Fatimah bint Jahja

Fatimah bint Jahja ishte njė muxhtehide e madhe e shekullit tė 9-tė (shprehja muxhtehide ėshtė pėr gjininė femėrore). Muxhtehidja ėshtė njė dijetare e madhe qė ėshtė nė gjendje tė nxjerrė argumente nga burimet e ligjit islam.

Muxhtehidėt i pėrdorin kėto dije pėr tė dhėnė vendime nė pėrputhje me nevojat individuale dhe tė shoqėrisė. Pėr tė dhėnė titullin muxhtehide ėshtė e domosdoshme posedimi i njohurive mbi konsensusin dhe pikėpamjet e kundėrta tė sahabėve, tabiinėve, dhe dijetarėve kryesorė tė fikhut dhe muxhtehidėve. Prandaj emėrtimi muxhtehide nuk ka qenė ēėshtje e vogėl, por Fatimah bint Jahja nė tė vėrtetė e meritoi kėtė titull.

Njohuritė e saj ishin tė tilla, saqė i ati i saj i cili ishte njė dijetar i madh me shumė studentė kėshillohej me Fatimen lidhur me shumė ēėshtje juridike-sheriatike. Dijetari i madhe el-Shewkani lidhur me atė thotė: 'Ajo ishte e famshme pėr shkak tė njohurive tė saj. Ajo kishte debate me babanė e saj pėr disa ēėshtje juridike-sheriatike. Babai i saj konfirmoi se Fatimah kishte aplikuar ixhtihadin, argument qė tregon se ajo ishte e shquar nė njohuri, e qė pėr kėtė nuk i thuhet askujt tjetėr me pėrjashtim tė atij qė e meriton kėtė."

Babai i saj e martoi atė me dijetarin al-Mutahhar ibn Muhammed ibn Muhammed ibn Sulejman ( 879). Al-Mutahhar ishte shumė i lumtur pasi sa herė qė ai do tė kishte dyshim mbi njė ēėshtje, ai do t’i referohej gruas sė tij pėr gjykim tė ēėshtjeve tė komplikuara. Madje edhe kur do ishte me studentė dhe do tė haste nė ndonjė ēėshtje tė komplikuar, ai do tė ngrihej dhe tė shkonte pas perdes, gjersa pas perdes do qėndronte e ulur muxhtehidja e madhe. Kur ai do tė vinte pėrsėri me pėrgjigjen, studentėt e tij do tė thoshin: "Kjo nuk ėshtė nga ti, por nga pas perdes."
 
 

Bintus Sabeel
15.11.2009

 

Shėnim: Kjo temė ėshtė publikuar nė njė rubrikė  tė lirė dhe materialet qė publikohen nė tė nuk do tė thotė se pėrputhen kurdoherė me ato qė redaksia e Klubit Kulturor i di pėr tė vėrteta.