Pyetja:

Selam alejkum!
Pyetja ime ėshtė kėshtu. Si e kanė komentuar dijetarėt e Ehli Sunetit hadithin nė vijim: "Para kiametit do tė paraqiten fitnet sikur nata e errėt, gdhihet njeriu besimtar ndėrsa nė mbrėmje bėhet jobesimtar, ose nė mbrėmje ėshtė besimtar ndėrsa gdhihet jobesimtar"
Allahu jua shpėrbleftė!
Selam alejkum!


Pėrgjigjja:

Falėnderimet i takojnė Allahut, paqja dhe bekimet e Tij qofshin mbi tė Dėrguarin e Tij Muhamed, mbi familjen e tij, mbi shokėt e tij dhe mbi tė gjithė ata qė ndjekin rrugėn e tij deri nė Ditėn e Gjykimit.

Ekzistojnė disa hadithe nė tė cilat ceket ky citat pėr tė cilin ju bėni pyetje. Prandaj, pėr ta kuptuar mė qartė atė qė aludon ky citat, do tė sjellim disa nga kėto hadithe:

- Muhamedi (lavdėrimi dhe paqja qofshin mbi tė) thotė: “Nxitoni nė vepra (tė mira) para se tė paraqiten fitnet sikur nata e errėt, gdhihet njeriu besimtar dhe ngryset jobesimtar (kafir), ose ngryset besimtar dhe gdhihet jobesimtar. Do ta shesė ndonjėri prej jush fenė e tij pėr njė kotėsi tė kėsaj bote.” Shėnon Muslimi, Ahmedi dhe Tirmidhiu.

Dhe thotė: “Para vetės keni fitne sikur nata e errėt, gdhihet njeriu besimtar e ngryset jobesimtar ose ngryset besimtar e gdhihet jobesimtar. I uluri nga ato fitne (ai qė nuk merr pjesė) ėshtė mė i mirė se ai qė ėshtė nė kėmbė, ai qė ėshtė nė kėmbė ėshtė mė i mirė se ai qė nxiton nė tė (ato fitne).”  Ata qė ishin tė pranishėm e pyetėn: “O i Dėrguar i Allahut, ēfarė po na urdhėron tė veprojmė?” Ai u tha: “Ngjituni pėr shtėpitė tuaja.” Shėnon Ebu Davudi.
Porosia “Ngjituni pėr shtėpitė tuaja” nėnkupton qė nė asnjė mėnyrė tė mos jemi pjesėmarrės tė atyre trazirave.

Gjithashtu, i Dėrguari i Allahut salallahu alejhi ue selem ka thėnė: “Para kiametit do tė paraqiten fitne sikur nata e errėt, gdhihet njeriu besimtar ndėrsa ngryset jobesimtar, ose ngryset besimtar e gdhihet jobesimtar. Ai qė ėshtė i ulur nga ato fitne (nuk merr pjesė) ėshtė mė i mirė se ai qė ėshtė nė kėmbė, ai qė ėshtė nė kėmbė ėshtė mė i mirė se ai qė ecėn (shkon nė ato fitne, merr pjesė), ai qė ecėn ėshtė mė i mirė se ai qė nxiton nė tė, andaj thyeni harqet (armėt) tuaja, kėputni litarėt (e harqeve) dhe me shpatat tuaja goditni gurėt. E, nėse dikujt i hyn dikush nė shtėpinė e tij, atėherė le tė jetė si biri mė i mirė nga dy bijtė e Ademit (Kabili e Habili).” Shėnon Imam Ahmedi, Ebu Davudi, ibn Mexheh dhe Hakimi nė Mustedrekin e tij.


Koment i shkurtėr rreth kėtyre haditheve

Kėto dhe hadithe tė tjera tė ngjashme paralajmėrojnė fitnet e njėpasnjėshme  me tė cilat do tė ballafaqohen muslimanėt para ardhjes sė kiametit. Hadithet qė flasin pėr paraqitjen e kėtyre fitneve njoftojnė se fundin e kėtij umeti do ta godasin sprova e fitne shumė tė mėdha dhe tė rėnda, ashtu si thuhet nė kėto hadithe: “...sikur nata e errėt”, pra ėshtė njė krahasim se sa shumė do tė jenė tė rėnda kėto fitne pėr njeriun dhe se e vėrteta do tė pėrzihet shumė me tė kotėn, saqė njeriu nuk do tė arrijė t`i dalloj kėto, ashtu siē hutohet nė natėn e errėt dhe nuk di se ēfarė ka para vetes.

Ndėrsa pjesa:“...gdhihet njeriu besimtar dhe ngryset jobesimtar (kafir), ose ngryset besimtar dhe gdhihet jobesimtar”, nėnkupton se nga ato pėrzierje tė shumta tė fitnes dhe tė sprovave shumė lehtė njeriu mund tė dalė nga feja, madje edhe pa e vėrejtur ai kėtė. Ndodh ta veprojė njė punė qė nga padituria mendon se nuk ėshtė aq e madhe, kurse ai veprim nė fakt e nxjerr nga feja atė. Allahu na ruajttė nga fitnet e dukshme dhe ato tė padukshme!

Shejh Aburrahman Berrak gjatė komentimit tė kėsaj pjese tė hadithit thotė: “Nė thėnien: “...gdhihet njeriu besimtar dhe ngryset jobesimtar” ėshtė e mundur, Allahu e di mė sė miri, se thėnia: “ngryset jobesimtar” ka pėr qėllim kufrin e madh (i cili tė nxjerr nga feja). Me fjalė tėtjera, kėto fitne i bėhen shkaktarė atij qė tė dezertojė nga feja, tė dalė nga Islami. Pra, tė jetė besimtar (gjatė ditės) dhe (nė mbrėmje) tė dezertojė dhe tė bėhet kafir. Por gjithashtu ka mundėsi qė qėllimi tė jetė kufri i vogėl (i cili nuk tė nxjerrė nga feja). Pra, hadithi mund tė ketė pėr kuptim edhe kėtė (kufirin e vogėl) edhe atė (kufirin e madh).

Pra, do tė ketė nga njerėzit tė cilėve do t`u bėhen sebep kėto fitne qė do ta nxjerrin atė nga feja, sikurse tė lejojė diēka nga gjėrat tė cilat i ka bėrė haram Allahu, etj. Do tė ketė edhe disa njerėz tė tjerė tė cilėve kėto fitne do t`u bėhen sebep qė tė bėjnė mėkate tė ndryshme, tė cilat llogariten nga llojet e kufrit tė vogėl.1” Ky ėshtė komenti i kėsaj pjese tė hadithit, Allahu e di mė sė miri!

Alaudin Abazi
22.8.2008