonte atė nė kėtė namaz (vitr), por nuk e praktikonte shpesh.

Po ashtu transmetohet nga Husejn bin Ali (Allahu qoftė i kėnaqur me tė!) i cili ka thėnė se mė ka mėsuar i Dėrguari i Allahut disa fjalė qė t’i them nė namaz tė vitrit: “O Zot mė udhėzo nė atė qė mė ke udhėzuar…!” Shėnon Ebu Daudi.

Koha e leximit tė kunutit

Praktikohet nė rekatin e fundit tė namazit tė vitrit, pas pėrfundimit tė leximit tė Kuranit dhe para shkuarjes nė ruku. Ėshtė transmetuar nga i Dėrguari i Allahut edhe praktikimi i tij pas ngritjes nga rukuja; tė dy janė tė sakta.

Kazaja (plotėsimi) e atij qė i kaluar ky namaz

Shumica e dijetarėve mbėshtetin mendimin e ligjėsimit tė faljes sė kėtij namazi atij qė i ka kaluar (kaza), duke u mbėshtetur nė hadithin tė cilin e transmeton Ebu Seid el Huderi (Allahu qoftė i kėnaqur me tė!) se i Dėrguari i Allahut ka thėnė: “Kush fle ose harron faljen e namazit tė vitrit, le ta falė kur t’i kujtohet”. Shėnon Ebu Daudi.

Po ashtu, Ebu Hurejra (Allahu qoftė i kėnaqur me tė!) transmeton se i Dėrguari i Allahut ka thėnė: “Kush gdhihet e nuk e ka falur vitrin, le ta falė atė ēift e jo tek. Nėse ke praktikuar faljen e vitrit tri rekatė gjatė natės dhe ke fjetur ose ke harruar faljen e tij, atėherė e falė atė gjatė ditės, pas lindjes sė diellit katėr rekatė, dy nga dy, e nėse ke praktikuar faljen e pesė reketėve, atėherė i fal gjashtė, dy nga dy, e kėshtu me radhė (nėse ke praktikuar shtatė, i falė tetė).

Gjykimi i lėnies sė kėtij namazi

Ėshtė pyetur shejhul Islam, Ibn Tejmije (Allahu e mėshiroftė!) i cili ka thėnė: “Falėnderimi i takon Allahut, vitri ėshtė sunet dhe kjo ėshtė konsensus nė mes tė myslimanėve. Kush vazhdon nė braktisjen e kėtij namazi, dėshmia e tij nuk i pranohet. Vitri ėshtė namaz mė i vlefshėm se tė gjitha namazet vullnetare gjatė ditės si: namazi i duhasė, mė i fortė se sunetet e drekės, akshamit e jacisė, madje prej namazeve mė tė mira pas farzeve. Vitri ėshtė prej namazeve mė tė mira tė natės. Allahu e di mė sė miri”.

Pėrktheu: Almedin Ejupi

09.03.2007