Sot, kur ne shohim globin e dimė qė forma e Tokės ėshtė e
pėrafėrt me formėn e njė topi apo tė njė sfere. Shumė kohė
para europianėve, Kurani i ka lėnė tė kuptonin
shkencėtarėve muslimanė qė Toka ishte sferike.
Kur Europa ishte nė errėsirė, duke menduar qė Toka ishte e
rrafshėt, studentėt muslimanė nė universitetet islame, pėr
tė studiuar Tokėn pėrdornin globe.
Qėllimi i Kuranit nuk ishte tė mėsonte shkencėn, as tė
thoshte hapur qė Toka kishte formėn e njė sfere (mė saktė,
tė njė gjeoidi), por ajo qė pėrshkruhet nė Kuran, na
stimulon ta mendojmė botėn si njė glob.
"A nuk e sheh (o
Muhammed) se All-llahu ndėrfut natėn te dita (e
shkurton natėn dhe e zgjat ditėn) dhe e ndėrfut ditėn te
nata (e shkurton ditėn dhe e zgjat natėn) dhe ka
nėnshtruar Diellin dhe Hėnėn, secili duke ndjekur rrugėn e
vet deri nė njė afat tė pėrcaktuar, dhe se All-llahu ėshtė i
Mirėnjohur pėr gjithēka qė bėni." (Suretu Llukman:29).
Nė njė ajet tjetėr All-llahu i Madhėruar thotė: "Ai ka
krijuar qiejt dhe Tokėn me tė vėrtetėn. Ai e bėn natėn tė
shkojė te dita dhe e bėn ditėn tė shkojė te nata (rrjedhin
dhe mbulojnė njėra-tjetrėn). Ai ka nėnshtruar Diellin dhe
Hėnėn (nė Ligjin e Tij), secili duke rendur (nė
drejtimin e caktuar) pėr njė kohė tė pėrcaktuar. A nuk
ėshtė pra, Ai i Gjithėfuqishmi, gjithnjė Falės i Madh?" (Suretu
Zumer -5.
Fjala "mbėshtjell apo ndėrfut" e
pėrdorur nė ajetet e mėsipėrme, ėshtė pėrkthim i foljes
arabe "kauuare", e cila pėrdoret pėr tė
pėrshkruar veprimin e mbėshtjelljes sė kokės me ēallmė. Pėr
tė kuptuar kėtė thėnie tėrėsisht, lexuesve tė Kuranit iu
duhej ta mendonin Tokėn si njė sferė.
Pėr tė vlerėsuar plotėsisht thėniet e mėsipėrme nė Kuran,
le ta ilustrojmė kėtė me njė eksperiment. Pėr eksperimentin
nevojiten njė dhomė e errėt, njė llampė ndriēuese dhe njė
glob. Llambėn pėrdoreni nė vend tė dritės sė Diellit pėr tė
ndriēuar globin, i cili nėnkupton Tokėn. Do tė shikoni se
gjysma e globit ėshtė e ndriēuar, ndėrsa gjysma tjetėr
mbetet nė errėsirė. Kėshtu gjysma e Tokės ėshtė ditė, ndėrsa
gjysma tjetėr ėshtė natė. Kujtoni qė Toka rrotullohet nė
vazhdimėsi rreth boshtit tė saj brenda intervalit kohor prej
24 orėsh. Rrotullojeni globin ngadalė nė mėnyrė qė tė
kuptoni rrotullimin e Tokės. Vini re! Kur globi rrotullohet,
dita shkon rreth globit pėr tė ndriēuar gjysmėn e botės,
ndėrsa nata gjithashtu e pason ditėn rreth globit pėr tė
vėnė nė qetėsi gjysmėn tjetėr tė saj.
Dita dhe nata mbėshtillen vazhdimisht rreth Tokės duke
pėrshkuar ēdo skaj tė saj. Dr. Bucaille nė librin e tij
"Bibla, Kurani dhe Shkenca" thekson:
"Ky
proces i mbėshtjelljes sė vazhdueshme duke e pėrfshirė ēdo
skaj tė Tokės, i cili pėrshkruhet nė Kuran pėr tė na dhėnė
konceptin e rrumbullakėsisė sė Tokės, ishte kuptuar me
kohė."
E
gjithė kjo i ndihmoi shkencėtarėt muslimanė pėr tė
konceptuar formėn reale tė Tokės. All-llahu i Madhėruar
thotė nė Kuran: "Ai (Kurani) nuk ėshtė vetėm se
Mesazh pėrkujtues pėr mbarė botėn (pėr xhinėt, njerėzit
dhe gjithēka qė ekziston). Sigurisht qė ju do ta mėsoni
tė vėrtetėn e tij shumė afėr." (Suretu Zumer 87-88).
Pėrgatitėn:
Erion Sula & Shkėlzen Budani