Pyetja:

Ēfarė krijese janė xhinėt? Ēfarė forme kanė? Ēfarė roli kanė si krijesė?

Pėrgjigja:

Falenderimet i takojnė Allahut, paqja dhe bekimet e Tij qofshim mbi tė dėrguarin e Tij Muhamed, mbi familjen, shokėt dhe tė gjithė ata qė ndjekin rrugėn e tij deri nė Ditėn e Gjykimit.

Xhinėt janė krijesa qė Allahu i ka krijuar sikurse njerėzit dhe engjėt. Ndėrmjet njerėzve dhe xhinėve ka tė pėrbashkėta, secili nga ata cilėsohet me mendje, logjikė dhe nė zgjedhjen e rrugės sė hajrit apo tė sherrit.

Xhinėt dallojnė nga njerėzit nė shumė gjėra dhe mė e rėndėsishmeja ėshtė nė esencėn e krijimit. Njeriu ėshtė i krijuar, siē e dimė, nga dheu, kurse xhinėt janė krijuar nga zjarri. Allahu i Lartėsuar thotė: “Ai e krijoi njeriun nga balta e terur si (enė balte) e pjekur. Dhe Ai krijoi xhinėt nga flaka (pa tym) e zjarrit.” (Rrahman, 14-15). Gjithashtu, thotė: “Ne krijuam njeriun nga balta e argjilit, tė zi e tė prishur (me erė tė keqe) (tė formuar, tė trajtuar-mesnun). E xhinėt i krijuam mė parė nga zjarri, nga flaka e fortė.”( Hixhėr, 27). Profeti (salallahu alejhi ue selem) thotė: “Engjėjt janė krijuar nga drita, xhinėt nga zjarri kurse Ademi (alejhi selam) ėshtė krijuar nga ajo qė juve jeni informuar (nė Kuran).” Transmeton Buhariu.

Siē e cekėm mė heret nga xhinėt ka qė kanė zgjedhur rrugėn e mirė dhe ata janė muslimanė dhe ka prej tyre qė janė jobesimtarė. Tė gjithė xhinėt jobesimtarė janė shejtanėr. Allahu i Lartėsuar ka zbritur njė sure rreth tyre, ku ceken cilėsitė e tyre, ajo sure quhet Suretu Xhin. Shkaku i zbritjes sė kėsaj sureje ėshtė se  njė grup nga ata erdhėn te Profeti (slallahu alejhi ue selem) dhe e dėgjojnė duke lexuar Kuranin, pastaj udhėzohen dhe shkojnė te populli i tyre t’u tregojnė ēfarė kanė dėgjuar.

Sa i pėrket cilėsive tė tyre mund tė themi se ata nuk mund tė shihen nga njeriu, kurse ata mund tė na shohin “…Vėrtetė, ai (shejtani) dhe shoqėria e tij ju sheh, ndėrsa ju nuk e shihni…”(Araf, 27)

Gjithashtu, ata vdesin dhe shumohen sikur njerėzit. Njė nga lutjet e Profetit ishte “Xhinėt dhe njerėzit vdesin, kurse Ti (o Allah) je i Gjallė dhe nuk vdes kurrė…”

Xhinėt janė disa lloje, siē ka ardhur nė njė hadith qė transmetohet nga Buhariu se xhinėt janė tri loje: njėri lloj ka krahė dhe fluturojnė si (shpezėt, por me shpejtėsi shumė tė madhe), tjetri lloj janė si kafshėt; gjarpėrinj, qenė tė zinj dhe shtazė tė tjera dhe lloji tjetėr qė jetojnė nė grupe dhe shkojnė nga njė vendbanim nė tjetrin.

Sa i pėrket rolit tė tyre ėshtė i njejtė si roli i njerėzve nė kėtė botė.

Edhe ata do tė mblidhen Ditėn e Gjykimit pėr t’u llogaritur veprat e tyre, sė bashku me njerėzit, kjo ėshtė e qartė nė shumė ajete.

Kėto ishin disa njohuri tė shpejta rreth kėtyre krijesave , por nėse ju intereson diēka mė gjėrėsisht ėshtė njė libėr qė ėshtė pėrkthyer nė gjuhen shqipe me titull “Jeta e xhinėve dhe shejtanėve “ Aty mund tė gjesh material mė tė gjerė.

Alaudin Abazi

27.08.2005