Pyetja:

Selam alejkum hoxhė i nderuar!
Jam njė vėlla musliman, jam me profesion dynergji (bėj donera). Ka disa muaj qė e kam mėsuar kėtė zanat. Tash unė jam mjeshtėr kryesor (e palos donerin, e pres etj.), por problemi qėndron se edhe njė muaj ėshtė muaji i Ramazanit e unė duhet t’u pėrgatis ushqimin njerėzve qė nuk agjėrojnė. Ēka mė kėshillon, si t’ia bėj? Ta lė punėn e pas Ramazanit tė kėqyr ndonjė gjė tjetėr?
Allahu tė shpėrbleftė!
Selam alejkum!


Pėrgjigjja:

Falėnderimet i takojnė Allahut, paqja dhe bekimet e Tij qofshin mbi tė Dėrguarin e Tij Muhamed, mbi familjen e tij, mbi shokėt e tij dhe mbi tė gjithė ata qė ndjekin rrugėn e tij deri nė Ditėn e Gjykimit.

Agjėrimi i Ramazanit ėshtė njėri nga adhurimet mė thelbėsore tė Islamit mbi tė cilin ndėrtohet feja. I Dėrguari, lavdėrimi dhe paqja qofshin mbi tė, na tėrhoqi vėrejtjen qė tė mos e neglizhojmė kėtė adhurim duke thėnė: “Kush e prish (e ha) njė ditė tė Ramazanit pa arsye (pa justifikim) dhe pa qenė i sėmurė, nuk do tė arrijė ta kompensojė atė ditė edhe nėse agjėron tėrė kohėn.” Shėnon Tirmidhiu, Ebu Davudi dhe tė tjerė.

Nė anėn tjetėr, nga parimet themelore tė Islamit ėshtė rregulli i nxjerrė nga ajeti kuranor: “Ndihmoni njėri-tjetrit nė punė tė mira dhe nė devotshmėri dhe mos ndihmoni nė mėkate dhe armiqėsi!” (Maide, 2)
Kush agjėron vetė, por nė njė formė i ndihmon tė tjerėt qė tė hanė pa justifikim nė Ramazan ėshtė duke bashkėpunuar dhe duke ndihmuar atė person nė mėkat. Pėrgatitja dhe shėrbimi i ushqimit ditėn e Ramazanit jo agjėruesve ėshtė formė e shprehjes sė pajtimit me veprėn e atyre njerėzve. Pastaj transmetohet se Enes ibėn Maliku ka thėnė: “Resulullahu salallahu alejhi ue selem nė ēėshtjen e alkoolit i mallkon dhjetė lloje njerėzish: atė qė e shtrydh, atė tė cilit i shtrydhet ajo, atė qė e pi, atė qė e bart, atė tė cilit i bartet, atė tė cilit i shėrbehet, atė qė e shet, atė qė ha nga fitimi i tij, atė qė e blen, atė tė cilit i blihet.” Transmeton Tirmidhiu.

Nga ky hadith nėnkuptojmė se si Allahu, kur e ndaloi pirjen e alkoolit, ndaloi edhe tė gjitha gjėrat e tjera tė cilat nuk kanė tė bėjnė vetėm me pirjen. Ndoshta dikush do tė mund ta arsyetonte lejimin e punės nėpėr restorante nė Ramazan, se ata qė do tė ushqehen aty nuk janė muslimanė. Atyre u themi se pa marrė parasysh se kush do tė hajė aty, ofrimi i ushqimit dhe i pijes nė ditėn e Ramazanit nga njė musliman bėn qė tė pėrhapet paragjykimi nė shoqėri pėr mosmbajtjen e agjėrimit, pastaj ndihmohet prishja e imazhit tė Islamit nė shoqėri, anashkalohet vlera dhe besueshmėria e kėtij muaji tė shenjtė.

Prandaj, duke pasur parasysh kėto qė pėrmendėm, vėlla i nderuar, ju porosisim qė nė ēfarėdo forme tė kėrkoni leje pėr tė mos punuar gjatė muajit tė Ramazanit. Shpresojmė se me njė sqarim tė thjeshtė ndaj shefit tuaj pėr arsyen e tė mos punuarit, do tė hasni nė mirėkuptim. Por edhe nėse nuk ndodh kjo, atėherė ju keni tė drejtė si tė gjithė punėtorėt tė kėrkoni pushimin vjetor, qė ju takon, gjatė Ramazanit.

Nuk shohim ndonjė shkak qė t`ju rekomandojmė tė shėrbeni apo pėrgatisni ushqime pėr jo agjėruesit gjatė ditės sė Ramazanit. Kjo pėr faktin se nė shoqėrinė tonė ėshtė mė se e nevojshme qė tė ngjallim frymėn dhe ndjenjėn e shenjtėrisė sė kėtij muaji tė bekuar dhe tė mos e shkelim atė vlerė qė ka mbetur te njerėzit nė pėrgjithėsi. Tregohet se viteve tė mėhershme, edhe pse ishte kohė e komunizmit, njerėzve tė cilėt nuk e mbanin Ramazanin u vinte turp qė ta dilnin publikisht dhe tė hanin para tė tjerėve. Nė kohėn tonė tė rrallė janė ata qė veprojnė kėshtu, prandaj ne duhet tė kontribuojmė pėr rikthimin e vlerave dhe tė mirave nė shoqėrinė tonė. Po tė ishte puna juaj nė ndonjė vend tė huaj nė Perėndim dhe po qė se ju do t’u pėrgatisnit ushqim jobesimtarėve, ndoshta puna juaj aty gjatė Ramazanit do tė ishte mė pak e dėmshme, edhe pse edhe nė kėtė rast do tė ishte shumė mė e dobishme qė tė mos shėrbenit aty gjatė kėtij muaji. Allahu e di mė sė miri!
 

Alaudin Abazi
1.8.2008